Η πρώτη μεγάλη αναμέτρηση Βορρά – Νότου στη νέα σεζόν στην Ευρώπη, αναμένεται να εκτυλιχθεί σήμερα στη Γρανάδα, στην άτυπη σύνοδο κορυφής των 27: Στο επίκεντρο της σύγκρουσης είναι το μεταναστευτικό, καθώς αναμένεται να επικυρωθεί το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου, που εγκρίθηκε με τις ψήφους Ιταλίας και Γερμανίας και ενισχυμένη πλειοψηφία από τους μονίμους αντιπροσώπους των 27, την περασμένη Τετάρτη. Η Πολωνία και η Ουγγαρία ήταν οι μόνες χώρες που καταψήφισαν τη συμφωνία, καθώς εφαρμόζουν κατά κόρον αντιμεταναστευτική πολιτική χωρίς να δέχονται πρόσφυγες.
Για να αντιμετωπίσουν ενδεχόμενη μαζική εισροή μεταναστών και προσφύγων, θα επιτραπεί στα κράτη μέλη να εφαρμόσουν σκληρότερα μέτρα, όπως η διατήρηση των αιτούντων άσυλο στα σύνορα για έως και 20 εβδομάδες, έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία επιστροφής.
Ανθρωπιστικές οργανώσεις, όπως η Διεθνής Αμνηστεία ,πιστεύουν πάντως ότι με αυτή τη συμφωνία υπάρχει κίνδυνος οι πρόσφυγες να μένουν εγκλωβισμένοι, κρατούμενοι και χωρίς πόρους κατά μήκος των συνόρων της Ευρώπης «Η άρνηση των δικαιωμάτων σε άτομα που ζητούν άσυλο είναι επικίνδυνη και συνιστά δυσανάλογη απάντηση σε καταστάσεις τις οποίες οι χώρες θα μπορούσαν κάλλιστα να αντιμετωπίσουν βάσει των υφιστάμενων κανόνων», αναφέρει η Διεθνής Αμνηστεία.
Η δημοσιονομική πειθαρχία
Οι 27 αναμένεται να εξετάσουν και το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Την 1η Ιανουαρίου 2024, θα απενεργοποιηθεί άλλωστε η «ρήτρα διαφυγής» από το Σύμφωνο, με την οποία η Κομισιόν είχε αναστείλει τρεις φορές-λόγω της πανδημίας ,αλλά και του πολέμου στην Ουκρανία.
Μέχρι τώρα δεν έχει υπάρξει συμφωνία μεταξύ των χωρών-μελών της ΕΕ για την μεταρρύθμιση του Συμφώνου, που ορίζει προς το παρόν, ότι οι χώρες της ΕΕ πρέπει να περιορίσουν τα ελλείμματά τους στο 3% του ΑΕΠ και το χρέος τους στο 60%.
Οι χώρες του Νότου ζητούν από την Κομισιόν να υπάρξουν «ξεχωριστοί δρόμοι» για τη μείωση του χρέους, για κάθε κράτος μέλος. Αλλοι κανόνες για την Γερμανία και άλλοι για την Ελλάδα, «η οποία έχει τον πιο καταστροφικό δείκτη χρέους στην ΕΕ: 178%», όπως γράφει η Die Welt.
Η Γερμανία, αντίθετα, πιέζει για να επιβληθεί ένας στόχος ετήσιας μείωσης του χρέους των χωρών μελών, σε μια πορεία δημοσιονομικής σταθεροποίησης σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Ως εκ τούτου, το Βερολίνο επιδιώκει και πάλι την αυστηρή, αλλά και φορμαλιστική, προσέγγιση της Συνθήκης του Μάαστριχτ, που όμως δεν έδωσε τα αναμενόμενα όπως γνωρίζουμε αποτελέσματα. Αλλωστε, το εθνικό χρέος έχει αυξηθεί απότομα σε πολλές χώρες της ΕΕ. Κατά μέσο όρο τώρα είναι στο 90%του ΑΕΠ, πολύ πάνω δηλαδή από τον στόχο του 60%.
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε άλλωστε κακές εμπειρίες με τους προκαθορισμένους στόχους μείωσης. Μέχρι στιγμής, ο κανόνας ήταν ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να μειώσουν τα επίπεδα του χρέους τους στο 60% του ΑΕΠ εντός 20 ετών», αναφέρει η γερμανική Handelsblatt. «Στην περίπτωση της Ιταλίας και της Ελλάδας αυτό θα απαιτούσε έναν τόσο ισχυρό συνδυασμό αυξήσεων φόρων και περικοπών δαπανών, που η οικονομία θα μπορούσε να καταρρεύσει και το ποσοστό χρέους προς το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν πιθανότατα θα αυξηθεί».
Η πρόταση της Ισπανικής προεδρίας
Η Κομισιόν προτείνει μεν να παραμείνουν ανέγγιχτοι οι στόχοι του Συμφώνου, αλλά να δοθεί περισσότερος χρόνος στα κράτη μέλη να μειώσουν το χρέος και να μην απειλούνται πλέον με σκληρά πρόστιμα εάν παρεκκλίνουν από τον «ενάρετο» δρόμο της δημοσιονομικής πολιτικής. Επιπλέον, η βιωσιμότητα του χρέους θα πρέπει να αξιολογείται από την Επιτροπή της ΕΕ σε κάθε μεμονωμένη περίπτωση.
Η Ισπανική προεδρία έχει προετοιμάσει μια πρόταση, που θα συζητηθεί σήμερα στο άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη Γρανάδα.
Η ισπανική πρόταση προβλέπει τον διαχωρισμό των δαπανών για επενδύσεις στην άμυνα και την πράσινη ανάπτυξη, από τον υπολογισμό του ελλείμματος. Ταυτόχρονα, εισάγει μεγαλύτερη ευελιξία στην υποχρέωση διόρθωσης χρέους, για χώρες με αναλογία χρέους/ΑΕΠ άνω του 60%», τονίζουν στην Ναυτεμπορική Ευρωπαίοι διπλωμάτες και προσθέτουν: « Επιπλέον, η ισπανική πρόταση, αναγνωρίζει ένα ειδικό καθεστώς για τις επενδύσεις και εξυπηρετεί χώρες με χρόνια προβλήματα ανάπτυξης»
Γερμανικό φρένο
Πολλά θα εξαρτηθούν βέβαια από την αντίδραση και την εμμονή του Βερολίνου στον «ζουρλομανδύα» της λιτότητας. Ο νεοφιλελεύθερος υπουργός Οικονομικών, Κρίστιαν Λίντνερ αρνείται πεισματικά να αποδεχθεί τη χαλάρωση του Συμφώνου και αξιώνει ενιαίες και σαφείς κατευθυντήριες γραμμές και δεσμεύσεις, αρνούμενος τις μεμονωμένες διαπραγματεύσεις μεταξύ της Επιτροπής της ΕΕ και των χωρών-οφειλετών.
Την ίδια ώρα όμως η Γερμανία είναι αυτή που εξελίσσεται στον «μεγάλο ασθενή της Ευρώπης».Οπως τονίζουν χαρακτηριστικά Ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές στη «Ν», «η γερμανική οικονομία είναι αυτή τη στιγμή το φρένο στην Ευρώπη».Η γερμανική οικονομία βιώνει αρνητική ανάπτυξη και τα διαρθρωτικά προβλήματα δεν μπορούν να επιλυθούν μέσα σε λίγες εβδομάδες. «Φυσικά, η κακή κατάσταση στη Γερμανία, ως μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, έχει αντίκτυπο σε όλες τις άλλες χώρες, τόνισε ο Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομικών, Πάολο Τζεντιλόνι. Ειδικά σε εκείνες τις χώρες -όπως η Ιταλία, αλλά και η Ελλάδα- εξάγουν πολλά προϊόντα στη Γερμανία.
Θα μπορέσουν οι 27 να βρουν μια συμβιβαστική λύση στο Σύμφωνο Σταθερότητας; «Είναι πιθανό να επιτευχθεί συμβιβασμός στο τέλος», λένε στη «Ν» οι ίδιες πηγές και προειδοποιούν: Η εναλλακτική της επαναφοράς του Συμφώνου Σταθερότητας στην προηγούμενη μορφή του, θα ήταν τότε πολιτική ήττα για την Ευρώπη»
