Η επαπειλούμενη χερσαία επέμβαση του Ισραήλ στη Γάζα έχει στόχο και την απελευθέρωση των 100-150 ομήρων που έχει συλλάβει η Χαμάς και τους οποίους οι τρομοκράτες κρύβουν σε ένα δαιδαλώδες σύστημα υπόγειων σηράγγων μήκους 300 χιλιομέτρων, τονίζει ο Κόλιν Κλαρκ , ειδικός σε θέματα συγκρούσεων και τρομοκρατίας στον Ομιλο ασφαλείας, Σουφάν.
Ο Μπρους Χόφμαν, ειδικός στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, προειδοποιεί μάλιστα για τους κινδύνους που ενέχουν οι σήραγγες της Χαμάς. «Αυτά τα μέρη και ίσως ακόμη και οι ίδιοι οι όμηροι θα έχουν πιθανότατα παγιδευτεί με εκρηκτικά», λέει ο Χόφμαν. «Αυτή είναι μια πρόκληση μεγέθους που δεν έχει αντιμετωπιστεί ποτέ πριν».
Το 2006, οι κομάντος της Χαμάς «γλίστρησαν» μέσα από μια σήραγγα για να σκοτώσουν δύο Ισραηλινούς στρατιώτες και να αιχμαλωτίσουν έναν τρίτο, το λοχία Γκιλάντ Σαλίτ, ο οποίος αφέθηκε ελεύθερος πέντε χρόνια αργότερα, με αντάλλαγμα την απελευθέρωση από το Ισραήλ 1.027 Παλαιστίνιων κρατουμένων. Ένας από αυτούς ήταν και ο Γιάχια Σινουάρ, ηγετικό στέλεχος σήμερα της Χαμάς, με έδρα τη Γάζα.
Επικίνδυνο πλεονέκτημα
Οι ισραηλινοί στρατιώτες που πρόκειται να εισβάλλουν στη Γάζα θα πρέπει λοιπόν να αντιμετωπίσουν πολλές παγίδες, αλλά και ανταρτοπόλεμο, μέσα στις υπόγειες σήραγγες, που συνιστούν από τα πιο επικίνδυνα πλεονεκτήματα της Χαμάς στον πόλεμο. «Κάθε φορά που έχουμε να κάνουμε με ένα υπόγειο δίκτυο σηράγγων, η επιχείρηση γίνεται εξαιρετικά περίπλοκη», προειδοποιεί ο Αμερικανός ειδικός.
«Η Χαμάς θα έχει προετοιμαστεί για μια χερσαία επίθεση των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων και φυσικά γνωρίζει πολύ καλά αυτές τις σήραγγες, από μέσα προς τα έξω. Κάποια από αυτά τα τούνελ είναι πιθανό να έχουν παγιδευτεί με εκρηκτικά», προσθέτει ο Κλαρκ και προειδοποιεί: «Η προετοιμασία για μάχη σε τέτοιες συνθήκες είναι απίστευτα δύσκολη και απαιτεί εκτεταμένες πληροφορίες σχετικά με το πώς μοιάζει το δίκτυο των σηράγγων – κάτι που οι Ισραηλινοί μπορεί να μην έχουν».
Το σύστημα των τούνελ έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για επιθέσεις στο εβραϊκό κράτος και έχει μυριάδες εισόδους και εξόδους σε σχολεία και πολιτικά κτίρια, περιοχές που μπορεί να λειτουργήσουν ως τυφλά σημεία για το Ισραήλ. Ορισμένα τμήματα των σηράγγων μπορούν επίσης να έχουν βάθος έως και 40 μέτρα, επιτρέποντας στα μέλη της Χαμάς να βρίσκουν καταφύγιο από αεροπορικές επιδρομές.
Μέρος του υπόγειου λαβύρινθου συνδέεται μάλιστα με την Αίγυπτο για να επιτρέψει στη Γάζα να παρακάμπτει τον αποκλεισμό του Ισραήλ.
Ανατίναξαν σήραγγες 100 χιλιομέτρων
Το 2021, το Ισραήλ είχε ανατινάξει σήραγγες μήκους περίπου 100 χιλιομέτρων. Νωρίτερα, ο στρατός είχε ξεναγήσει δημοσιογράφους στις σήραγγες, δείχνοντάς τους εξελιγμένες κατασκευές με τοίχους από μπετόν, ηλεκτρισμό και βαγονέτα μεταφοράς.
Οι τεράστιες σήραγγες κάτω από τη Γάζα δεν χρησιμοποιήθηκαν αρχικά για τρομοκρατικές ενέργειες. Η ύπαρξή τους αναφέρθηκε για πρώτη φορά το 2006, όταν χρησιμοποιήθηκαν ως μέσο για να παρακάμψουν τον ισραηλινό αποκλεισμό που τέθηκε σε εφαρμογή, καθώς η Χαμάς κατέλαβε την εξουσία. Στόχος ήταν να διακινηθούν λαθραία, τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης για τα 2 εκατομμύρια Παλαιστίνιους που ζουν στην περιοχή. Ωστόσο, η Χαμάς πήρε σύντομα τον έλεγχο των τούνελ για δικούς της στρατιωτικούς σκοπούς και τα επέκτεινε σταθερά με τα χρόνια.
Οι κίνδυνοι για τον στρατό
Ο Κλαρκ εκτιμά ότι το Ισραήλ θα πρέπει να είναι σε θέση να μετριάσει ορισμένους από τους κινδύνους, στέλνοντας drones και μη επανδρωμένα οχήματα στις σήραγγες για να τα χαρτογραφήσουν και να πυροδοτήσουν τις παγίδες με τα εκρηκτικά, αλλά η αποτελεσματικότητα αυτών των μεθόδων παραμένει άγνωστη. Ο Αλεξάντερ Γκρίνμπεργκ ,του Ινστιτούτου Στρατηγικής και Ασφάλειας της Ιερουσαλήμ, λέει πάντως ότι ενώ οι σήραγγες είναι ιδανικές για τη Χαμάς για να εμπλακεί σε ανταρτοπόλεμο, θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν εναντίον των τρομοκρατών. «Όταν βρεθούν οι σήραγγες, οι στρατιώτες θα μπορούν να τις κλείσουν για να αποκλείσουν μέσα στους τρομοκράτες» λέει ο Γκρίνμπεργκ.
Σε κάθε περίπτωση, ο εντοπισμός των τοποθεσιών όπου κρατούνται οι όμηροι θα είναι μια τεράστια πρόκληση. «Υπάρχει μια υπόγεια πόλη κάτω από τις πόλεις της Γάζας», λέει ο Τζον Σπένσερ, ειδικός στις στρατιωτικές επιχειρήσεις σε πυκνές αστικές περιοχές στο Ινστιτούτο Μοντέρνου Πολέμου του Γουέστ Πόιντ.
«Πρέπει πραγματικά να βασιστούμε στην ανθρώπινη νοημοσύνη. Η Χαμάς μπορεί να μετακινήσει τους ομήρους παντού και να μην τους δει κανείς ποτέ στην επιφάνεια», προσθέτει ο Σπένσερ.
«Η παρουσία Ισραηλινών και ξένων ομήρων θα περιπλέξει την ισραηλινή στρατιωτική απάντηση στη Γάζα, αλλά δεν θα την αποτρέψει, δήλωσε ο Ντέιβιντ Μακόφσκι, συνεργάτης στο Ινστιτούτο της Ουάσιγκτον για την Πολιτική στην Εγγύς Ανατολής και πρώην σύμβουλος για ισραηλινο-παλαιστινιακά ζητήματα υπό την κυβέρνηση Ομπάμα.
«Υπάρχει κάποια ελπίδα μεταξύ των Ισραηλινών ότι η Χαμάς μπορεί να σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει τους ομήρους ως διαπραγματευτικό χαρτί, όπως έκανε με τον λοχία Σαλίτ. Αλλά οι ηγέτες της Χαμάς δεν δείχνουν να βιάζονται να κάνουν μια συμφωνία», προσθέτει ο Μακόφσκι.
«Δεν είναι η ώρα να διαπραγματευτούμε το θέμα των κρατουμένων ή οτιδήποτε άλλο, προέχει η μάχη», προειδοποίησε ο Χουσάμ Μπαντράν, μέλος του πολιτικού γραφείου της Χαμάς στο Κατάρ, μιλώντας στην ιστοσελίδα Al-Monitor.
Η Delta Force
Η προσοχή έχει στραφεί βέβαια στο Κατάρ, που φιλοξενεί ηγέτες της Χαμάς στη Ντόχα και παρέχει σημαντική βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Κατάρ είπε στο Al-Monitor ότι το Κατάρ είναι «σε συνεχή επαφή με όλες τις πλευρές» για να εξασφαλίσουν την απελευθέρωση των ομήρων, αλλά αρνήθηκε να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν συνεργάζεται ενεργά με τους Ισραηλινούς στις προσπάθειες ανάκτησης ομήρων. Συνοδός του υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν στο Ισραήλ ήταν ο Στιβ Γκίλεν, ο αναπληρωτής ειδικός απεσταλμένος του Προέδρου για υποθέσεις ομήρων.
Delta Force και SEAL Six: Οι επιλεκτοι των ΗΠΑ σε ετοιμότητα για την διάσωση ομήρων στο Ισραήλ;
Η μονάδα Delta Force της Κοινής Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων του Αμερικανικού Πενταγώνου είναι έτοιμη να βοηθήσει τους Ισραηλινούς με σχεδιασμό και πληροφορίες για τους ομήρους, δήλωσαν Αμερικανοί στρατιωτικοί στην Al-Monitor. Είναι επίσης πιθανό η Ομάδα Ειδικών Επιχειρήσεων της CIA, η οποία επικεντρώνεται σε δύσκολες ,ειδικές επιχειρήσεις, να συνεργάζεται με τις ισραηλινές αρχές.
Ο Μάικ Μαλρόι, πρώην ανώτερος αξιωματούχος του Πενταγώνου, λέει ότι από όλες τις πολεμικές επιχειρήσεις, η διάσωση ομήρων είναι η πιο δύσκολη. Οι ισραηλινές ειδικές δυνάμεις και η Delta Force θα πρέπει να συνεργαστούν μαζί με τις αντίστοιχες υπηρεσίες πληροφοριών τους για να βελτιστοποιήσουν τις πιθανότητες επιτυχίας. «Ο εχθρός μπορεί να σκοτώσει τον όμηρο μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα μόλις καταλάβει ότι μια προσπάθεια διάσωσης βρίσκεται σε εξέλιξη», τονίζει ο Μαλρόι.«Για να πετύχουμε πρέπει να έχεις σχεδόν τέλειες πληροφορίες, απίστευτη εκτέλεση και ειλικρινά, λίγη τύχη».
