Skip to main content

Ο πόλεμος των ομήρων στη Γάζα

REUTERS/Pedro Nunes

Η σύλληψη ομήρων είναι ο χειρότερος εφιάλτης που μπορεί να ζήσει το Ισραήλ. 

Να βάλει τέλος στον έλεγχο της Χαμάς στη Γάζα, επιδιώκει ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, ετοιμάζοντας χερσαία εισβολή στη Λωρίδα.

Είναι όμως πολύ περίπλοκο θέμα μια εισβολή με άρματα μάχης  και καταδρομείς. Όχι μόνο οι δυνάμεις  του Τσαχάλ-του ισραηλινού στρατού θα εκτεθούν σε κάθε είδους επιθέσεις, αλλά και οι περίπου 150  Ισραηλινοί, που έχουν συλληφθεί όμηροι, δεν αποκλείεται να εκτελεστούν από τους τρομοκράτες.

Τα βίντεο που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο είναι τρομακτικά και δείχνουν μια απίστευτη βαρβαρότητα να εξαπολύεται ακόμη και  εναντίον παιδιών και ηλικιωμένων. Σε βίντεο στο ισραηλινό δίκτυο «Ynetnews» βλέπουμε ένα αντρόγυνο με δύο παιδιά, να κάθονται στο έδαφος σε ένα σπίτι υπό την απειλή τρομοκρατών. Έξω ηχούν εκρήξεις και πολυβόλα. «Υπάρχει περίπτωση να γυρίσουμε σπίτι;» ρωτάει το ένα παιδί τη μητέρα του. «Όχι», απαντά εκείνη. Τότε έξω ακούγεται μια δυνατή έκρηξη και οι δύο γονείς ρίχνονται πάνω στα παιδιά τους.

Ρουκέτες από την Γάζα κατά του ισραήλ. Reuters

Σε ένα άλλο βίντεο, ένα Ισραηλινάκι που απήχθη και μεταφέρθηκε στη Γάζα τοποθετείται ανάμεσα σε άλλα παιδιά Παλαιστινίων που το σπρώχνουν, το πειράζουν και κουνάνε ένα ραβδί κοντά στο πρόσωπό του. «Πες ima, ima, ima» («μαμά» στα εβραϊκά), του φωνάζουν.

Φίλοι και συγγενείς των ομήρων περνούν ώρες στα social media, σε μια απεγνωσμένη αναζήτηση πληροφοριών. Διαμαρτύρονται  για «εγκατάλειψη» από τις αρχές. Εκπρόσωποι ισραηλινών οικογενειών που δεν έχουν πλέον νέα για τα αγαπημένα τους πρόσωπα κάλεσαν συνέντευξη Τύπου για να «ζητήσουν απαντήσεις» . «Δεν θα μας κάνουν όλες οι απαντήσεις ευτυχείς – είπε ένας γονιός – αλλά θέλουμε να δούμε τα παιδιά, τα αγόρια και τα κορίτσια να επιστρέφουν στις οικογένειές τους το συντομότερο δυνατό».

«Ο χειρότερος εφιάλτης»

Η σύλληψη ομήρων είναι ο χειρότερος εφιάλτης που μπορεί να ζήσει το Ισραήλ. Και έχει ένα όνομα, που πάντα ψιθυρίζεται στη χώρα με μεγάλο σεβασμό: Γκιλάντ Σαλίτ. Πρόκειται για τον ισραηλινό στρατιώτη που είχε συλληφθεί αιχμάλωτος από άνδρες της Χαμάς στις 25 Ιουνίου 2006, σε μια διασυνοριακή επιδρομή, μέσω μιας σήραγγας που σκάφτηκε κοντά στα ισραηλινά σύνορα.

REUTERS

Ο Γκιλάντ Σαλίτ  απελευθερώθηκε τελικά μετά από διαπραγματεύσεις που κράτησαν πέντε ολόκληρα  χρόνια. Απελευθερώθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2011, σε μια συμφωνία που περιελάμβανε ανταλλαγή με 1.027 μέλη  της Χαμάς που απελευθερώθηκαν από τις ισραηλινές φυλακές. Εδώ και 30 χρόνια, το κράτος του Ισραήλ έχει απελευθερώσει σχεδόν 7.000 Παλαιστίνιους κρατούμενους με αντάλλαγμα την απελευθέρωση 19 Ισραηλινών και την ανάκτηση των σορών άλλων οκτώ.

Η τελευταία πράξη του Νετανιάχου

Αυτές οι διαπραγματεύσεις έθεσαν σημαντικά προηγούμενα και ενθάρρυναν υψηλές προσδοκίες για τους απαγωγείς. Η τρομοκρατική οργάνωση εκμεταλλεύεται τώρα το δόγμα του Εβραϊκού Κράτους για ομήρους και αγνοούμενους, μετατρέποντάς το σε όπλο. Ο ισραηλινός στρατός επιβεβαίωσε επίσημα ότι υπάρχουν Εβραίοι όμηροι στη Γάζα,αλλά δεν έδωσε ακριβή αριθμό.

Η στρατιωτική πτέρυγα της οργάνωσης της Χαμάς, οι Ταξιαρχίες Εζεντίν Αλ-Κασάμ, ισχυρίστηκε ότι συνέλαβε «δεκάδες αξιωματικούς και στρατιώτες». Εκπρόσωπος της οργάνωσης δήλωσε μάλιστα ότι οι όμηροι έχουν μεταφερθεί «σε ασφαλείς τοποθεσίες και υπόγειες  σήραγγες αντίστασης»! Και η αναζήτηση τους μέσα στις δαιδαλώδεις υπόγειες σήραγγες στη Γάζα, θα έθετε σε κίνδυνο όχι μόνο τη ζωή των ομήρων, αλλά και των στρατιωτών που θα συμμετείχαν στην επέμβαση.

Ως εκ τούτου, ο πρωθυπουργός Νετανιάχου βρίσκεται σε μια τρομερή κατάσταση: όποια απόφαση και να ληφθεί, θα κοστίσει πολλές ανθρώπινες ζωές.

Τρεις οργανώσεις κρατούν ομήρους

Σύμφωνα με αραβικές πηγές, οι ισραηλινές αρχές ζήτησαν από την Αίγυπτο να μεσολαβήσει προκειμένου να εξασφαλίσουν την απελευθέρωση των αιχμαλώτων Ισραηλινών. Ωστόσο, η είδηση ​​δεν έχει επιβεβαιωθεί.

Η Wall Street Journal, επικαλούμενη αξιωματούχους στο Κάιρο, γράφει ότι οι Αιγύπτιοι διαπραγματευτές «δεν κατάφεραν να πείσουν τις παλαιστινιακές φατρίες να απελευθερώσουν ούτε καν τους τραυματισμένους Ισραηλινούς ομήρους».

Παλαιστινιακές πηγές ανέφεραν ότι  υπάρχουν τρεις παλαιστινιακές ένοπλες οργανώσεις στη Γάζα που «κρατούν » τους Ισραηλινούς αμάχους, νεκρούς και ζωντανούς: η Χαμάς, η Ισλαμική Τζιχάντ και οι Ταξιαρχίες των Μαρτύρων του Αλ Άκσα.

Ο Ετιέν Ντινά , καθηγητής στο γαλλικό πανεπιστήμιο  Sciences Po και  συγγραφέας του» La Rançon de la guerre» (Τα λύτρα του πολέμου) ,εξηγεί τι σημαίνει αυτή η μαζική απαγωγή και γιατί θέτει ένα κρίσιμο πολιτικό και στρατιωτικό δίλημμα για Ισραήλ: «Η ανησυχία του Ισραήλ για την τύχη των ομήρων έχει τις ρίζες του σε βαθιές ιστορικές και θρησκευτικές παραδόσεις. Η πρακτική της λύτρωσης μεταξύ ομόθρησκων ήταν μια κεντρική εμπειρία για την εβραϊκή κοινότητα από τα αρχαία χρόνια, λειτουργώντας ως όχημα αλληλεγγύης και αμοιβαίας αναγνώρισης. Όταν ένας Εβραίος αιχμαλωτίζεται από μη Εβραίους, η θρησκευτική διάσταση της κράτησης και το κριτήριο της διάσωσης είναι εγγενώς συνδεδεμένα με την ταυτότητά του».

REUTERS/Violeta Santos Moura

Εκτός από την θρησκευτική παράδοση ,ο ισραηλινός στρατός έχει συνάψει μια βαθιά ηθική σύμβαση με την κοινωνία στη σύγχρονη περίοδο. Κάθε οικογένεια ενός νεαρού εβραίου πολίτη που υπηρετεί στο στρατό, έχει σιωπηρά τη διαβεβαίωση για την αμέριστη υποστήριξη του Τσαχάλ για να εξασφαλίσει την επιστροφή του αγαπημένου τους προσώπου σε περίπτωση σύλληψης. Οι στρατιώτες θεωρούνται, για να χρησιμοποιήσουμε μια διάσημη έκφραση, ως «κόρες και γιοι του καθενός» και βρίσκονται τακτικά στο επίκεντρο των ανταλλαγών κρατουμένων με τη Χαμάς ή τη Χεζμπολάχ.

Ο στόχος της Χαμάς

Η πρόθεση της Χαμάς με την απαγωγή των  Εβραίων ομήρων, είναι ξεκάθαρη: Το εβραϊκό κράτος τίθεται σε μια άνευ προηγουμένου και ιδιαίτερα περίπλοκη θέση: ο αριθμός των ομήρων καθιστά δύσκολο να γίνουν παραχωρήσεις παρόμοιες με εκείνες που έγιναν στο παρελθόν, δηλαδή η ανταλλαγή πολλών εκατοντάδων ανθρώπων με ένα πολίτη Ισραήλ.

Η Χαμάς αναμένεται να παίξει το χαρτί των ομήρων στο έπακρο, γνωρίζοντας ότι μια επιχείρηση διάσωσης με τη βία, παραμένει πολύ περίπλοκη στην εφαρμογή: πώς μπορούν να ανακτηθούν οι όμηροι που κρατούνται σε διαφορετικά μέρη σε μια εχθρική περιοχή, την πιο πυκνοκατοικημένη τον κόσμο, χωρίς να διακινδυνεύσουν τις ζωές χιλιάδων στρατιωτών; Αλλά και των ίδιων των ομήρων…Είναι πολύ πιθανό οι τρομοκράτες να χρησιμοποιήσουν άλλωστε τους απαχθέντες πολίτες ως ανθρώπινες ασπίδες. Κάτι που θα επιτρέψει στη Χαμάς να προστατευθεί από ισραηλινές αεροπορικές ή χερσαίες επιθέσεις και να αποδώσει τους θανάτους των ομήρων στη δράση του Τσαχάλ.

Αυτό που ακολουθεί θα είναι ένα μακρύ ταξίδι αγωνίας για τις οικογένειες των ομήρων, που μπορεί να διαρκέσει χρόνια.