Το 2020, όταν υπογράφονταν οι «Συμφωνίες του Αβραάμ» και το Ισραήλ άνοιγε διπλωματικές σχέσεις με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Μαρόκο και το Σουδάν, οι Παλαιστίνιοι ένιωθαν ότι οι Άραβες σύμμαχοί τους, τους είχαν όχι απλά εγκαταλείψει, αλλά προδώσει. Στο πλαίσιο των συμφωνιών, για τις οποίες ουσιαστικά διαμεσολάβησε η κυβέρνηση Τραμπ, το Ισραήλ ανέστειλε τα σχέδια για προσάρτηση τμημάτων της Δυτικής Όχθης, αλλά δεν υπήρχε καμία υπόσχεση ή κίνηση που να βοηθούσε ουσιαστικά τον στόχο για ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος.
Εκείνη την εποχή ο Μαχμούτ Αμπάς κατηγόρησε ευθέως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για «πισώπλατη μαχαιριά». Τα ΗΑΕ απάντησαν ότι η αποτροπή της προσάρτησης διατηρούσε ζωντανές τις πιθανότητες ίδρυσης παλαιστιανικού κράτους.
Αυτή τη φορά είναι η Σαουδική Αραβία, που σύμφωνα με τη Wall Street Journal, επιδιώκει να εδραιώσει διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ και θέλει όμως να εξασφαλίσει και τη στήριξη της Παλαιστινιακής Αρχής. Δεν είναι η μόνη πρόκληση αυτή για το Ριάντ. Η προεκλογική εκστρατεία για τις προεδρικές κάλπες στις ΗΠΑ, βουλευτές και γερουσιαστές του Κογκρέσου που είναι επιφυλακτικοί στο να δοθεί στο αραβικό βασίλειο η όποια βοήθεια, αλλά και οι αναμενόμενες αντιστάσεις στο εσωτερικό του Ισραήλ είναι επίσης πιθανά εμπόδια.
Όμως το πρώτο βήμα θα μπορούσε να γίνει μέσω… Παλαιστινίων, στους οποίους προτείνει ουσιαστικά να ανοίξει και πάλι τις στρόφιγγες της χρηματοδότησης, προκειμένου εκείνοι να εντείνουν τη μάχη κατά των εξτρεμιστικών ομάδων, αλλά και να στηρίξουν μία συμφωνία με το Ισραήλ, η οποία θα κάνει αναφορά και στις δικές τους επιδιώξεις.
Τι θα σήμαινε όμως η ομαλοποίηση των σχέσεων Ριάντ – Τελ Αβίβ για την πρόσφατη διπλωματική συμφωνία Σαουδικής Αραβίας – Ιράν; Οι Bilal Y. Saab, senior fellow και διευθυντής του προγράμματος Άμυνας στο Middle East Institute και associate fellow του Chatham House, και ο Nickoo Azimpoor, research assistant του Middle East Institute, σε σημερινό άρθρο τους στο Foreign Policy προειδοποιούν πως «υπάρχει σοβαρός λόγος να πιστεύουμε ότι θα την έθετε σε κίνδυνο».
Πώς θα αντιδράσει το Ιράν
Ισραήλ και Ιράν έχουν εμπλακεί σε έναν σκιώδη πόλεμο, που έχει μάλιστα ενταθεί τα 7 τελευταία χρόνια. Εάν η Σαουδική Αραβία έρθει και επισήμως κοντά με το Ισραήλ, το Ιράν θα αντιδράσει πιθανότατα με οργή και θα θελήσει να αμφισβητήσει – ίσως και με επιθετικό τρόπο – τη νομιμοποίηση του αραβικού βασιλείου ως ηγέτη του μουσουλμανικού κόσμου. Να θυμίσουμε ότι τον Σεπτέμβριο του 2019 είχε πλήξει σαουδαραβικές εγκαταστάσεις με drones και πυραύλυς.
Η Τεχεράνη μπορεί να έχει συνηθίσει στην ιδέα ότι το Ριάντ διατηρεί φιλικούς δεσμούς με την Ουάσιγκτον (που την “πυροβολεί” συνεχώς με κυρώσεις), αλλά θα ήταν κάτι πολύ διαφορετικό να δει το αραβικό βασίλειο σε συντονισμένο βηματισμό με τον μεγάλο «εχθρό» της.
Το Ιράν ανησυχεί επίσης για μια προληπτική επίθεση από το Ισραήλ κατά του πυρηνικού του προγράμματος περισσότερο παρά από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Έτσι, εάν η Σαουδική Αραβία συνεργαστεί με το Ισραήλ, το Ιράν θα υποθέσει ότι το Ριάντ θα παράσχει μια πλατφόρμα στον ισραηλινό στρατό για να εξαπολύσει μια ταχεία επίθεση εναντίον του.
Όταν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν συμφώνησαν να εξομαλύνουν τις σχέσεις με το Ισραήλ τον Σεπτέμβριο του 2020, και οι δύο ήταν απίστευτα προσεκτικές για να περιορίσουν οποιαδήποτε συζήτηση για στρατιωτική συνεργασία με το Ισραήλ σε ασαφείς έννοιες ειρήνης και σταθερότητας.
Δεν ήταν επειδή το Άμπου Ντάμπι και η Μανάμα δεν ήθελαν να βελτιώσουν τους στρατιωτικούς δεσμούς τους με το Ισραήλ. Απλώς κατάλαβαν ότι η ενισχυμένη συνεργασία ασφαλείας με το Ισραήλ θα μπορούσε να προκαλέσει το Ιράν, με το οποίο το Άμπου Ντάμπι διεξήγαγε διπλωματία για να επιτύχει αποκλιμάκωση και να αποτρέψει περαιτέρω επιθέσεις από τους φιλοϊρανούς Χούτι εναντίον πολιτικών στόχων των Εμιράτων.
Εάν η Σαουδική Αραβία, ή οποιαδήποτε από τις αραβικές χώρες του Κόλπου, πλησιάσει πολύ το Ισραήλ το Ιράν πιθανότατα θα τους επιτεθεί.
