Καθώς συνεχίζουν να έρχονται στο φως ιστορίες φρίκης για τη σφαγή που διέπραξαν οι τρομοκράτες της Χαμάς εναντίον Ισραηλινών αμάχων, η κυβέρνηση έκτακτης ανάγκης της χώρας εξετάζει το ενδεχόμενο μιας χερσαίας εισβολής στη Γάζα.
Το γεγονός ότι αυτό το βήμα δεν έχει έρθει ακόμη ενδεχομένως να έχει να κάνει και με την προσπάθεια του Τελ Αβίβ να φέρει πίσω στις οικογένειές τους τους 126 απαχθέντες. Μεταξύ αυτών είναι παιδιά, γυναίκες και ηλικιωμένοι. Πιθανότατα κρατούνται σε υπόγειες σήραγγες από τη Χαμάς.
Για να κατανοήσει καλύτερα τις επιλογές της ισραηλινής κυβέρνησης, το Foreign Policy μίλησε με τον ειδικό σε θέματα αντιτρομοκρατίας Boaz Ganor, ο οποίος έχει μακρά εμπειρία στη μελέτη τρομοκρατικών οργανώσεων και στην παροχή συμβουλών στις κυβερνήσεις για εκβιασμούς και διαπραγματεύσεις για απελεύθερωση ομήρων. Ο Ganor είναι καθηγητής και επίσης πρόεδρος του Πανεπιστημίου Reichman του Ισραήλ.
Foreign Policy: Πόσο πρωτόγνωρο είναι αυτό το είδος ομηρίας για το Ισραήλ;
Boaz Ganor: Είναι άνευ προηγουμένου όχι μόνο για το Ισραήλ αλλά και για τον κόσμο. Αν και παρόμοιες επιχειρήσεις απαγωγής έχουν γίνει από το ISIS στη Συρία και το Ιράκ, αυτό είναι κάτι που δεν έχει παρατηρηθεί σε άλλα μέρη σε όλο τον κόσμο από άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις. Φανερώνει έναν βαθμό απανθρωπιάς που ακόμη και για μένα, που είμαι ειδικός στην αντιτρομοκρατία για περίπου 40 χρόνια, είναι εκπληκτικό. Έσφαξαν μωρά, αποκεφάλισαν άλλα. Είναι ασύλληπτο.
Μια προειδοποίηση προς τον κόσμο: Δυστυχώς κάθε φορά που το Ισραήλ αντιμετωπίζει ένα νέο είδος τρομοκρατίας, στη συνέχεια και ο υπόλοιπος κόσμος έρχεται αντιμέτωπος με τις ίδιες πρακτικές. Το έχουμε δει με αεροπειρατείες, απαγωγές, με επιθέσεις αυτοκτονίας, και τώρα μπορώ σχεδόν να εγγυηθώ ότι, δυστυχώς, θα δούμε αυτή τη θηριωδία να αντιγράφεται από άλλους τρομοκράτες σε άλλα μέρη του κόσμου στο μέλλον.
FP: Αντιμετώπισε ποτέ το Ισραήλ μια κατάσταση όπως αυτή, κατά την οποία παιδιά ή γυναίκες κρατήθηκαν όμηροι;
BG: Το Ισραήλ είδε παιδιά, μητέρες και ηλικιωμένους να κρατούνται αιχμάλωτοι τις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Αλλά δεν έχουμε δει ποτέ τρομοκράτες να συμπεριφέρονται με τόσο επαίσχυντο, απάνθρωπο τρόπο προς παιδιά, γυναίκες και ηλικιωμένους.
FP: Αν η σύγκρουση συνεχίσει να παρατείνεται, τι θα συμβεί; Πώς αλλάζει τους υπολογισμούς του Ισραήλ σχετικά με τους ομήρους;
BG: Υπάρχουν δύο είδη επιθέσεων εκβιασμού όταν τρομοκράτες κρατούν ομήρους. Ένας τύπος εκβιασμού είναι όταν τρομοκράτες χρησιμοποιούν μια κατάσταση οδοφράγματος, χρησιμοποιώντας ένα κτίριο, όχημα, τρένο ή αεροπλάνο, προκειμένου να κρατήσουν τους ανθρώπους ως ομήρους μέσα σε μια εγκατάσταση. Ένας άλλος τύπος επίθεσης εκβιασμού είναι η απαγωγή. Σε αυτή την περίπτωση, μεταφέρουν τους ομήρους σε άγνωστη τοποθεσία.
Υπάρχουν τεράστιες διαφορές μεταξύ αυτών των δύο τύπων επιθέσεων, γιατί όταν μιλάμε για την κατάσταση οδοφράγματος, γνωρίζουμε πού κρατούνται οι όμηροι. Αν και είναι πολύ περίπλοκο να πραγματοποιηθεί μια επιχείρηση διάσωσης, υπάρχουν οι προϋποθέσεις αυτή να ξεκινήσει. Σε μια επίθεση απαγωγής, δεν υπάρχει το πλεονέκτημα του να γνωρίζεις κάποια δεδομένα. Μεταφέρονται σε ένα μυστικό μέρος, και ως εκ τούτου, δεν μπορεί κανείς να σχεδιάσει εκ των προτέρων και να εκτελέσει μια επιχείρηση διάσωσης.
Το Ισραήλ αντιμετωπίζει μια μαζική επίθεση απαγωγής. Δεν είναι ένα ή δύο ή πέντε άτομα. Δεν κρατούνται σε ένα μέρος. Έχουν απλωθεί σε διάφορα μέρη. Η Ισλαμική Τζιχάντ ισχυρίζεται ότι κρατά 30 από αυτούς, και η Χαμάς κρατά άλλους, και έχετε άλλες μικρές τζιχαντιστικές οργανώσεις που μπορεί να έχουν τους δικούς τους Ισραηλινούς ομήρους. Αυτό σημαίνει ότι η δυνατότητα διεξαγωγής μιας ταυτόχρονης επιχείρησης διάσωσης σε πολλά σημεία της Λωρίδας της Γάζας θα είχε σχεδόν μηδενική επιτυχία.
FP: Ποιες σκέψεις λαμβάνουν υπόψη οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων στο Ισραήλ σε τέτοιου είδους καταστάσεις; Ποια είναι τα κύρια ηθικά και πρακτικά διλήμματα που αντιμετωπίζουν;
BG: Σε ένα τυπικό δίλημμα κρίσης ομήρων, προτού αποφασίσουν αν θα διεξαγάγουν επιχείρηση διάσωσης, οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων υπολογίζουν τον κίνδυνο να βλάψουν οι τρομοκράτες τους ομήρους ή να πληγωθεί η ομάδα διάσωσης κατά τη διάρκεια της επιχείρησης – αρκεί να υπάρχει ακριβής πληροφόρηση, ανθρώπινο δυναμικό, και υπάρχει έμπειρη ομάδα διάσωσης.
Στην παρούσα κατάσταση, ένα πρόσθετο ζήτημα θα είναι ο σκοπός και οι στόχοι που θέτουν οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων για μια στρατιωτική επιχείρηση στη Γάζα. Η νέα κυβέρνηση έκτακτης ανάγκης αποφασίζει τι θα κάνει ως απάντηση. Οι κανόνες του παιχνιδιού έχουν αλλάξει. Αυτή δεν είναι απλώς μια στρατιωτική επιχείρηση – είναι πόλεμος. Αυτός είναι ο χειρότερος πόλεμος που έχει αντιμετωπίσει ποτέ το Ισραήλ επειδή σφαγιάστηκαν πάνω από 1.400 άνθρωποι. Η συντριπτική πλειοψηφία είναι άμαχοι.
Το Ισραήλ πιθανότατα θα συμμετέχει σε πολύ πιο σκληρές αεροπορικές επιθέσεις και σε κάποιο είδος χερσαίας επιχείρησης στη Γάζα. Αυτού του είδους οι δραστηριότητες δεν θα υποστήριζαν μια γρήγορη και ασφαλή συμφωνία ανταλλαγής των ομήρων μας με τους καταδικασμένους τρομοκράτες που θέλουν να απελευθερώσουν από τις ισραηλινές φυλακές.
Είναι ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος. Είτε το Ισραήλ αποφασίσει να πει: «Είμαστε έτοιμοι να έχουμε κάποιο είδος κατάπαυσης του πυρός για να καταλήξουμε σε ένα γρήγορο και δίκαιο είδος ανταλλαγής», είτε το Ισραήλ αποφασίζει να αντεπιτεθεί και να δώσει ένα μάθημα.
