«Η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να επιλέξουν ανάμεσα στη συνεργασία ή τη σύγκρουση», δήλωσε ο κορυφαίος διπλωμάτης του Κομμουνιστικού κόμματος της Κίνας, Γουάνγκ Γι, υποδεχόμενος σήμερα τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, στο Πεκίνο.
Ωστόσο, ο Κινέζος αξιωματούχος προειδοποίησε ότι το Πεκίνο δεν θα κάνει κανέναν συμβιβασμό για την Ταϊβάν: «Σε αυτό το θέμα, η Κίνα δεν έχει κανένα περιθώριο για συμβιβασμούς ή παραχωρήσεις», είπε ο Γουάνγκ , ζητώντας από τις Ηνωμένες Πολιτείες «να τηρήσουν την αρχή της μίας Κίνας»
Ο Μπλίνκεν υπογράμμισε ιδιαίτερα «τη σημασία της διπλωματίας και της διατήρησης ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας για όλα τα θέματα προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος λανθασμένης αντίληψης και εσφαλμένων υπολογισμών», διευκρίνισε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών. Ο Μπλίνκεν είναι ο πρώτος επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που ταξιδεύει στην Κίνα εδώ και σχεδόν πέντε χρόνια, ενώ προγραμματίστηκε επίσης συνάντηση με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζιπίνγκ.
Η συνάντηση Σι-Μπλίνκεν δεν αποκλείεται να κλείστηκε στη διάρκεια των συνομιλιών που είχε την περασμένη εβδομάδα στο Πεκίνο ο Κινέζος πρόεδρος με το πρώην αφεντικό της Microsoft, Μπιλ Γκέιτς. «Είσαι ο πρώτος Αμερικανός φίλος που γνώρισα φέτος», είπε ο Σι στον Γκέιτς. «Είχαμε πάντα τις ελπίδες μας στον αμερικανικό λαό και ελπίζουμε ότι η φιλία μεταξύ των δύο λαών θα συνεχιστεί», τόνισε ο Κινέζος ηγέτης, θέλοντας να στείλει ένα μήνυμα κατευνασμού στην Ουάσιγκτον.
Αλλά και ο πρόεδρος Μπάιντεν, λίγο πριν την άφιξη του Μπλίνκεν στο Πεκίνο, υποσχέθηκε μια συνάντηση με τον κινέζο ομόλογό του Σι Τζιπινγκ στο εγγύς μέλλον. «Ελπίζω να συναντηθώ ξανά με τον Σι τους επόμενους μήνες και να μιλήσουμε για θεμιτές διαφορές που έχουμε, αλλά και για τομείς στους οποίους μπορούμε να συνεννοηθούμε», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Τα τελευταία χρόνια, οι σχέσεις Ουάσιγκτον και Πεκίνου έχουν επιδεινωθεί σημαντικά. Εκτός από το πολύ ακανθώδες ζήτημα των δεσμών μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ταϊβάν, ένα νησί που διεκδικεί το Πεκίνο και στο επίκεντρο των διαφορών μεταξύ των δύο δυνάμεων, οι διμερείς σχέσεις παραμένουν τεταμένες σε μεγάλο αριθμό ζητημάτων. Στα «αγκάθια» περιλαμβάνονται ο ανταγωνισμός στις τεχνολογίες, οι αμερικανικές κυρώσεις που στοχεύουν τους κινεζικούς ψηφιακούς γίγαντες, το εμπόριο, η μεταχείριση της μουσουλμανικής μειονότητας των Ουιγούρων στην Κίνα.
Οι ΗΠΑ ενισχύονται στον Ινδο-Ειρηνικό
Η επίσκεψη Μπλίνκεν εντάσσεται πάντως στις προσπάθειες «απόψυξης» των διμερών σχέσεων. «Στοχεύει να θέσει τα όρια του σινο-αμερικανικού ανταγωνισμού και να χαράξει τα όρια της αντιπαράθεσης, αποφεύγοντας βραχυπρόθεσμα να οδηγήσει σε απρόβλεπτες εξελίξεις. Τελικά, έχει στόχο τη διαχείριση των εντάσεων και τη σταθεροποίηση των σινοαμερικανικών σχέσεων», τονίζουν ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές στη Ναυτεμπορική.
Άλλωστε, από τον περασμένο Φεβρουάριο, που η κρίση με τα λεγόμενα «κατασκοπευτικά αερόστατα της Κίνας», είχε ματαιώσει τότε την διπλωματική αποστολή του Μπλίνκεν στο Πεκίνο, πολλά έχουν αλλάξει υπέρ της Ουάσιγκτον, στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού .
Πρώτον, η συμμαχία των Ηνωμένων Πολιτειών με τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία σταθεροποιήθηκε. Ένα επίτευγμα που δεν μπορούσε να θεωρηθεί δεδομένο, λόγω της αμοιβαίας δυσπιστίας μεταξύ των δύο ασιατικών χωρών. Σεούλ και Τόκιο προχωρούν πλέον με συμφωνημένο τρόπο στη διαχείριση του κινεζικού φακέλου. Ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Φούμιο Κισίντα και ο πρόεδρος της Νότιας Κορέας Γιουν Σουκ Γέολ συμφωνούν στην ανάγκη για κοινή ευθύνη στην προοπτική ενός Ινδο-Ειρηνικού που θα είναι «ανοικτός» στο εμπόριο, κάτι που ουσιαστικά συνεπάγεται μια δυναμική στάση απέναντι στην κινεζική πολιτική έναντι της Ταϊβάν.
Οι Φιλιππίνες αποτελούν επίσης οργανικό μέρος της αμερικανικής στρατηγικής. Ο πρόεδρος της χώρας, Φέρντιναντ Μάρκος Τζούνιορ, παραχώρησε πρόσφατα μεγαλύτερη πρόσβαση σε Φιλιππινέζικες βάσεις στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ με το οποίο διεξήγαγε πρόσφατα στρατιωτικές ασκήσεις σε συνεργασία με το ιαπωνικό ναυτικό.
Η επίσκεψη του Ινδού πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι μέσα στην εβδομάδα στις Ηνωμένες Πολιτείες, αντιπροσωπεύει επίσης ένα περαιτέρω βήμα στην αμερικανική στρατηγική, η οποία ποτέ δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται τόσο σοβαρά για τη δημιουργία στενής σχέσης με την Ινδία όσο σε αυτήν τη φάση. Δεν φαίνεται τυχαίο ότι το ταξίδι του Μόντι προετοίμασε ο Τζέικ Σάλιβαν, ο επικεφαλής του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας που υποστηρίζει μια νέα αρχιτεκτονική πραγματικά πολυπολικών διεθνών σχέσεων και στην οποία το ζήτημα της οικονομικής ανάπτυξης συνδέεται στενά με αυτό της ασφάλειας.
Η αντίδραση του Σι
Ωστόσο, ο Κινέζος πρόεδρος Σι δεν σκοπεύει να μείνει με την πλάτη στον τοίχο. Η προσπάθεια να κάνει την Κίνα ελκυστική για τις μεγάλες πολυεθνικές και αυτό που κάποτε ονομαζόταν Παγκόσμιος Νότος μπορεί να φαίνεται αντιφατική στρατηγική, αλλά μπορεί αναμφίβολα να αποδειχθεί επωφελής για το Πεκίνο.
Στη συνάντηση με τον Μπιλ Γκέιτς, ο Σι δήλωσε πως δεν σκοπεύει να ακολουθήσει την παλιά στρατηγική «μιας ισχυρής χώρας που επιδιώκει ηγεμονία», αλλά θέλει να προωθήσει μια νέα πολιτική «κοινής ανάπτυξης». Μια πολιτική που συνεχίζει να ασκεί μεγάλη γοητεία για χώρες που βλέπουν τη Δύση με δυσπιστία και που δηλώνουν ακόμη και κοντά στη Ρωσία του Πούτιν. Μια πολιτική που φάνηκε να ασπάζεται ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος δήλωσε «σοκαρισμένος από το πόση αξιοπιστία χάνει η Δύση στο νότιο ημισφαίριο».
Ένα περίπλοκο πλαίσιο, το οποίο σίγουρα δεν θα επιλυθεί από τη διπλωματική αποστολή του Μπλίνκεν στο Πεκίνο. Αλλά η τάση δημιουργίας ενός πραγματικά πολυπολικού συστήματος σχέσεων δεν φαίνεται να είναι «τέκνο της ανάγκης»: Οι ΗΠΑ και η Κίνα δεν έχουν τη δύναμη να επιβληθούν πλέον ως ηγεμονικές δυνάμεις σε όλον τον πλανήτη και η δημιουργία ενός οριζόντιου, πολυπολικού και ίσως πιο δημοκρατικού συστήματος διεθνών σχέσεων μπορεί να αποτελεί μια αχτίδα ελπίδας για έναν κόσμο , που βρίσκεται στο χείλος μιας νέας σύγκρουσης.
