Στην Ιρανή Μαχσά Αμίνι, η οποία αναδείχθηκε σε σύμβολο του κινήματος των γυναικών στο Ιράν ύστερα από τον θάνατό της το 2022 ενώ βρισκόταν υπό κράτηση, καθώς και στο κίνημα «Γυναίκα Ζωή Ελευθερία», απένειμε η Ε.Ε. το βραβείο Ζαχάρωφ για τη φετινή χρονιά.
#BREAKING EU awards Sakharov rights prize to Mahsa Amini, Iranian Kurd who died in custody pic.twitter.com/gy2Q0sxBwT
— AFP News Agency (@AFP) October 19, 2023
Η Μάχσα Αμίνι, κουρδικής καταγωγής, συνελήφθη στις 13 Σεπτεμβρίου από την αστυνομία ηθών του Ιράν, η οποία επιβλέπει τη συμμόρφωση των Ιρανών με τον ενδυματολογικό κώδικα του Ισλάμ, επειδή φέρεται να φορούσε τη χιτζάμπ με «λάθος» –σύμφωνα με τις ιρανικές αρχές- τρόπο.
Έχασε τη ζωή της τρεις ημέρες αργότερα και ενώ βρισκόταν υπό κράτηση, με την οικογένειά της και γυναίκες που κρατήθηκαν μαζί της να καταγγέλλουν ότι ξυλοκοπήθηκε από αστυνομικούς.
Από την πλευρά της, η αστυνομία υποστήριξε ότι η Αμίνι κατέρρευσε λόγω προβλήματος υγείας ενώ βρισκόταν στο κέντρο αναμόρφωσης, εκδοχή την οποία αμφισβήτησε η οικογένειά της.
Πολλοί άνθρωποι από όλο τον κόσμο αντέδρασαν στον θάνατο της Αμίνι, η οποία έγινε σύμβολο υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών.
Ακολούθησαν μαζικές διαδηλώσεις στο Ιράν. Διαδηλώσεις έγιναν σε 50 περίπου περιοχές του Ιράν, με γυναίκες να κόβουν τα μαλλιά τους και να καίνε τις μαντήλες τους σε ένδειξη διαμαρτυρίας.
Μετά τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων από το ιρανικό καθεστώς, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα καταδικάσει τη δεινή κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα.
Βραβείο Ζάχαρωφ
Το βραβείο Ζάχαρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης καθιερώθηκε στη μνήμη του Σοβιετικού πυρηνικού φυσικού και αντιφρονούντα Αντρέι Σάχαρωφ.
Θεσμοθετήθηκε το 1988 από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και απονέμεται κάθε χρόνο σε αναγνώριση προσώπων ή οργανισμών για την αφοσίωσή τους στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ελευθεριών.
«Τιμούμε τη γενναιότητα της Μάχσα Αμίνι»
«Με περηφάνια ανακοινώνουμε ότι οι νικητές του βραβείου Ζαχάρωφ 2023 είναι η Μάχσα Αμίνι και το κίνημα “Γυναίκα Ζωή Ελευθερία” στο Ιράν» ανέφερε σε ανάρτησή της η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα.
«Αυτές οι γενναίες γυναίκες, άνδρες και νέοι έχουν εμπνεύσει τον κόσμο μέσω του αγώνα τους για ισότητα, ελευθερία και αξιοπρέπεια» πρόσθεσε.
Women. Life. Freedom.
Proud to announce that the winners of the 2023 Sakharov Prize are #MahsaAmini & #WomenLifeFreedom Movement in Iran.
These brave women, men & young people have inspired the world through their fight for equality, liberty & dignity.
زن زندگی آزادی pic.twitter.com/CljmroF6Mo
— Roberta Metsola (@EP_President) October 19, 2023
«Τιμούμε τη γενναιότητα της Μάχσα Αμίνι, καθώς έδωσε τη ζωή της για να υπερασπιστεί τα δικαιώματα των γυναικών και χαιρετίζουμε τις Ιρανές γυναίκες που συνεχίζουν τον αγώνα της. Η αφοσίωσή τους μας εμπνέει στον αγώνα μας για ίσα δικαιώματα και ελευθερία» ανέφερε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.