Τη δραστική αλλαγή πλεύσης από την τουρκική κυβέρνηση θέτει η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ως απαραίτητη προϋπόθεση για να ξεκινήσει η διαδικασία ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις στην Ε.Ε. βρίσκονται ουσιαστικά σε αδιέξοδο από το 2018, λόγω της επιδείνωσης του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας στην Τουρκία.
Με 47 ψήφους υπέρ, καμία ψήφο κατά και 10 αποχές, η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενέκρινε σήμερα την τελική μορφή του προσχεδίου της ετήσιας έκθεσης για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην Ε.Ε., το οποίο θα τεθεί σε ψηφοφορία στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Σεπτέμβριο.
Στην έκθεση για την Τουρκία, οι ευρωβουλευτές της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων προτρέπουν την τουρκική κυβέρνηση, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μέλη της να ξεπεράσουν το τρέχον αδιέξοδο και να προχωρήσουν προς μια στενότερη εταιρική σχέση. Οι ευρωβουλευτές συνιστούν την έναρξη μιας διαδικασίας προβληματισμού για την εξεύρεση ενός «παράλληλου και ρεαλιστικού πλαισίου» για τις σχέσεις Ε.Ε.-Τουρκίας. Καλούν, επίσης, την Επιτροπή να διερευνήσει πιθανές μορφές για ένα «αμοιβαία ελκυστικό πλαίσιο».
Επιπλέον, επιβεβαιώνουν ότι η Τουρκία παραμένει υποψήφια για ένταξη στην Ε.Ε., σύμμαχος του ΝΑΤΟ και βασικός εταίρος στην ασφάλεια, τις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις και τη μετανάστευση, τονίζοντας πάντως ότι η Άγκυρα αναμένεται να σέβεται τις δημοκρατικές αξίες, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και να συμμορφώνεται με τους νόμους, τις αρχές και τις υποχρεώσεις της ΕΕ.
«Πρόσφατα είδαμε ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον από την τουρκική κυβέρνηση για την αναβίωση της ενταξιακής διαδικασίας στην Ε.Ε.. Αυτό δεν θα συμβεί ως αποτέλεσμα γεωπολιτικών διαπραγματεύσεων, αλλά όταν οι τουρκικές αρχές δείξουν πραγματικό ενδιαφέρον να σταματήσουν τη συνεχή οπισθοδρόμηση στις θεμελιώδεις ελευθερίες και το κράτος δικαίου. Εάν η τουρκική κυβέρνηση είναι ειλικρινής σε αυτό, θα πρέπει να το δείξει με συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις και ενέργειες» δήλωσε ο εισηγητής της έκθεσης, Νάτσο Σάνσες Αμόρ (Σοσιαλιστές, Ισπανία) σχετικά με την υιοθέτηση της έκθεσης.
«Η ένταξη μιας χώρας στο ΝΑΤΟ δεν μπορεί να συνδεθεί με τη διαδικασία ένταξης μιας άλλης στην Ε.Ε.»
Η έκθεση προτρέπει την Τουρκία να επικυρώσει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση και υπογραμμίζει ότι η διαδικασία ένταξης μιας χώρας στο ΝΑΤΟ δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να συνδεθεί με τη διαδικασία ένταξης μιας άλλης στην Ε.Ε.. Η πρόοδος κάθε χώρας στην πορεία προς την ΕΕ παραμένει βασισμένη στα δικά της πλεονεκτήματα, τονίζουν οι ευρωβουλευτές.
Σε ιστορικό χαμηλό το ποσοστό ευθυγράμμισης της Τουρκίας με την κοινή εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας της Ε.Ε.
Επιπλέον, η έκθεση χαιρετίζει την ψήφο της Τουρκίας υπέρ της καταδίκης του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και τη δέσμευσή της για την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας, εκφράζοντας τη λύπη της που η Τουρκία δεν υποστηρίζει τις κυρώσεις εκτός του πλαισίου του ΟΗΕ. Επισημαίνεται, επίσης, ότι το ποσοστό ευθυγράμμισης της Τουρκίας με την κοινή εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας της Ε.Ε. έχει πέσει στο ιστορικό χαμηλό του 7% που είναι και το χαμηλότερο σε σχέση με όλες τις χώρες της Διεύρυνσης.
Όσον αφορά το μεταναστευτικό, οι ευρωβουλευτές επαινούν τις προσπάθειες της Τουρκίας να συνεχίσει να φιλοξενεί τον μεγαλύτερο πληθυσμό προσφύγων στον κόσμο, με σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια ανθρώπους. Χαιρετίζουν τη συνεχιζόμενη παροχή χρηματοδότησης από την Ε.Ε. για τους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής στην Τουρκία και εκφράζουν την ισχυρή δέσμευσή τους να τη διατηρήσουν στο μέλλον.
Στήριξη στις προσπάθειες ανοικοδόμησης μετά τους σεισμούς
Εκφράζοντας τα θερμά τους συλλυπητήρια στις οικογένειες των θυμάτων των καταστροφικών σεισμών της 6ης Φεβρουαρίου 2023, οι ευρωβουλευτές δηλώνουν ότι η Ε.Ε. πρέπει να συνεχίσει να στηρίζει τον λαό της Τουρκίας στην κάλυψη των ανθρωπιστικών της αναγκών και στις προσπάθειες ανοικοδόμησης. Υπογραμμίζουν ότι η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη θα μπορούσε να οδηγήσει σε απτή βελτίωση των σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας.
