Μόλις τρεις μήνες μετά τους μεγάλου σεισμούς που άφησαν πίσω τους περισσότερους από 50.000 νεκρούς και ανείπωτη καταστροφή και με μία οξύτατη οικονομική κρίση να βυθίζει τη λίρα και να τρώει το εισόδημα των νοικοκυριών, ο Ταγίπ Ερντογάν δίνει μάχη για την πολιτική του επιβίωση. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι απειλείται σοβαρά με ήττα στις εκλογές της 14ης Μαΐου, αφού ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, έχει σαφές προβάδισμα, ενώ φαίνεται να ευνοείται και από την απόφαση του Μουαρέμ Ιντζέ να αποσυρθεί από την κούρσα.
It’s the economy stupid
Αν και κανείς δεν μπορεί να υποτιμήσει την προσωπολατρία που κρατάει επί δύο δεκαετίες τον Ερντογάν στην εξουσία (από 2003 έως 20014 ως πρωθυπουργός και από το 2014 και έπειτα ως πρόεδρος), είναι σαφές πως ο Τούρκος πρόεδρος έχει κάψει το άλλοτε ισχυρό του χαρτί, την οικονομία. Επιμένοντας στα erdoganomics, που θέλουν χαμηλά επιτόκια σε περιόδους εκρηκτικού πληθωρισμού και φαραωνικά έργα χωρίς ουσία την ώρα που οι Τούρκοι αγοράζουν τυρόπιτα χωρίς τυρί και μπακλαβά χωρίς γέμιση, ο Ερντογάν εμφανίζεται για πρώτη φορά τόσο «αδύναμος» μπροστά σε μία κρίση: αυτή του κόστους ζωής. Στο ερώτημα τι θα κρίνει τις τουρκικές εκλογές η απάντηση είναι πιθανότατα: «It’s the economy stupid», όπως είπε και στο Naftemporiki TV ο διεθνολόγος, Ιωάννης Παπαφλωράτος. Είναι μία ίσως απροσδόκητη εξέλιξη για τον ηγέτη, που πιστώθηκε κατά την πρώτη δεκαετία της διακυβέρνησής του τη μεταμόρφωση της τουρκικής οικονομίας και την ανάδειξή της σε ισχυρό παίχτη των αναδυόμενων αγορών.
Αυταρχισμός
Η κατρακύλα στην οικονομία και οι ανορθόδοξες πολιτικές, που κάνουν τη λίρα να χάσει την αξία της, ήρθαν παράλληλα με τη διολίσθηση του Ερντογάν στον αυταρχισμό, όπως σχολιάζουν αναλυτές στο CNBC. Συλλήψεις δημοσιογράφων, κλείσιμο μέσων ενημέρωσης που ασκούσαν κριτική, διώξεις πολιτικών αντιπάλων και βίαιη καταστολή σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις είναι η νέα «κανονικότητα» στην Τουρκία, χάρη και σε μία συνταγματική μεταρρύθμιση το 2017, η οποία ενίσχυσε αισθητά τις εξουσίες του προέδρου.
«Τώρα πολλοί φοβούνται ότι ο Ερντογάν θα “παίξει βρώμικα” για να διασφαλίσει την παραμονή του στην εξουσία» σημειώνει το CNBC, αναφερόμενο στις ανησυχίες ότι μετά και τις τελευταίες δημοσκοπήσεις ο «σουλτάνος» θα επιχειρήσει νοθεία στις εκλογές. «Θα είναι σίγουρα η πιο σκληρή εκλογική αναμέτρηση που έχει να αντιμετωπίσει ο Ερντογάν από το 2002», λέει ο Ράιαν Μπολ, αναλυτής της Rane για θέματα Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής.
Και σεισμικές δονήσεις
Πέρα από την εντεινόμενη δυσφορία της κοινής γνώμης για το κύμα της ακρίβειας, υπάρχει ακόμη θυμός και οργή για την αντίδραση του κρατικού μηχανισμού στους σεισμούς, αλλά και για την πλήρη απουσία ελέγχων και τήρησης προδιαγραφών στα κτίρια, που κατέρρευσαν σαν χάρτινοι πύργοι. Η συντριπτική πλειονότητα των σεισμόπληκτων είναι βέβαια Τούρκοι σε περιοχές που στήριζαν σθεναρά επί χρόνια τον Ερντογάν και το AKP. Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα εάν η τραγωδία αυτή θα είναι ο καθοριστικός παράγοντας, που θα τους οδηγήσει σε ψήφο διαμαρτυρίας ή εάν θα πιστέψουν για ακόμη μία φορά τις υποσχέσεις του σημερινού προέδρου για την ανοικοδόμηση των πόλεων.
