Η συμμετοχή των Κροατών νεοναζί Bad Blue Boys (Bbb) στη δολοφονία του 29χρονου ΑΕΚτζή Μιχάλη, είναι αναμφισβήτητη. Όσο και αν ο Κροάτης Πρόεδρος Ζόραν Μιλάνοβιτς, επιχείρησε προκλητικά να παρέμβει στην ανακριτική διαδικασία, κάνοντας λόγο για «απλά μια περίεργη συμπεριφορά» των νεοναζί συμπατριωτών του.
Πολύ σωστά, η Ενωση Δικαστών και Εισαγγελέων Ελλάδας, κατήγγειλε ότι οι δηλώσεις του Προέδρου της Κροατίας «συνιστούν ευθεία παρέμβαση στο έργο της Δικαιοσύνης κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και προσβολή των θεσμών της χώρας μας».
Ο σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος της Κροατίας κάθε άλλο παρά έχει προσπαθήσει να ελέγξει τους νεοναζί χούλιγκαν. Αν και έχουν σκορπίσει τον τρόμο από όποιο ευρωπαϊκό γήπεδο εχουν περάσει. Δεν είναι άλλωστε μυστικό ότι σε όλη την Ευρώπη αλλά πολύ περισσότερο στα Βαλκάνια οι κυβερνώντες εκμεταλλεύονται τους λεγόμενους ultras για να περάσουν την πολιτική τους.
Ένα εξαιρετικό βιβλίο που υπογράφουν ο βετεράνος μπασκετμπολίστας και νυν προπονητής Σάσα Τζόρτζεβις και ο Ρουτζέρο Σκιάτουρο, δίνει όλη την εικόνα. Ο τίτλος του βιβλίου : «Επικίνδυνα παιχνίδια: Ποδοσφαιρικός χουλιγκανισμός, πολιτική και οργανωμένο έγκλημα στα Δυτικά Βαλκάνια» Οι περισσότεροι ultras χρησιμοποιούν εθνικιστικά σύμβολα και έχουν διασυνδέσεις με την άκρα δεξιά. «Οι νέοι που εντάσσονται σε αυτά τα κινήματα, προέρχονται συχνά από μέτριο κοινωνικό υπόβαθρο και πρέπει να κάνουν πράξεις βίας για να ενσωματωθούν στην ομάδα ή να αποδείξουν την πίστη τους σε αυτήν, για παράδειγμα τραυματίζοντας έναν αντίπαλο».
Ο χουλιγκανισμός συχνά χρησιμεύει ως «πύλη» στο οργανωμένο έγκλημα. Οι νεότεροι χρησιμοποιούνται για πρώτη φορά ως έμποροι μικροποσοτήτων ναρκωτικών, πριν τους ανατεθούν πιο σημαντικές ή λιγότερες,ευθύνες (μπράβοι σε νυχτερινά κέντρα, φύλακες σε συνεδριάσεις πολιτικών εθνικιστικών κομμάτων, εκβιασμοί χρησιμοποιώντας τη βία ως τρόπο εκφοβισμού κλπ). Αυτοί οι σύνδεσμοι είναι ακόμη πιο ανησυχητικοί καθώς μπορεί να εμπλέκουν την αστυνομία και τη διεφθαρμένη τοπική πολιτική τάξη».
Η βία των ultras
Σύμφωνα μάλιστα με το ερευνητικό κέντρο Global Initiative Against Transnational Organized Crime, «στα Δυτικά Βαλκάνια, από τους 122 αναγνωρισμένους συλλόγους οπαδών ποδοσφαίρου, οι 78 είναι ultras, που καταφεύγουν σε συστηματική βία και διατηρούν δεσμούς με την πολιτική ή και το οργανωμένο έγκλημα, όπως η Horde Zla ή Skripari στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη,η Delije ή Grobari στη Σερβία, οι Street Boys στο Μαυροβούνιο .
Η Torcida, η οποία υποστηρίζει την κροατική Split, ιδρύθηκε το 1950 και ήταν ο πρώτος σύλλογος οπαδών στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Οι σύλλογοι αυτοί κατηγορούνται και για περιστατικά που σημάδευσαν διάφορους αγώνες. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια ενός αγώνα της Gymnaste Club του Νις με την Παρτίζαν Βελιγραδίου στις 15 Σεπτεμβρίου 2022, οι Σέρβοι άνοιξαν ένα πανό που έγραφε ότι το Κόσοβο ανήκει στη Σερβία.
Τον Οκτώβριο του 2014, η συνάντηση Σερβίας-Αλβανίας για την πρόκριση στο Euro 2016 χρειάστηκε να διακοπεί μετά την υπερπτήση drone που ήταν «στολισμένο» με σημαία της «Μεγάλης Αλβανίας», προκαλώντας τη βίαιη αντίδραση των Σέρβων οπαδών και ένα διπλωματικό επεισόδιο. μεταξύ των δύο χωρών.
Ακροδεξιό εφαλτήριο
Η ιστορία δείχνει ότι τα ακροδεξιά κινήματα έχουν βρει πολιτικό χώρο και νομιμότητα τα τελευταία χρόνια, χρησιμοποιώντας το ποδόσφαιρο ως εφαλτήριο. Η περίπτωση της Ανατολικής Ευρώπης είναι αρκετά γνωστή: σχεδόν κάθε γωνιά της μετακομμουνιστικής Ευρώπης, με την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας να οξύνει το φαινόμενο, έχει δει τα ακροδεξιά κόμματα και ομάδες νεοναζί ultras να ανθίζουν τα τελευταία τριάντα χρόνια με τέτοια ταχύτητα που είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς ποιος επηρέασε ποιον.
Χώρες όπου, μέχρι πρόσφατα, ελάχιστα γινόταν λόγος για προβλήματα όπως ο ρατσισμός και η ομοφοβία στα γήπεδα, άλλαξαν γρήγορα το πρόσωπό τους.
Οι ultras στον πόλεμο
Στη Ρωσία επίσης, υπάρχει ένα τάγμα εθελοντών που υποστηρίζουν τον πόλεμο του Πούτιν και αποτελούνται κυρίως από ultras του ποδοσφαίρου.
Στο μέτωπο ονομάζονται «Ισπανικό Τάγμα» -ένας όρος που τους αρέσει πολύ για να διακρίνονται από τα τακτικά στρατεύματα, και εφοδιάζονται με όπλα,χάρη στη χρηματοδότηση ορισμένων ρωσικών ποδοσφαιρικών συλλόγων (Cska, Zenit, Spartak,Torpedo, Λοκομοτίβ Μόσχας. Στην πραγματικότητα πολεμούν όπως η ομάδα των μισθοφόρων Βάγκνερ, διεξάγοντας οι ίδιοι πολλές από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Στο «Ισπανικό τάγμα» ηγείται ο Αντρέι Σολομάτιν, πρώην ποδοσφαιριστής της Cska και της Λοκομοτίβ Μόσχας που είναι τώρα 47 ετών, ο οποίος δηλώνει διοικητής του στρατού των ultras. Ένας από τους άνδρες του, ο Στανισλάβ Ορλώφ, γνωστοποίησε τη φύση του «Ισπανικού τάγματος» μέσω των κοινωνικών δικτύων: «Είμαστε εθελοντές, μέρος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντόνετσκ. Έχουμε ένα ανεξάρτητο καθεστώς και δεν ανήκουμε σε κανένα ρωσικό στρατιωτικό μηχανισμό. Ωστόσο, θέλουμε να δώσουμε ένα χέρι στους συμμάχους μας για να διατηρήσουν την ελευθερία ενάντια στους Ουκρανούς Ναζί». Όπως λέει ο Ορλώφ, «αυξάνουμε συνεχώς επειδή οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι έχουν καταλάβει πόσο σημαντικό είναι να υπερνικήσουμε την αντίσταση του εχθρού και μας στέλνουν κι άλλους ultras από όλη τη Ρωσία να πάρουν τα όπλα και να συμμετάσχουν στον σκοπό μας». Για αυτούς, ο πόλεμος αντιπροσωπεύει μια «μεγάλη ευκαιρία»να λάβουν μια σημαντική ηθική και οικονομική ανταμοιβή από το κράτος και μια σημαντική κοινωνική αναγνώριση, που δεν έλαβαν ποτέ μέχρι τώρα. Οι περισσότεροι από αυτούς εκπαιδεύτηκαν στη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη, στη διάρκεια των πρώτων 12 μηνών του πολέμου.
Οι Ουκρανοί ultras
Η εμπλοκή των ultras στον πόλεμο δεν αφορά αποκλειστικά τη Ρωσία. Ήδη από τις πρώτες εβδομάδες της σύγκρουσης στην Ουκρανία, το Κίεβο ζήτησε από πολλούς χούλιγκαν του να υπερασπιστούν τα σύνορα . Ενίσχυσαν σε μεγάλο βαθμό την ένοπλη πτέρυγα του νεοναζιστικού τάγματος Αζόφ .
Ανάμεσα στις πιο βίαιες ομάδες των Ουκρανών ultras είναι αυτή της Μέταλιστ Χάρκοβο. Το τμήμα των Ουκρανών ultras ιδρύθηκε από τον Αντρίι Μπιλέτσκι, γνωστός και ως «Λευκός Φύρερ», ο οποίος παρουσιάστηκε ως ο Άριος υπερασπιστής της ουκρανικής φυλής ενάντια στη ρωσική απειλή.
Η υποτίμηση από τα δημοκρατικά κόμματα
Τα αίτια της εμφάνισης του ακροδεξιού φαινομένου στα γήπεδα μπορούν να εντοπιστούν στη γενική υποτίμηση του ποδοσφαίρου από τους δημοκρατικούς και τους μετριοπαθείς πολιτικούς θεσμούς: η σιωπηρή αποδοχή του γηπέδου ως χώρου κοινωνικά απομονωμένου από τον υπόλοιπο κόσμο, έχει προσφέρει στην ακροδεξιά ασφαλές έδαφος. Αποτέλεσμα ; Να πολλαπλασιάζεται σχεδόν ανενόχλητη, σε μια κοινωνία που πίστευε ότι ήταν μετα-ιδεολογική και στην οποία τα προοδευτικά κινήματα έτειναν να σνομπάρουν πάντα το ποδόσφαιρο. Όταν τελικά τα νεοναζιστικά μορφώματα ήρθαν στο φως, οι δημοκρατικοί θεσμοί αιφνιδιάστηκαν και προσπάθησαν βεβιασμένα να βρουν αποτελεσματικές απαντήσεις. Μόνο που σε εκείνο το σημείο, η μετάβαση από το γήπεδο στον πολιτικό στίβο ήταν πολύ εύκολη. Οι δύο παράγοντες αλληλοτροφοδοτούνται: οι ultras έχουν δημιουργήσει το έδαφος για την επιστροφή της ακροδεξιάς. Και από την άλλη, η πολιτική άνοδος της άκρας δεξιάς, νομιμοποιεί την ολοένα και πιο βίαιη συμπεριφορά των ultras.
Αυτή η τάση κινδυνεύει δυστυχώς, να επεκταθεί πολύ πέρα από τα στενά όρια των ιστορικά νεοφασιστών οπαδών.
