Επικίνδυνη κλιμάκωση έχουμε τις τελευταίες ώρες στον πόλεμο Ισραήλ – Χαμάς, με τη χερσαία επέμβαση στη Γάζα να έχει μεν μπει στον πάγο, αλλά με τη σύγκρουση να επεκτείνεται προς Συρία και Λίβανο. Η πιο σοβαρή εξέλιξη είναι πως το Τελ Αβίβ κατηγορεί πλέον ανοιχτά την Τεχεράνη ότι βοήθησε τη Χαμάς να σχεδιάσει την τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, κατά την οποία οι αποκαλούμενοι μαχητές της οργάνωσης σφάγιασαν 1.400 αμάχους και διέπραξαν πάσης φύσεως φρικαλεότητες.
Παράλληλα επισημαίνει ότι οι επιθέσεις της Χεζμπολάχ και άλλων εξτρεμιστικών οργανώσεων από Συρία, Ιράκ, Υεμένη και αλλού γίνονται κατ’ εντολή του Ιράν. Το Ισραήλ έπληξε στρατιωτικές υποδομές της Συρίας, ενώ συνεχίζει να αποκρούει ρουκέτες της Χεζμπολάχ στα βόρεια σύνορά του με τον Λίβανο.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό διάχυσης του πολέμου οι ΗΠΑ (που προς το παρόν δηλώνουν ότι δεν έχουν αποδείξεις εμπλοκής του Ιράν στην επίθεση της Χαμάς), αλλά και η Σαουδική Αραβία ως de facto ηγετική δύναμη στον Αραβικό Κόλπο και ρυθμιστικής στην αγορά ενέργειας, προσπαθούν να αποτρέψουν μία μεγάλων διαστάσεων ανάφλεξη.
Το βράδυ της Τρίτης ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν και ο Σαουδάραβας πρίγκιπας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, είχαν μάλιστα επικοινωνία, κατά την οποία εστίασαν στις προσπάθειες να αποτραπεί η διεύρυνση του πολέμου, όπως ανακοίνωσε και ο Λευκός Οίκος. «Συμφώνησαν σε κοινή έκκληση για επιδίωξη διπλωματικών προσπαθειών, με στόχο τη σταθερότητα ανά την περιοχή και το να αποτραπεί η επέκταση της σύγκρουσης» αναφέρεται στην ανακοίνωση, ενώ επισημαίνεται ότι οι δύο ηγέτες «παραμένουν σε στενό συντονισμό».
Παράλληλα οι δύο ηγέτες καλωσόρισαν την παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας από την Αίγυπτο στη Γάζα, αλλά και αναγνώρισαν πως «πολύ περισσότερα απαιτούνται για τους αμάχους», ώστε να έχουν βιώσιμη πρόσβαση σε τρόφιμα, νερό και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Η μετωπική Ισραήλ με Γκουτέρες
Η τελευταία αυτή επισήμανση έχει επίσης τη σημασία της την ώρα που το Ισραήλ έρχεται σε μετωπική σύγκρουση με τον ΟΗΕ, ενώ οι ανθρωπιστικές οργανώσεις προειδοποιούν ότι η κατάσταση σε όλο τον θύλακα, ακόμη και στο θεωρούμενο ως ασφαλές νότιο τμήμα, είναι πια αφόρητη. Νοσοκομεία και άλλες κρίσιμες δομές ξεμένουν από ρεύμα και καύσιμα, όπως και οι υπηρεσίες του ΟΗΕ.
Ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, είχε επανειλημμένα υπογραμμίσει τις ζοφερές συνθήκες στον παλαιστινιακό θύλακα, προκαλώντας δυσφορία στο Τελ Αβίβ. Ωστόσο το σχόλιο εκείνο που έφερε την πλήρη ρήξη ήταν το ακόλουθο: «Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε επίσης ότι οι επιθέσεις της Χαμάς δεν έγιναν στο κενό», είπε σε συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς. Επέκρινε παράλληλα έντονα τους ακατάπαυστους ισραηλινούς βομβαρδισμούς στη Λωρίδα της Γάζας, κάνοντας λόγο για «ξεκάθαρες παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου» και «συλλογική τιμωρία» των Παλαιστίνιων. Το Τελ Αβιβ έσπευσε να εγκαλέσει τον ΓΓ του ΟΗΕ ότι δικαιολογεί την τρομοκρατία.
Ο ίδιος απάντησε με ανάρτησή του στο X (πρώην Twitter): «Οι αδικίες σε βάρος του παλαιστινιακού λαού δεν μπορούν να δικαιολογήσουν τις φρικτές επιθέσεις της Χαμάς. Αυτές οι φρικτές επιθέσεις δεν μπορούν να δικαιολογήσουν τη συλλογική τιμωρία του παλαιστινιακού λαού».
Η «επίθεση» αυτή του Ισραήλ στον ΟΗΕ αποκαλύπτει την ανησυχία του για μετατόπιση της κοινής γνώμης ακόμη και στις χώρες που στηρίζουν το δικαίωμα του Ισραήλ στην άμυνα και είναι σταθερά στο πλευρό του. Η ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα, όμως, δεν είναι κάτι που μπορεί να κρυφτεί. Το φωτογραφικό υλικό και τα βίντεο που βγαίνουν από τον θύλακα είναι αποκαρδιωτικά.
Ο ρόλος του Ιράν και το μεγάλο του όπλο
Ο ΟΗΕ δεν είναι βεβαίως η πρωταρχική έγνοια του Ισραήλ. Η μεγαλύτερη ανησυχία έχει να κάνει με το Ιράν και το ενδεχόμενο μίας άμεσης εμπλοκής του. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε περιφερειακή σύρραξη μεγάλης κλίμακας και θα ανάγκαζε ενδεχομένως τις ΗΠΑ να επέμβουν, αλλά και τον αραβικό κόσμο να πάρει θέση.
Η Τεχεράνη προειδοποιεί για «εκτός ελέγχου καταστάσεις». Και γνωρίζει καλά πως έχει στα χέρια της ένα πολύ σημαντικό όπλο: τον έλεγχο των Στενών του Ορμούζ, της πλέον σημαντικής αρτηρίας για τη ναυτιλία και την παγκόσμια αγορά πετρελαίου.
Περίπου το ένα πέμπτο του όγκου της παγκόσμιας συνολικής κατανάλωσης πετρελαίου διέρχεται από τα Στενά σε καθημερινή βάση. Κατά μέσο όρο 20,5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα (bpd) αργού πετρελαίου και πετρελαιοειδών πέρασαν από τα Στενά του Ορμούζ το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου του 2023, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας αναλύσεων Vortexa, που παρουσιάζει το Reuters.
Τα μέλη του ΟΠΕΚ, η Σαουδική Αραβία, το Ιράν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κουβέιτ και το Ιράκ εξάγουν το μεγαλύτερο μέρος του αργού πετρελαίου τους μέσω των Στενών. Το Κατάρ, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στον κόσμο, στέλνει σχεδόν όλο το LNG του μέσω των Στενών.
Παράλληλα περίπου 80 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι, ή το 20% των παγκόσμιων ροών LNG περνούν από τα Στενά κάθε χρόνο.
Oι τιμές του πετρελαίου έχουν ήδη σπάσει το φράγμα των 92 δολαρίων το βαρέλι και του φυσικού αερίου των 50 ευρώ/MWh.
Τι θα συμβεί εάν μπει στον πόλεμο το Ιράν και κλείσει τα Στενά του Ορμούζ
