Δραματική είναι η αύξηση του αριθμού των νεκρών στην Ουκρανία, όπως μεταδίδει το BBC, επικαλούμενο εκτιμήσεις Αμερικανών αξιωματούχων που δεν κατονομάζονται. Ο ανταποκριτής του βρετανικού δικτύου Κουέντιν Σόμερβιλ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του μετώπου στα ανατολικά, όπου το ζοφερό έργο της καταμέτρησης των νεκρών έχει γίνει καθημερινή πραγματικότητα.
Οι άγνωστοι στρατιώτες, που έπεσαν υπέρ πατρίδος, βρίσκονται στοιβαγμένοι σε ένα μικρό νεκροτομείο από τούβλα, όχι πολύ μακριά από την πρώτη γραμμή στο Ντόνετσκ, όπου η 26χρονη Μάργκο λέει ότι μιλάει στους νεκρούς. «Μπορεί να ακούγεται περίεργο… αλλά θέλω να ζητήσει συγγνώμη για τον θάνατό τους. Θέλω να τους ευχαριστήσω με κάποιο τρόπο. Είναι σαν να μπορούν να ακούσουν, αλλά δεν μπορούν να απαντήσουν».
Στο ακατάστατο γραφείο της έξω από τη βαριά πόρτα του νεκροτομείου, κάθεται με το στυλό στο χέρι. Είναι δουλειά της να καταγράφει τα στοιχεία των πεσόντων. Η Ουκρανία δεν δίνει επίσημο απολογισμό για τους νεκρούς του πολέμου – οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις έχουν επαναλάβει ότι ο αριθμός των θυμάτων του πολέμου είναι κρατικό μυστικό. Αλλά η Μάργκο γνωρίζει ότι οι απώλειες είναι τεράστιες.
Οι υπολογισμοί για τα θύματα του πολέμου
Αμερικανοί αξιωματούχοι, που επικαλούνται οι New York Times, έκαναν πρόσφατα λόγο για 70.000 νεκρούς και 120.000 τραυματίες. Είναι ένας συγκλονιστικός αριθμός, από ένοπλες δυνάμεις που υπολογίζονται σε μόλις μισό εκατομμύριο. Επιπλέον ο ΟΗΕ έχει καταγράψει μέχρι σήμερα 9.177 θανάτους αμάχων.
«Το πιο δύσκολο είναι όταν βλέπεις έναν νεκρό νεαρό άντρα που δεν έχει φτάσει καν στα 20, 22 του χρόνια. Και συνειδητοποιώντας ότι σκοτώθηκαν… Σκοτώθηκαν για τη γη τους. Αυτό είναι το πιο οδυνηρό. Δεν μπορείς να το συνηθίσεις». Η πιο δύσκολη μέρα της ζωής της ήταν όταν ο δικός της σύζυγος μεταφέρθηκε στο νεκροτομείο. Ο Αντρίι, 23 ετών, έπεσε νεκρός σε μάχη στις 29 Δεκεμβρίου 2022. «Πέθανε ενώ υπερασπιζόταν την πατρίδα του», λέει. «Αλλά τότε, για πολλοστή φορά, έπεισα τον εαυτό μου ότι έπρεπε να είμαι εδώ, να βοηθώ τους πεσόντες».
Η δουλειά αυτή την έχει κάνει σκληρή – σαν ατσάλι, λέει. Και ανεξάρτητα από το πόσο οδυνηρό είναι να βλέπεις τα πτώματα να μεταφέρονται στο νεκροτομείο, λέει ότι δεν κλαίει ποτέ δημόσια.
«Τα κρατάω όλα αυτά μέσα μου [μέχρι] το βράδυ που θα επιστρέψω στο σπίτι. Κανείς δεν βλέπει τα δάκρυά μου».
«Χειρότερα από το Μπαχμούτ»
Μόλις τον Απρίλιο, οι εκτιμήσεις που διέρρευσαν από το Πεντάγωνο ανέφεραν τους Ουκρανούς θανάτους σε πολύ χαμηλότερο αριθμό, στους 17.500. Το υποτιθέμενο άλμα σε περισσότερες από 70.000 μπορεί να εξηγηθεί εν μέρει από την αντεπίθεση στον Νότο. Στις πρώτες μέρες της ήταν ιδιαίτερα σκληρή για το ουκρανικό πεζικό – «χειρότερα από το Μπαχμούτ», όπως είπε στον ανταποκριτή του BBC διοικητής ταξιαρχίας που πολεμά εκεί. To Ντόνετσκ έπεσε στη Ρωσία τον Μάιο σε μια από τις πιο αιματηρές μάχες του πολέμου μέχρι στιγμής.
Η Ουκρανία έχει πλέον αλλάξει τακτική εκεί, αλλά η έναρξη της αντεπίθεσης ήταν άκρως οδυνηρή. Σκοτώνονταν «κατά δεκάδες» κάθε μέρα, δήλωσε ένας ανώτερος λοχίας που πολεμούσε γύρω από το χωριό Velyka Novosilka του Ντόνετσκ τον Ιούνιο.
