Η μακροχρόνια ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση βρέθηκε ξανά στις πρώτες ειδήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο μετά την αιφνιδιαστική επίθεση που εξαπέλυσε η Χαμάς κατά του Ισραήλ και την σκληρή απάντηση του Εβραϊκού κράτους, που οδήγησε στην ολοκληρωτική πολιορκία της Γάζας.
Οι εικόνες φρίκης που βλέπουμε βέβαια σήμερα, δεν αποτελούν παρά ένα νέο αιματοβαμμένο επεισόδιο σε μια σύγκρουση που έχει την πηγή της στα μέσα του 20ου αιώνα.
Μια σύγκρουση που ξεκίνησε ουσιαστικά πριν 76 χρόνια, το 1947 όταν μετά το τέλος του Β` Παγκοσμίου Πολέμου, χιλιάδες Εβραίοι- συμπεριλαμβανομένων πολλών επιζώντων του Ολοκαυτώματος- μετανάστευσαν στην Παλαιστίνη, που ήταν τότε υπό βρετανική εντολή.
Το 1947 μάλιστα,το πλοίο «Exodus» με εκατοντάδες πρόσφυγες αναχαιτίστηκε από σκάφη του βρετανικού πολεμικού ναυτικού , με αποτέλεσμα να επιστρέψει στην Ευρώπη. Το περιστατικό προκάλεσε διεθνή οργή και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο να πειστεί η Βρετανία για την ανάγκη μιας λύση με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ, για την επίλυση της κρίσης στην Παλαιστίνη.
Στις 29 Νοεμβρίου του 1947, Ειδική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών ενέκρινε ένα σχέδιο διχοτόμησης, που παραχωρούσε το 56,47% της Παλαιστίνης σε ένα εβραϊκό κράτος και το 43,53% σε ένα αραβικό κράτος. Η πόλη της Ιερουσαλήμ, τέθηκε υπό διεθνές καθεστώς.
Στις 14 Μαΐου 1948, μία ημέρα πριν λήξει η βρετανική Εντολή στην περιοχή, το ανώτατο εβραϊκό συμβούλιο ανακήρυξε την ανεξαρτησία του Ισραήλ και όρκισε πρόεδρο τον Χάιμ Βάιζμαν και πρωθυπουργό τον σιωνιστή ηγέτη, Νταβίντ Μπεν Γκουριόν.
Το εβραϊκό κράτος πήρε τότε τον έλεγχο του 77% του εδάφους της Παλαιστίνης. Για τους Παλαιστίνιους, αυτή η ημερομηνία σηματοδοτεί τη «Νάκμπα» («καταστροφή»), καθώς συνοδεύτηκε από τον αναγκαστικό εκτοπισμό εκατοντάδων χιλιάδων Παλαιστινίων, που κατέφυγαν στην Αίγυπτο, τον Λίβανο και το έδαφος της Ιορδανίας.
Πρώτος Αραβο-ισραηλινός πόλεμος
Οι στρατοί της Αιγύπτου, της Συρίας, του Λιβάνου, της Ιορδανίας (πρώην Υπερ-Ιορδανία) και του Ιράκ επιτίθενται στο Ισραήλ στις 14 Μαΐου 1948, πυροδοτώντας τον πρώτο αραβο-ισραηλινό πόλεμο. Οι αραβικοί στρατοί απωθούνται τους τελευταίους μήνες του έτους.
Το 1949 κηρύσσεται κατάπαυση του πυρός μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών, το πρώτο εξάμηνο του έτους. Η Ιορδανία παίρνει τον έλεγχο της Δυτικής Όχθης και της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, η Αίγυπτος ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας.
Οι γραμμές κατάπαυσης του πυρός, με τη σειρά τους, γίνονται τα σύνορα του Ισραήλ, πιο ευνοϊκά από εκείνα της διχοτόμησης που είχε αποφασίσει ο ΟΗΕ .
Δεύτερος Αραβο-ισραηλινός πόλεμος
Το 1956 ξεσπά ο δεύτερος αραβο-ισραηλινός πόλεμος μετά την εθνικοποίηση της διώρυγας του Σουέζ από την Αίγυπτο.
Το Ισραήλ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία σχηματίζουν συμμαχία και το εβραϊκό κράτος καταλαμβάνει τη Λωρίδα της Γάζας και τη χερσόνησο του Σινά. Ο ισραηλινός στρατός, υπό την πίεση των Ηνωμένων Πολιτειών και της ΕΣΣΔ, θα αποσύρει αργότερα τα στρατεύματά του.
Το 1959 δημιουργείται στη Γάζα και το Κουβέιτ η παλαιστινιακή οργάνωση Φατάχ από τον Γιάσερ Αραφάτ και τους υποστηρικτές του.
Στη συνέχεια , η Φατάχ θα γίνει αργότερα ο κορμός της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO).
Το 1964 ο Σύνδεσμος των Αραβικών Κρατών συγκροτεί επισήμως την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης στην Ιερουσαλήμ. Η PLO συγκεντρώνει όλες τις παλαιστινιακές οργανώσεις.
Τρίτος Αραβο-Ισραηλινός πόλεμος ή ο Πόλεμος των Έξι Ημερών
Το 1967 ξεσπά ο τρίτος Αραβο-Ισραηλινός πόλεμος, ή Πόλεμος των Έξι Ημερών, που ξεκινά από το Ισραήλ. Μεταξύ 5 και 10 Ιουνίου, το εβραϊκό κράτος πέτυχε μια ηχηρή νίκη επί των γειτονικών αραβικών χωρών. Αυτή η σύντομη σύγκρουση οδήγησε επίσης σε μια θεαματική επανασχεδίαση του χάρτη της Μέσης Ανατολής: το Ισραήλ κατέλαβε τη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, τη Λωρίδα της Γάζας, τη Χερσόνησο του Σινά και τα Υψίπεδα του Γκολάν.
Το 1973, η Αίγυπτος και η Συρία εξαπολύουν επίθεση εναντίον του Ισραήλ στις 6 Οκτωβρίου για να ανακαταλάβουν το Σινά και το Γκολάν.
Τέταρτος Αραβο-Ισραηλινός πόλεμος ή ο Πόλεμος του Γιομ Κιπούρ
Αυτή είναι η αρχή του τέταρτου αραβο-ισραηλινού πολέμου, ή του Πολέμου του Γιομ Κιπούρ, επειδή ξεκίνησε την ημέρα της εβραϊκή γιορτή του Γιομ Κιπούρ (Εξιλέωσης).
Το Ισραήλ τελικά απωθεί τους αραβικούς στρατούς και η σύγκρουση τελειώνει στο τέλος του μήνα, αλλά και οι δύο πλευρές υφίστανται μεγάλες απώλειες με αρκετές χιλιάδες νεκρούς.
Συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ
Στις 17 Σεπτεμβρίου του 1978 υπογράφονται οι Συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ από τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Ανουάρ Σαντάτ και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μεναχέμ Μπέγκιν. Σύμφωνα με τους όρους αυτής της συμφωνίας, η Αίγυπτος ανακτά τη χερσόνησο του Σινά που είχε χάσει κατά τον πόλεμο των Εξι Ημερών. Ο Ανουάρ Σαντάτ γίνεται ο πρώτος Άραβας ηγέτης που αναγνώρισε το κράτος του Ισραήλ.
Το 1979 η ειρηνευτική συμφωνία Ισραήλ-Αιγύπτου σφραγίζεται στην Ουάσιγκτον ,μετά τις συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ.
Το 1982 ο τότε Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Αριέλ Σαρόν ξεκινά μια αμφιλεγόμενη στρατιωτική επιχείρηση στον Λίβανο, που ονομάζεται «Ειρήνη στη Γαλιλαία». Ο δηλωμένος στόχος είναι να απομακρυνθούν τα στρατεύματα της PLO από το νότιο Λίβανο. Όμως ο ισραηλινός στρατός συνεχίζει την επίθεσή του μέχρι την πρωτεύουσα του Λιβάνου, τη Βηρυτό.
Οι σφαγές στη Σάμπρα και τη Σατίλα
Η καταστροφή της PLO του Γιάσερ Αραφάτ αφήνει τους παλαιστινιακούς προσφυγικούς καταυλισμούς στον Λίβανο ουσιαστικά ανυπεράσπιστους. Από τις 16 έως τις 18 Σεπτεμβρίου, οι πολιτοφυλακές των Χριστιανών Φαλαγγιτών του Λιβάνου πραγματοποιούν σφαγές στους παλαιστινιακούς καταυλισμούς της Σάμπρα και Σατίλα ,που βρίσκονται σε περιοχή υπό τον έλεγχο του Ισραήλ. Αυτές οι σφαγές, οι οποίες αποτέλεσαν αντικείμενο ισραηλινής έρευνας γνωστής ως «Επιτροπή Καχάνε», οδήγησαν στην παραίτηση του Αριέλ Σαρόν.
Η πρώτη Ιντιφάντα
Το 1987 ξεσπά η πρώτη Ιντιφάντα (εξέγερση) στη Λωρίδα της Γάζας και γρήγορα εξαπλώνεται στη Δυτική Όχθη. Οι εικόνες νεαρών Παλαιστινίων διαδηλωτών να πετούν πέτρες στους Ισραηλινούς στρατιώτες συμβολίζει πλέον τον αγώνα των Παλαιστινίων.
Η πρώτη αυτή εξέγερση κατά της ισραηλινής κατοχής κράτησε μέχρι το 1993 και στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 1.000 Παλαιστίνιους. Στη διάρκεια της πρώτης Ιντιφάντα γεννήθηκε επίσης το ισλαμικό κίνημα της Χαμάς.
Συμφωνίες του Όσλο
Το 1993, μετά από μυστικές διαπραγματεύσεις στην νορβηγική πρωτεύουσα Όσλο, ο Γιάσερ Αραφάτ και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Ιτζάκ Ράμπιν υπογράφουν τις «Συμφωνίες του Όσλο», στην Ουάσιγκτον. Αυτές οι συμφωνίες προβλέπουν τη δημιουργία της Παλαιστινιακής Αρχής, η οποία αποκτά τον διοικητικό έλεγχο της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας – και επικεφαλής της οποίας θα εκλεγεί ο Γιάσερ Αραφάτ το 1996.
Στις 13 Σεπτεμβρίου, Ραμπίν και Αραφάτ αντάλλαξαν μια ιστορική χειραψία στον κήπο του Λευκού Οίκου παρουσία του Αμερικανού προέδρου Μπιλ Κλίντον.
Η δολοφονία του Ραμπίν
Στις 4 Νοεμβρίου του 1995 ,δολοφονείται ο Ιτζάκ Ραμπίν από έναν Εβραίο εξτρεμιστή κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης ειρηνευτικής συγκέντρωσης στο Τελ Αβίβ.
Το 2000 ,ο Αριέλ Σαρόν, αρχηγός του ισραηλινού δεξιού κόμματος Λικούντ επισκέπτεται το Ορος του Ναού στην Ιερουσαλήμ στις 28 Σεπτεμβρίου. Η επίσκεψη αυτή θεωρείται πρόκληση από τους Παλαιστινίους.
Η δεύτερη Ιντιφάντα
Την επόμενη ημέρα ξεσπά η δεύτερη Ιντιφάντα, που ονομάζεται επίσης που θα διαρκέσει μέχρι το 2005, προκαλώντας τον θάνατο 3.000 Παλαιστινίων και 1000 Ισραηλινών σε διάστημα πέντε ετών.
Το 2001 σκληροπυρηνικός Αριέλ Σαρόν εκλέγεται πρωθυπουργός του Ισραήλ και διακόπτει κάθε επαφή με τον Γιάσερ Αραφάτ. Ο Παλαιστίνιος ηγέτης είναι περιορισμένος στο αρχηγείο του στη Ραμάλα από τον ισραηλινό στρατό.
Τον Μάρτιο του 2002,η κυβέρνηση του Αριέλ Σαρόν ξεκινά την κατασκευή ενός τείχους για να χωρίσει το Ισραήλ από τη Δυτική Όχθη. Την ίδια χρονιά, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ανέφερε για πρώτη φορά, σε πολλά ψηφίσματα, τη συνύπαρξη δύο κρατών -του Ισραήλ και της Παλαιστίνης. Τελικά, ο ισραηλινός στρατός θα άρει την πολιορκία της Ραμάλα.
Τον Μάρτιο του 2004 σκοτώνεται από επίθεση ισραηλινού ελικοπτέρου ο Σεΐχης Αχμέντ Γιασίν, συνιδρυτής και πνευματικός ηγέτης της Χαμάς,
Ο θάνατος του Αραφάτ
Στις 11 Νοεμβρίου απεβίωσε ο ιστορικός ηγέτης των Παλαιστινίων Γιασέρ Αραφάτ ,από ασθένεια σε νοσοκομείο του Παρισιού. Ο θάνατος του προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής αποτέλεσε αντικείμενο διαμάχης καθώς ορισμένοι ειδικοί μίλησαν για φυσικό θάνατο, ενώ άλλοι έκαναν λόγο για δηλητηρίαση με πολώνιο 210.
Το 2005 ,ο Μαχμούντ Αμπάς εκλέγεται πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής. Μετά από 38 χρόνια κατοχής, το Ισραήλ αποσύρεται από τη Λωρίδα της Γάζας.
Το 2006 ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Αριέλ Σαρόν υπέστη εγκεφαλικό ,έπεσε σε κώμα για οκτώ ολόκληρα χρόνια, πριν πεθάνει στις 11 Ιανουαρίου 2014. Ο Εχούντ Ολμερτ τον διαδέχθηκε ως επικεφαλής της κυβέρνησης
Την ίδια χρονιά, η Χαμάς κέρδισε επίσης τις βουλευτικές εκλογές στα Παλαιστινιακά Εδάφη. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας, οι ΗΠΑ και η ΕΕ αναστέλλουν τη βοήθεια στην Παλαιστινιακή Αρχή
Ισραηλινο-λιβανικός πόλεμος
Στις 12 Ιουλίου του 2006, ξεσπά πόλεμος 34 ημερών μεταξύ του Λιβάνου και του Ισραήλ, μετά τις επιθέσεις με ρουκέτες της Χεζμπολάχ και την απαγωγή και τον θάνατο αρκετών Ισραηλινών στρατιωτών. Το Ισραήλ σε αντάλλαγμα εξαπέλυσε επίθεση, προκαλώντας το θάνατο 1000 Λιβανέζων και 100 Ισραηλινών. Το εβραϊκό κράτος αντιμετωπίζει τη χειρότερη στρατιωτική του ήττα από τη δημιουργία του, το 1948
Το 2007, μετά από μήνες εσωτερικών συγκρούσεων με τη Φατάχ, η Χαμάς παίρνει τον έλεγχο της Γάζας. Η βία στην περιοχή συνεχίζεται. Το Ισραήλ απαντά στις παλαιστινιακές επιθέσεις με ρουκέτες, με αεροπορικές επιδρομές. Στις 29 Μαρτίου, ο Αραβικός Σύνδεσμος ξεκίνησε εκ νέου την ειρηνευτική «πρωτοβουλία» του στη σύνοδο κορυφής στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας.
Τον Δεκέμβριο του 2008, ο ισραηλινός στρατός εξαπολύει στρατιωτική επίθεση στη Γάζα για τρεις εβδομάδες. Ηταν μέχρι σήμερα η πιο φονική ισραηλινή επίθεση στη Γάζα με 1400 Παλαιστινίους νεκρούς. Έκθεση του ΟΗΕ κατηγόρησε τότε το Ισραήλ για «εγκλήματα πολέμου».
Ο Σιδηρούς Θόλος
Τον Μάρτιο του 2011 το Ισραήλ αναπτύσσει τον λεγόμενο «Σιδηρούν Θόλο (Iron Dome). Αυτό το σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας επιτρέπει στις ισραηλινές δυνάμεις να αναχαιτίζουν ρουκέτες μικρού βεληνεκούς που εκτοξεύονται τακτικά από τη Χαμάς από τη Γάζα.
Τον Νοέμβριο του 2012,ο ισραηλινός στρατός ξεκινά μια δεύτερη στρατιωτική επιχείρηση εναντίον ένοπλων ομάδων στη Γάζα. Ο αρχιστράτηγος της Χαμάς, Αχμέντ αλ Τζαμπάρι σκοτώνεται κατά τη διάρκεια αυτής της οκταήμερης επιχείρησης. Η Χαμάς απαντά στα ισραηλινά χτυπήματα εκτοξεύοντας ρουκέτες προς την Ιερουσαλήμ για πρώτη φορά. Περισσότεροι από 170 Παλαιστίνιοι και έξι Ισραηλινοί ,έχασαν τότε τη ζωλη τους.
Τον Ιούνιο του 2014, τρεις Ισραηλινοί έφηβοι απήχθησαν και δολοφονήθηκαν. Στη συνέχεια, οι ισραηλινές αρχές κατηγορούν τη Χαμάς. Αυτό το κλίμα ακραίας έντασης οδήγησε τον ισραηλινό στρατό να ξεκινήσει, στις 8 Ιουλίου, μια νέα στρατιωτική επιχείρηση στη Γάζα- την τρίτη σε λιγότερο από έξι χρόνια. Το Ισραήλ πραγματοποίησε αεροπορικές επιδρομές και χερσαία επιχείρηση για επτά εβδομάδες και η Χαμάς απάντησε με ρουκέτες. Στην επιχείρηση αυτή σκοτώθηκαν 2.200 Παλαιστίνιοι και 73 Ισραηλινοί
Τον Μάρτιο του 2018, δεκάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι συγκεντρώνονται κοντά στα ισραηλινά σύνορα για να διαμαρτυρηθούν για τον ισραηλινό αποκλεισμό της Λωρίδας της Γάζας. Οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν για αρκετούς μήνες, κατά τη διάρκεια των οποίων τα ισραηλινά στρατεύματα απάντησαν με πραγματικά πυρά εναντίον των διαδηλωτών. Τουλάχιστον 189 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 6.000 τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια αυτών των διαδηλώσεων από τα τέλη Μαρτίου έως τα τέλη Δεκεμβρίου 2018, σύμφωνα με το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ.
Τον Μάιο του 2021,Παλαιστίνιοι πιστοί συγκρούονται με την ισραηλινή αστυνομία στο τέμενος Αλ Άκσα στην Ιερουσαλήμ μετά από εβδομάδες αυξανόμενης έντασης. Η Χαμάς εκτοξεύει μπαράζ ρουκετών στο Ισραήλ αφού απαίτησε από τις ισραηλινές δυνάμεις να αποσυρθούν από το Ορος του Ναού.
Το Ισραήλ απαντά με αεροπορικές επιδρομές στη Γάζα, πυροδοτώντας μια σύγκρουση 11 ημερών και σκοτώνοντας περισσότερους από 200 ανθρώπους.
Τον Αύγουστο του 2022, το Ισραήλ εξαπολύει αεροπορικές επιδρομές στη Γάζα, σκοτώνοντας ένα υψηλόβαθμο στέλεχος της Ισλαμικής Τζιχάντ και πυροδοτώντας αντίποινα ρουκέτες από τον παλαιστινιακό θύλακα. Τουλάχιστον 40 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των μαχών που κράτησαν τρεις ημέρες.
Τον Ιανουάριο του 2023, ισραηλινές δυνάμεις σκοτώνουν εννέα Παλαιστίνιους της Ισλαμικής Τζιχάντ κατά τη διάρκεια επιδρομής σε κατεχόμενη πόλη της Δυτικής Όχθης. Οι Παλαιστίνιοι απάντησαν εκτοξεύοντας δύο ρουκέτες, προκαλώντας αντίποινα από το Ισραήλ.
Το τελευταίο μακελειό
Στις 7 Οκτωβρίου, η Χαμάς εξαπέλυσε μια άνευ προηγουμένου αιφνιδιαστική επίθεση στο Ισραήλ, με τους άνδρες της να διεισδύουν σε πολλά σημεία από αέρα, ξηρά και θάλασσα. Οι ισραηλινές δυνάμεις απαντούν με αεροπορικές επιδρομές και στρατιωτικές ενισχύσεις στα σύνορα της Γάζας.
Περισσότεροι από 1600 άνθρωποι έχουν χάσει μέχρι τώρα τη ζωή τους και ο νέος αυτός ο πόλεμος αναμένεται να είναι από τους πιο φονικούς από το 1947.
