Με το Ισραήλ στα πρόθυρα χερσαίας εισβολής στη Γάζα, ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, έχει προγραμματιστεί να επισκεφτεί σήμερα τη χώρα, με στόχο να ενισχύσει τη δέσμευση των ΗΠΑ για την ασφάλειά του, αλλά και να αντιμετωπίσει την οξύτατη ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα που προκλήθηκε από τον πόλεμο με τη Χαμάς.
Το βιαστικά οργανωμένο ταξίδι του στο Ισραήλ και την Ιορδανία, για έκτακτες συναντήσεις με Ισραηλινούς και Άραβες ηγέτες, θα ήταν ούτως ή άλλως γεμάτο με διπλωματικούς, πολιτικούς κινδύνους και κινδύνους για την ασφάλεια, σημειώνει η Wall Street Journal. Ωστόσο τα πράγματα έγιναν πολύ πιο δύσκολα τις τελευταίες ώρες μετά την έκρηξη σε νοσομείο της Γάζας με πάνω από 500 νεκρούς.
Η Χαμάς κάνει λόγο για ισραηλινή αεροπορική επιδρομή, ενώ ο ισραηλινός στρατός αρνείται την κατηγορία και υποστηρίζει ότι η φονική έκρηξη προκλήθηκε από πύραυλο που εκτοξεύτηκε από την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ.
Ήδη η εξέλιξη οδήγησε στην ακύρωση της τετραμερούς συνόδου που θα διεξαγόταν σήμερα στην Ιορδανία με τη συμμετοχή του αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν, του ιορδανού μονάρχη Αμπντάλα Β΄, του προέδρου της Αιγύπτου Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι και του προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς.
Μήνυμα προς το Ιράν και τεστ ηγεσίας
Καθώς εντείνονται οι ανησυχίες ότι η σύγκρουση θα μπορούσε να επεκταθεί στην περιοχή, οι ΗΠΑ ήλπιζαν ότι το ταξίδι του Μπάιντεν θα χρησιμεύσει ως προειδοποίηση σε οποιοδήποτε τρίτο μέρος, είτε σε άλλες χώρες είτε σε εξτρεμιστικές ομάδες όπως η Χεζμπολάχ του Λιβάνου που υποστηρίζεται από το Ιράν, ότι οι ΗΠΑ ήταν έτοιμες να δράσουν εάν εκείνες εμπλακούν στη σύγκρουση.
«Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί αμέσως μετά, αλλά κατά μία έννοια, είναι επίσης ένα τεστ ηγεσίας», λέει στη WSJ ο Ντένις Ρος, σύμβουλος και διακεκριμένος συνεργάτης στο Ινστιτούτο της Ουάσιγκτον για την Πολιτική Εγγύς Ανατολής, ο οποίος υπηρέτησε σε ανώτερες θέσεις ασφαλείας σε τέσσερις κυβερνήσεις. «Ο Τζο Μπάιντεν καταλαβαίνει το διακύβευμα» πρόσθεσε.
Οι όμηροι
Ο Μπάιντεν αναμενόταν επίσης να πιέσει για την απελευθέρωση των ομήρων που κρατούσε η Χαμάς. Αμερικανοί αξιωματούχοι εργάζονται μέσω του Κατάρ, της Τουρκίας και άλλων χωρών που έχουν δεσμούς με τη Χαμάς. Ωστόσο, ορισμένοι φοβούνται ότι η επίσκεψή του και οποιαδήποτε εμφάνιση υποστήριξης για την πιθανή χερσαία επιχείρηση του Ισραήλ για την εξάλειψη της Χαμάς θα μπορούσε να καταλήξει να περιπλέξει αυτές τις προσπάθειες.
Αν και δεν είναι ασυνήθιστο οι πρόεδροι να ταξιδεύουν σε εμπόλεμες ζώνες, η ίδια η φύση του ταξιδιού είναι ασυνήθιστη. Ο Λευκός Οίκος οργανώνει συνήθως ταξίδια σε εμπόλεμες ζώνες υπό αυστηρό εμπάργκο ενημέρωσης, όπως έγινε με το φετινό του ταξίδι στην Ουκρανία. Οι όροι αυτού του εμπάργκο συνήθως σημαίνουν ότι τα μέσα ενημέρωσης συμφωνούν να αναφέρουν την επίσκεψη μόνο μετά την άφιξη του προέδρου.
«Το ταξίδι του προέδρου είναι μια ευκαιρία για τον ίδιο να επιδείξει με τον πιο δημόσιο τρόπο τη δέσμευσή του στο Ισραήλ, τον λαό του και την ασφάλειά του, καθυστερώντας παράλληλα έναν χερσαίο πόλεμο και δίνοντας επιπλέον χρόνο για την επίτευξη συμφωνίας για την ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα», δήλωσε στη WSJ, ο Τζόναθαν Πάνικοφ, διευθυντής της Πρωτοβουλίας για την Ασφάλεια στη Μέση Ανατολή του Scowcroft στο Atlantic Council και πρώην αξιωματικός των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ.
«Αλλά το ταξίδι είναι επίσης μια ευκαιρία για τον πρόεδρο να πιέσει ιδιωτικά το Ισραήλ να αποκαλύψει ποιοι θα είναι οι στρατηγικοί του στόχοι μόλις ολοκληρωθεί ο χερσαίος πόλεμος».
Προκλήσεις στο εσωτερικό των Δημοκρατικών
Το ταξίδι του Μπάιντεν θα αποτελέσει επίσης μια πολιτική πρόκληση καθώς επιδιώκει μια δεύτερη θητεία. Αν και η υποστήριξη για το Ισραήλ είναι δημοφιλής μεταξύ των Αμερικανών συνολικά μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, ειδικά μεταξύ των Ρεπουμπλικανών και των ανεξάρτητων ψηφοφόρων, ο Μπάιντεν κινδυνεύει να χάσει κάποια υποστήριξη από το κόμμα του.
Ορισμένοι Δημοκρατικοί επικρίνουν τις αεροπορικές επιδρομές του Ισραήλ που έχουν σκοτώσει Παλαιστίνιους στη Γάζα και έχουν εκφράσει ανησυχίες για τη σταθερή υποστήριξη του προέδρου στο Ισραήλ πριν από μια χερσαία επίθεση. Οι συμπάθειες του κόμματος έχουν μετατοπιστεί προς τους Παλαιστίνιους τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Μια ομάδα Δημοκρατικών, συμπεριλαμβανομένων των Κόρι Μπους, Αντρε Κάρσον, Ρασίντα Τλάιμπ, Αλεξάντρια Οκάσιο Κορτέζ και Ιλχαν Ομαρ, συνέταξε ένα ψήφισμα συνέταξε ψήφισμα τη Δευτέρα με το οποίο ζητά κατάπαυση του πυρός και άμεση ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα. Αρκετοί έστειλαν προηγουμένως επιστολή στην κυβέρνηση εκφράζοντας ανησυχίες για τα σχέδια του Ισραήλ για «πλήρη πολιορκία» της Λωρίδας της Γάζας. Το Ισραήλ έχει σφραγίσει τα σύνορά του με την επικράτεια και έχει διακόψει την παροχή ρεύματος και νερού.
Οι επιδιώξεις του Μπάιντεν
«Αυτό το ταξίδι δεν είναι ρητά πολιτικό, αλλά διαμορφώνεται από το ποιος είναι ο Μπάιντεν ως πολιτικός», δήλωσε ο Τζον Όλτερμαν, διευθυντής του Προγράμματος Μέσης Ανατολής στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών. «Πιστεύει βαθιά στη σύνδεση με άτομα, στο να πιέζε, να παίρνει προσωπικές δεσμεύσεις και να αλλάζει συμπεριφορές» εξήγησε.
Οι ΗΠΑ έχουν ήδη αναπτύξει μια σημαντική στρατιωτική δύναμη στην περιοχή: Το USS Gerald R. Ford και ο βαριά οπλισμένος στόλος του έφτασαν στη Μεσόγειο κοντά στο Ισραήλ την περασμένη εβδομάδα, είπαν αξιωματούχοι, για να αποτρέψουν τη Χεζμπολάχ και άλλους παράγοντες από το να εμπλακούν στη σύγκρουση.
Ένα δεύτερο αεροπλανοφόρο το USS Dwight D. Eisenhower, αναμένεται να φτάσει σε λιγότερο από δύο εβδομάδες. Επίσης, ο στρατός των ΗΠΑ έχει επιλέξει περίπου 2.000 στρατιώτες για να προετοιμαστεί για πιθανή ανάπτυξη για να υποστηρίξει το Ισραήλ, δήλωσαν αξιωματούχοι άμυνας των ΗΠΑ τη Δευτέρα. Μια ομάδα εμπειρογνωμόνων του FBI στην ανάκτηση ομήρων έχει αναπτυχθεί για να βοηθήσει την ισραηλινή κυβέρνηση.
Ο Μπάιντεν επρόκειτο να φύγει από την Ουάσιγκτον αργά την Τρίτη. Εκτός από το Ισραήλ, επρόκειτο επίσης να ταξιδέψει στο Αμάν της Ιορδανίας, για να συναντηθεί με περιφερειακούς ηγέτες εκεί, όπως ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντουλάχ, ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι και, τουλάχιστον αρχικά, ο Αμπάς για να συζητήσουν ανθρωπιστικά ζητήματα και άλλα στοιχεία της σύγκρουση.
Το ταξίδι του Μπάιντεν επρόκειτο να ακολουθήσει δύο ξεχωριστές επισκέψεις του υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν -ο οποίος έχει επιδοθεί σε μια ξέφρενη διπλωματική προσπάθεια στην περιοχή- και του υπουργού Άμυνας Λόιντ Όστιν στα τέλη της περασμένης εβδομάδας.
Πιέζουν για την ανθρωπιστική βοήθεια οι ΗΠΑ
Η επίσκεψη στο Ισραήλ είχε προταθεί για πρώτη φορά από τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Μπάιντεν αυτή την εβδομάδα. Αξιωματούχος της κυβέρνησης είπε ότι οι ΗΠΑ συμφώνησαν να ανακοινώσουν την επικοινωνία μόνο αφού ο Νετανιάχου δεσμεύτηκε για ένα ανθρωπιστικό πακέτο για τους αμάχους της Γάζας.
Σύμφωνα με τον Μπλίνκεν ο οποίος ανακοίνωσε για πρώτη φορά το ταξίδι του προέδρου από το Τελ Αβίβ στις 3 τα ξημερώματα τοπική ώρα την Τρίτη, ο πρόεδρος θα λάβει ενημέρωση από Ισραηλινούς αξιωματούχους σχετικά με το σχέδιό τους να ελαχιστοποιήσουν τις απώλειες αμάχων και να επιτρέψουν τη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας στους αμάχους στη Γάζα.
«Είναι κρίσιμο να ξεκινήσει η ροή βοήθειας στη Γάζα το συντομότερο δυνατό», είπε ο. Μπλίνκεν.
Η ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα έγινε αφόρητη τις τελευταίες ημέρες, καθώς το Ισραήλ συνέχισε να σφυροκοπά τμήματα της πυκνοκατοικημένης περιοχής σε αντίποινα για τη θανατηφόρα επίθεση αυτού του μήνα από τους μαχητές της Χαμάς. Τα τρόφιμα, το νερό και το ηλεκτρικό ρεύμα ήταν σπάνια από τότε που ξεκίνησε η σύγκρουση και οι κάτοικοι της Γάζας δεν μπορούσαν να φύγουν από τις μόνες δύο πιθανές συνοριακές διελεύσεις—το ένα πέρασμα οδηγεί στο Ισραήλ και το άλλο στη γειτονική Αίγυπτο.
Η διάβαση έχει υποστεί ζημιές από ισραηλινούς βομβαρδισμούς, καθιστώντας δύσκολη την πρόσβαση για τους αμάχους που επιθυμούν να περάσουν. Η Αίγυπτος έχει επίσης κατηγορήσει το Ισραήλ ότι εμποδίζει την ανθρωπιστική βοήθεια μέσω της Ράφα στη Γάζα.
«Είναι ένα από τα πιο περίπλοκα θέματα που μπορεί κανείς να φανταστεί», δήλωσε ο Ντάνιελ Κούρτσερ, πρώην πρεσβευτής στο Ισραήλ και στην Αίγυπτο. «Οι επόμενες μέρες θα είναι πραγματικά γεμάτες προκλήσεις. Και το πιο άμεσο ερώτημα είναι ανθρωπιστικό, αλλά εξίσου σημαντικό είναι σε ποιο σημείο η περιοχή συνενώνεται στην ιδέα ότι η Χαμάς πρέπει να εξαλειφθεί».
