«Το ΝΑΤΟ, ανίκανο να συμφωνήσει για έναν νέο ηγέτη, κρατά τον Στόλτενμπεργκ», γράφει η Wall Street Journal, σχολιάζοντας την ανανέωση για έναν χρόνο της θητείας του γενικού γραμματέα της Ατλαντικής Συμμαχίας.
«Τα μέλη του ΝΑΤΟ ήλπιζαν να βρουν έναν αντικαταστάτη για τον 64χρονο Στόλτενμπεργκ, η θητεία του οποίου έληγε την 1η Οκτωβρίου. Δεν τα κατάφεραν όμως, γιατί μεταξύ των υποψηφίων που συζητήθηκαν πρόσφατα ουδείς συγκέντρωσε αρκετή υποστήριξη». H ανανέωση της θητείας του Στόλτενμπεργκ, παραμονές της κρίσιμης συνόδου κορυφής των ηγετών του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους της Λιθουανίας την ερχόμενη Τρίτη και Τετάρτη (11-12 Ιουλίου), δείχνει επίσης ότι το έργο της Συμμαχίας δεν θα είναι εύκολο.
«Αυτή η σύνοδος υπόσχεται να είναι θερμή, καθώς οι 31 χώρες-μέλη διαφωνούν για το είδος της δέσμευσης που θα πρέπει να προσφέρουν στην Ουκρανία σχετικά με την ένταξη στο ΝΑΤΟ», σημειώνει η Wall Street Journal. «Η Ουκρανία θέλει τώρα έναν οδικό χάρτη, όπως πολλοί από τους γείτονές της, αλλά οι ΗΠΑ, η Γερμανία και άλλες χώρες προτιμούν να επικεντρωθούν στην υποστήριξη του Κιέβου ενάντια στη Ρωσία, αντί να μιλούν για ένταξη», εξηγεί η αμερικανική εφημερίδα.
«Στο Βίλνιους, επίσης, ο Στόλτενμπεργκ θα πρέπει να διαχειριστεί τις διαφωνίες για την αύξηση των αμυντικών δαπανών των χωρών-μελών, που το 2014 υποσχέθηκαν να ξοδέψουν τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ για τον στρατό τους», προσθέτει η WSJ, υπενθυμίζοντας ότι «ελάχιστα κράτη του ΝΑΤΟ τήρησαν αυτή τη δέσμευση έως σήμερα».
Στον ρόλο του μεσολαβητή
Ο Στόλτενμπεργκ είναι επικεφαλής της συμμαχίας από το 2014 – σχεδόν εννέα χρόνια. Στην πραγματικότητα ήθελε να αποχωρήσει από το αξίωμα τον Σεπτέμβριο του 2022 για να αναλάβει τη θέση του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Νορβηγίας. Αλλά λόγω του ρωσικού πολέμου κατά της Ουκρανίας, η θητεία του παρατάθηκε.
«Από νεαρός διαδηλωτής που μετείχε στις κινητοποιήσεις κατά του πολέμου στο Βιετνάμ έξω από την αμερικανική πρεσβεία στο Όσλο, ο Στόλτενμπεργκ εξελίχθηκε στον μακροβιότερο γενικό γραμματέα στην ιστορία της Ατλαντικής Συμμαχίας», λένε στη «Ναυτεμπορική» ευρωπαϊκές πηγές. «Ο Στόλτενμπεργκ έπαιξε πολύ πιο πολιτικό ρόλο από τους προκατόχους του. Μεσολάβησε πρώτα από όλα αναζητώντας περιθώρια συνεργασίας με τη Ρωσία, που δεν θεωρείτο αντίπαλος – τουλάχιστον μέχρι το 2017-2018. Αυτή ήταν άλλωστε η γραμμή τότε και της Γερμανίδας καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ».
Τώρα στο επίκεντρο της μεσολαβητικής παρέμβασης Στόλτενμπεργκ στο Βίλνιους βρίσκεται ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν, καθώς θα προσπαθήσει να τον πείσει να άρει τις αντιρρήσεις του για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, ο Ερντογάν έχει ξεκαθαρίσει ότι θα αποτρέψει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ έως ότου η χώρα αναλάβει δράση τόσο κατά των «τρομοκρατών» όσο και κατά της ισλαμοφοβίας, μετά το κάψιμο από έναν Ιρακινό του κορανίου, μπροστά σε ένα τζαμί στη Στοκχόλμη.
Ίσες αποστάσεις
Το ερώτημα είναι επίσης τι υποχωρήσεις θα κάνει ο γ.γ. του ΝΑΤΟ για να πείσει τον Ερντογάν να άρει τις ενστάσεις του. Και αν οι υποχωρήσεις αυτές θα συνδυαστούν με «προσφορές» προς την Τουρκία στα υπόλοιπα μέτωπα και ειδικά στα ελληνοτουρκικά.
Ο Στόλτενμπεργκ, κατά το παρελθόν, προσπάθησε επίσης να μεσολαβήσει για την εκτόνωση της έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά διατηρώντας πάντα ίσες αποστάσεις. Πέρυσι τον Νοέμβριο που επισκέφθηκε την Άγκυρα και συναντήθηκε με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, μιλώντας στην τουρκική δημόσια τηλεόραση, έκανε λόγο για «διαφορές» Αθήνας – Άγκυρας, μη αποδεχόμενος ουσιαστικά ότι υπάρχει τουρκική επιθετικότητα. Χαρακτήρισε «πολύτιμους εταίρους» τις δύο χώρες και απηύθυνε έκκληση για αποκλιμάκωση της έντασης μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας.
Σε συνέντευξή του επίσης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Στόλτενμπεργκ, σε ερώτηση για τις υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών πάνω από ελληνικά νησιά και τις απειλητικές δηλώσεις από Τούρκους αξιωματούχους, περιορίστηκε να απαντήσει: «Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι μερικές φορές υπάρχουν έντονες διαφωνίες μεταξύ των χωρών-μελών. Όμως οι διαφορετικές απόψεις και οι συζητήσεις αποτελούν ουσιαστικό μέρος των δημοκρατιών μας».
Οι δηλώσεις αυτές προκάλεσαν μάλιστα έντονες αντιδράσεις από την αντιπολίτευση στην Αθήνα, που επέκρινε τον γ.γ. του ΝΑΤΟ ότι «κρατάει ίσες αποστάσεις ανάμεσα στην Τουρκία, που αμφισβητεί τις διεθνείς συνθήκες και το διεθνές δίκαιο, και στην Ελλάδα, που τα υπερασπίζεται».
Με ενδιαφέρον αναμένεται επίσης η παρέμβαση Στόλτενμπεργκ και με αφορμή την επικείμενη συνάντηση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, στο Βίλνιους, στις 12 Ιουλίου.
