Τουλάχιστον 20 αρχηγοί κρατών, 45 υπουργοί και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ θα δώσουν σήμερα το παρών στην ορκωμοσία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος επανεξελέγη την προηγούμενη Κυριακή στην προεδρία της Τουρκίας. Την Ελλάδα θα εκπροσωπήσει ο υπηρεσιακός υπουργός Εξωτερικών Βασίλης Κασκαρέλης. Προσκεκλημένος της Προεδρίας της Τουρκικής Δημοκρατίας είναι επίσης ο πρώην Επίτροπος στην ΕΕ, Δημήτρης Αβραμοπουλος, αλλά και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Η ορκωμοσία του Ερντογάν είναι προγραμματισμένη για τις 15:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας) στην έδρα του κοινοβουλίου. Στη συνέχεια ο Τούρκος πρόεδρος θα μεταβεί στο μαυσωλείο του ιδρυτή της τουρκικής δημοκρατίας, του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, πριν τις επίσημες τελετές και το μεγάλο δείπνο.
Ποιοι θα παρευρεθούν
Την ορκωμοσία στο κοινοβούλιο θα ακολουθήσει μια πλούσια τελετή στο μέγαρό του στην Άγκυρα, στην οποία θα παρευρεθούν δεκάδες παγκόσμιοι ηγέτες.
Σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, 20 ηγέτες κρατών και 45 υπουργοί Εξωτερικών θα παραστούν στην τελετή ορκωμοσίας του Ερντογάν και θα συμμετάσχουν σε δείπνο στο τεράστιο προεδρικό μέγαρο, το οποίο κατασκεύασε ο Τούρκος πρόεδρος.
Μεταξύ αυτών θα είναι ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ, στενός σύμμαχος του Ερντογάν, και οι πρωθυπουργοί της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπάν και του Κατάρ Μοχάμεντ μπιν Αμπντελράχμαν αλ Θάνι, οι οποίοι ήταν μεταξύ των πρώτων που συνεχάρησαν τον Τούρκο πρόεδρο για την επανεκλογή του.
Το κοινοβούλιο που εξελέγη στις 14 Μαΐου συνεδρίασε για πρώτη φορά χθες Παρασκευή στην Άγκυρα: το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν και οι σύμμαχοί του έχουν την πλειοψηφία των 600 εδρών.
Οι συντηρητικοί έχουν ισχυρή θέση στο κοινοβούλιο, τόσο εντός της κυβέρνησης, με το υπερεθνικιστικό MHP, όσο και στην αντιπολίτευση με το Iyi Parti (Καλό Κόμμα).
Η νέα κυβέρνηση
Μετά την ορκωμοσία, θα ανακοινωθεί το βράδυ η σύνθεση της νέας κυβέρνησης, η οποία πρόκειται να δώσει μια ιδέα για την πορεία που θέλει να ακολουθήσει ο Ερντογάν για την ανάταξη της οικονομίας της Τουρκίας, που διέρχεται κρίση.
Για το δύσκολο αυτό έργο κυκλοφορεί εδώ και ημέρες το όνομα του Μεχμέτ Σιμσέκ.
Ο Μεχμέτ Σιμσέκ δεν είναι άγνωστος στη διεθνή πολιτική και οικονομική σκηνή. Είχε, από τη θέση τόσο του υπουργού Οικονομικών όσο και του αντιπροέδρου της τουρκικής κυβέρνησης, πιστωθεί τη χάραξη μίας συνετής οικονομικής πολιτικής. Ήταν η φωνή της «κοινής λογικής», των ισορροπιών και των φιλικών προς τις επιχειρήσεις και την αγορά πολιτικών, που έβαζε σε έναν βαθμό «φρένο» στις βουλές του Ερντογάν.
Ο 56χρονος Σιμσέκ θα αναλάβει να επαναφέρει λίγη ορθοδοξία στην τουρκική οικονομία προκειμένου να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Επίσης, σύμφωνα με τις πληροφορίες της εφημερίδας Cumhuriyet, αποχωρούν ο Χουλουσί Ακάρ από το υπουργείο Άμυνας, ο Σουλεϊμάν Σοϊλού από το υπουργείο Εσωτερικών και ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου από το υπουργείο Εξωτερικών.
Τη θέση του Τσαβούσογλου αναμένεται να αναλάβει ο επικεφαλής της Μυστικής Υπηρεσίας Πληροφοριών της Τουρκιάς, Χακάν Φιντάν, με τον εκπρόσωπο του Ερντογάν, Ιμπραχίμ Καλίν, να τον αντικαθιστά στην Μυστική Υπηρεσία Πληροφοριών.
Οι προκλήσεις
Η Τουρκία εισέρχεται σήμερα στη νέα εποχή Ερντογάν. Αρχικά μεταρρυθμιστής αλλά πλέον αυταρχικός ηγέτης που διχάζει, ο Ερντογάν κέρδισε τον δεύτερο εκλογικό γύρο της 28ης Μαΐου ενάντια σε έναν ισχυρό συνασπισμό της αντιπολίτευσης και παρά την οικονομική κρίση και τη σφοδρή κριτική που δέχθηκε μετά τους φονικούς σεισμούς του Φεβρουαρίου που άφησαν πάνω από 50.000 νεκρούς.
Αναλαμβάνει όμως τη νέα του θητεία με πλήθος άμεσων και μεγάλων προκλήσεων, κυρίως λόγω της επιβράδυνσης της οικονομίας με τον εκρηκτικό πληθωρισμό και την λίρα σε ελεύθερη πτώση, και των εντάσεων στην εξωτερική πολιτική με τη Δύση.
«Από γεωπολιτική άποψη, οι εκλογές θα ενισχύσουν την πρόσφατη επιδίωξη της Τουρκίας για μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική», εξηγεί ο Ματ Γκέρτκεν, επικεφαλής γεωπολιτικός στρατηγικός στην BCA Research. «Αυτή η πολιτική στοχεύει στο να αποσπάσει τα μέγιστα οικονομικά και στρατηγικά οφέλη από τα ανατολικά και αυταρχικά κράτη, αποτρέποντας παράλληλα μια μόνιμη ρήξη στις σχέσεις με τις δυτικές δημοκρατίες», πρόσθεσε. Ως αποτέλεσμα, «οι εντάσεις με τη Δύση πιθανότατα θα αυξηθούν ξανά, σε αυτό το πλαίσιο, τώρα που ο Ερντογάν έχει νέα εντολή», εκτίμησε η αναλυτής.
Η αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων της χώρας πάντως θα είναι η πρώτη προτεραιότητα του Ερντογάν, δεδομένου ότι ο πληθωρισμός διαμορφώνεται στο 43,70% στη χώρα. Η εκτόξευσή του οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στην ανορθόδοξη πολιτική του Τούρκου προέδρου να μειώσει τα επιτόκια για να τονώνει την ανάπτυξη.
Στο πλαίσιο αυτό, η επιλογή του Μεχμέτ Σιμσέκ για την θέση του υπουργού Οικονομικών, εφόσον επαληθευθεί, θα φέρει αέρα καθησυχασμού στις αγορές. «Η κυβέρνηση του Ερντογάν φαίνεται ότι θα ακολουθήσει ένα ορθόδοξο πρόγραμμα σταθεροποίησης», σχολίασε ο Αλπ Έριντς Γελντάν, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Kadir Has της Κωνσταντινούπολης. «Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι ότι οι αγορές υποδέχονται με ενθουσιασμό τα νέα για τον Μεχμέτ Σίμσεκ και την ομάδα».
Ένα άλλο ζήτημα που έχει να διαχειριστεί ο Τούρκος πρόεδρος είναι το ΝΑΤΟ και η πίεση που δέχεται η Τουρκία να αλλάξει στάση όσον αφορά την ένταξη της Σουηδίας στη Συμμαχία στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο στο Βίλνιους. Η Άγκυρα επιμένει να ασκεί βέτο στην ένταξη της Σουηδίας στη Συμμαχία εδώ και 13 μήνες.
«Ξεκάθαρο μήνυμα προς τους Σουηδούς φίλους μας: Σεβαστείτε τις δεσμεύσεις σας (…) και λάβετε συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Τα υπόλοιπα θα ακολουθήσουν», έγραψε στο Twitter την Πέμπτη το βράδυ ο νυν υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
