Δεν θέλει και πολλά για ν` ανοίξει πλέον για τα καλά το «κουτί της Πανδώρας» στη Μέση Ανατολή. Ο ολοκληρωτικός πόλεμος που μαίνεται ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς φέρνει στην επιφάνεια άπειρα τέρατα
Τα βλέμματα στρέφονται στα νότια προάστια της Βηρυτού, προπύργιο της λιβανικής Χεζμπολάχ. Το «κόμμα του Θεού», συνδεδεμένο σταθερά με το Ιράν και κύριος του παιχνιδιού στον Λίβανο, απειλεί να ανοίξει, ένα νέο μέτωπο κατά του Ισραήλ, για να στηρίξει τη Χαμάς. Ηδη, η Χεζμπολάχ έχει αρχίσει να βομβαρδίζει περιοχές στο βόρειο Ισραήλ. Το ίδιο κάνουν παλαιστινιακές οργανώσεις από το Συριακό έδαφος.
Την ίδια ώρα η Αμερική στέλνει και δεύτερο αεροπλανοφόρο στην Ανατολική Μεσόγειο, σε μια επίδειξη δύναμης προς το…Ιράν και για να κατευνάσει τους φόβους του Ισραήλ ,για μια επίθεση της Τεχεράνης. «Τα περισσότερα κράτη της Μέσης Ανατολής βλέπουν πλέον τον νέο πόλεμο μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ ως ένα εμπρηστικό μηχανισμό που θα προκαλέσει έκρηξη σε ολόκληρη την περιοχή», τονίζει στην «Ναυτεμπορική», βετεράνος Ευρωπαίος διπλωμάτης, που έχει υπηρετήσει για δεκαετίες στην περιοχή. « Υπάρχουν δύο στρατόπεδα στον μουσουλμανικό κόσμο, που θέλουν πόλεμο ή ειρήνη», προσθέτει: Το Κατάρ, η Αίγυπτος και η Τουρκία προσπαθούν να μεσολαβήσουν για να αποτρέψουν την επέκταση του πολέμου στις γειτονικές χώρες. Από την άλλη πλευρά, το Ιράν και οι οργανώσεις που επηρεάζει, όπως η Χεζμπολάχ, βλέπουν με ικανοποίηση την έκρηξη της σύγκρουσης, ελπίζοντας ότι το Ισραήλ θα αποδυναμωθεί περαιτέρω ως ο πρωταρχικός τους εχθρός.
Το Κατάρ, για παράδειγμα, διατηρεί άριστες σχέσεις με τη Χαμάς. Ιδεολογικά, η Χαμάς ανήκει στη Μουσουλμανική Αδελφότητα, που υποστηρίζεται εδώ και χρόνια από το Κατάρ. Το εμιράτο λέγεται ότι έχει ενισχύσει με εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια στους ακραίους ισλαμιστές της Χαμάς ,τα τελευταία χρόνια. Αλλωστε, ο ηγέτης της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγιε, ζει μονίμως στο εμιράτο.
Το περίεργο είναι ότι το Κατάρ ,διατηρεί επίσης καλές σχέσεις και με το Ισραήλ και το Ιράν, τον βασικό «σπόνσορα» της Χαμάς. Το εμιράτο είχε διακόψει μάλιστα τις διπλωματικές του σχέσεις με το εβραϊκό κράτος το 2009 λόγω ισραηλινής εισβολής στη Λωρίδα της Γάζας. Το τελευταίο διάστημα όμως, Κατάρ και Ισραήλ έχουν έρθει κοντά, στο πλαίσιο των Συμφωνιών του Αβραάμ, για την αποκατάσταση των σχέσεων των χωρών του Κόλπου, αλλά και του Σουδάν, με το Εβραϊκό κράτος.
Διαπραγματεύσεις για τους ομήρους
Διαπραγματευτές του Κατάρ συζητούν μάλιστα ήδη με το Ισραήλ και τη Χαμάς για την απελευθέρωση των Ισραηλινών γυναικών που έχουν συλληφθεί όμηροι από τη Χαμάς ,με αντάλλαγμα 36 γυναίκες και παιδιά Παλαιστινίων που κρατούνται σε φυλακές του Ισραήλ Διπλωμάτες του Κατάρ επέδειξαν άλλωστε πρόσφατα τις ικανότητές τους ως μεσολαβητές σε μια ανταλλαγή κρατουμένων μεταξύ του Ιράν και των Ηνωμένων Πολιτειών.
Η Τουρκία φιλοδοξεί επίσης να διαδραματίσει μεσολαβητικό ρόλο στη σύγκρουση, καθώς έχει καλές σχέσεις και με τα δύο μέρη. Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν θεωρείται στενός εταίρος της Χαμάς, καθώς αρκετά στελέχη της οργάνωσης φιλοξενούνται στην Τουρκία.
Μετά από ένα διάλειμμα αρκετών ετών, η Αγκυρα αναβίωσε επίσης τις διπλωματικές της σχέσεις με το Ισραήλ. Πριν από λίγες εβδομάδες στη Νέα Υόρκη, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συναντήθηκε με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και τον προσκάλεσε στην Τουρκία. «Ο πόλεμος στη Γάζα και ειδικά ο ρόλος του Ιράν, δεν ευνοεί την νέο-Οθωμανική εξωτερική πολιτική του Ερντογάν. Η Αγκυρα δεν βλέπει με καλό μάτι άλλωστε την προσπάθεια της Τεχεράνης να επεκτείνει την επιρροή της σε ολόκληρη την περιοχή», τονίζει ο βετεράνος διπλωμάτης στην «Ν».
Ο Οβτούν Ορχάν, ειδικός στη Μέση Ανατολή στο Τουρκικό Center for Middle Eastern Studies (Orsam), θεωρεί μάλιστα ότι ο Ερντογάν έχει πολλές πιθανότητες να πετύχει ως μεσολαβητής, όπως και στον πόλεμο της Ουκρανίας. Ο Τούρκος πρόεδρος το προσπαθεί άλλωστε. Είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ισραηλινό πρόεδρο Χέρτζογκ και διέκοψε τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου στην Άγκυρα για να μιλήσει με τον Παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς. Το Ισραήλ πάντως έχει πολλούς λόγους να μην εμπιστεύεται την Τουρκία. Πρόσφατα, το ισραηλινό τελωνείο αναχαίτισε ένα φορτίο 16 τόνων υλικών κατασκευής πυραύλων που κατευθυνόταν στη Λωρίδα της Γάζας ,από την Τουρκία.
Ειρήνη …νεκροταφείου
Πού θα σταματήσει αυτή η κλιμάκωση; Ποια θα είναι η αντίδραση του αραβικού κόσμου; Οι Ισραηλινοί και οι σύμμαχοί τους, που βλέπουν την Τεχεράνη να κρύβεται πίσω από τη Χαμάς, θα φτάσουν στο σημείο να πλήξουν ιρανικούς στόχους; Αλλά αν συμβεί αυτό, είναι βέβαιο ότι η Τεχεράνη θα αντιδράσει ανάλογα με την επίθεση που θα υποστεί.
Σε αυτά τα πολλά ερωτήματα, υπάρχει τουλάχιστον μία απάντηση: Η προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων του Ισραήλ με τον αραβικό κόσμο, που βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και τρία χρόνια, απειλείται με εκτροχιασμό. Θέτοντας σε κίνδυνο την Αμερικανική στρατηγική στη Μέση Ανατολή και τις Συμφωνίες του Αβραάμ για την Ισραηλινο-Αραβική προσέγγιση.
Αυτή η νέα σύγκρουση παγώνει και τις γεωπολιτικές φιλοδοξίες της Σαουδικής Αραβίας. Το Ριάντ δεν έχει πλέον κανένα περιθώριο ελιγμών σε αυτή τη νέα διπολική κατάσταση. Οσο και αν το επιδιώκουν κάποιοι, το Παλαιστινιακό θα συνεχίσει να πυροδοτεί εκρήξεις όσο δεν επιλύεται η βασική αιτία των συγκρούσεων: Η δημιουργία ανεξάρτητου Παλαιστινιακού κράτος, που θα συμβιώνει ειρηνικά, δίπλα στο Ισραήλ. Αλλιώς δεν θα υπάρξει ειρήνη. Μόνο σιωπή του… νεκροταφείου
