Οι συγκρούσεις καλά κρατούν στο Σουδάν, παρά τις συνεχείς παρατάσεις της εκεχειρίας ανάμεσα στον στρατό και τις παραστρατιωτικές Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF).
Οι ξένοι πολίτες μπορεί να απομακρύνονται σταδιακά, αλλά εκατομμύρια Σουδανοί εξακολουθούν να είναι εγκλωβισμένοι στα σπίτια τους στην πρωτεύουσα Χαρτούμ και σε άλλες περιοχές ργς χώρας.
Ούτε ο αρχηγός του στρατού Αμπντέλ Φατάχ αλ Μπουρχάν, ούτε ούτε ο ηγέτης των RSF, Μοχάμεντ Χαμντάν Νταγκάλο, γνωστός ως Χεμέντι, δείχνουν να θέλουν τον τερματισμό της σύγκρουσης στο άμεσο μέλλον. «Μόνο σε φέρετρο», θέλει ο Νταγκάλο να αφήσει τον αντίπαλό του να …ξεφύγει. Το ίδιο ισχύει και για τον αλ Μπουρχάν. Όσο περισσότερο θα συνεχίζονται οι μάχες, τόσο μεγαλύτερη είναι η ανησυχία ότι η σύγκρουση στη χώρα αυτή της βορειοανατολικής Αφρικής θα μπορούσε να εξελιχθεί σε παρατεταμένο πόλεμο. Σε μια «μαύρη τρύπα», που θα καταπιεί όλες τις γειτονικές χώρες.
Οι δύο στρατιωτικοί ηγέτες που είχαν καταλάβει μαζί την εξουσία, τώρα βρίσκονται σε πόλεμο μεταξύ τους. Ενεργούν σαν πολέμαρχοι: Γνωρίζουν ότι η χώρα τους είναι γεωστρατηγικά σημαντική και προσπαθούν να «παίξουν» με τις μεγάλες και τις περιφερειακές δυνάμεις, για να εξασφαλίσουν την στήριξή τους.
«Η μεγάλη σκακιέρα»
Πριν από την έκρηξη των εχθροπραξιών, τόσο ο τακτικός στρατός όσο και οι παραστρατιωτικές Δυνάμεις RSF, προσπάθησαν να ζητήσουν υποστήριξη από τις ΗΠΑ, την Κίνα και τη Ρωσία. Γεωπολιτικά, το Σουδάν είναι εξαιρετικά σημαντικό για τις Ηνωμένες Πολιτείες και στην «Μεγάλη Σκακιέρα» που συνδέει τη Μεσόγειο με τον Ινδικό ωκεανό. Στη Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας που κυκλοφόρησε πρόσφατα, η κυβέρνηση Μπάιντεν δηλώνει ότι θέλει να αποτρέψει ξένες ή περιφερειακές δυνάμεις από το να παρεμβαίνουν στην ελεύθερη κυκλοφορία μέσω της πλωτής οδού που συνδέει την Ερυθρά Θάλασσα με τον Κόλπο του Άντεν και την Ινδία. Ταυτόχρονα, η αμερικανική κυβέρνηση θέλει να βελτιώσει τις αραβο-ισραηλινές σχέσεις με τις Συμφωνίες του Αβραάμ προκειμένου να διασφαλίσει την ασφάλεια στην Ερυθρά Θάλασσα.
Οι Ρώσοι δραστηριοποιούνται εδώ και καιρό στο Σουδάν – κυρίως την μισθοφορική ομάδα Βάγκνερ, η οποία σύμφωνα με δυτικές πηγές υποστηρίζει τους παραστρατιωτικούς των RSF. Οι μισθοφόροι Βάγκνερ βρίσκονταν ήδη στη χώρα κατά τη διάρκεια της δικτατορίας και βοήθησαν να συντριβεί κάθε προσπάθεια εκδημοκρατισμού της χώρας.
Το Πεκίνο διαδραματίζει επίσης ιδιαίτερο ρόλο: το Σουδάν και η Κίνα έχουν στενούς οικονομικούς δεσμούς σε διάφορους τομείς, όπως η γεωργία, η ενέργεια και η εξορυκτική βιομηχανία. Η Κίνα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρο του Σουδάν. Οι εξαγωγές του Σουδάν στην Κίνα το 2020 έφτασαν τα 766 εκατομμύρια δολάρια, αντιπροσωπεύοντας το 19% των συνολικών εξαγωγών του Χαρτούμ.
Ο περιφερειακός ρόλος της Κίνας ενθαρρύνεται από άλλες χώρες στην Αφρική, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου, που βλέπουν το Πεκίνο ως εναλλακτική λύση έναντι των ΗΠΑ ή υιοθετούν μια στρατηγική αντιστάθμισης κινδύνου μεταξύ των δύο για να μεγιστοποιήσουν τα συμφέροντά τους. Αυτό επιτρέπει στην Κίνα να αμφισβητήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες στην περιοχή και να επεκτείνει τη σφαίρα επιρροής της. Στην πορεία του «Νέου Δρόμου του Μεταξιού». Συμμαχίες και συμφέροντα
Σε αυτό το πλαίσιο, το Πεκίνο βασίζεται σε περιφερειακές συμμαχίες: Με το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία, αλλά και τη Συρία που επιστρέφει στον Αραβικό Σύνδεσμο. Αυτές οι συμμαχίες δεν μπορούν φυσικά ακόμη να αντιταχθούν πραγματικά στη στρατιωτική και οικονομική υπεροχή της Ουάσιγκτον. Αλλά μεσοπρόθεσμα αυτές οι συμμαχίες θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο. Οσο μάλιστα υποχωρεί η Αμερικανική ηγεμονία…
Οι τρεις «μάγοι με τα δώρα»
Τρεις χώρες μπορούν πάντως να εγγυηθούν τη σταθερότητα στην περιοχή. Ως άλλοι «τρεις μάγοι με δώρα»: Η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία.
Οι τρεις αυτές χώρες συνέβαλαν το 2019 να φέρουν και να διατηρήσουν τον στρατό του Σουδάν στην εξουσία, αλλά σήμερα εργάζονται στα παρασκήνια για να υποστηρίξουν τον έναν ή τον άλλον από τους δύο εμπόλεμους, σύμφωνα με τα συμφέροντά τους. Και τα συμφέροντά τους σήμερα, έρχονται σε αντίθεση μεταξύ τους στο έδαφος στο Σουδάν.
Το Κάιρο φοβάται ότι αυτός ο αγώνας για την εξουσία, θα μετατραπεί σε μακροχρόνιο εμφύλιο πόλεμο, μετατρέποντας το Σουδάν σε κράτος-πυριτιδαποθήκη . Ο κίνδυνος διάλυσης αυτής της τεράστιας χώρας αποτελεί πραγματική απειλή για την αιγυπτιακή εθνική ασφάλεια: η στρατηγική θέση του Σουδάν και τα σύνορά του με την Ερυθραία είναι πολύ σημαντικά για την Αίγυπτο και την ασφάλειά της. Ο χειρότερος εφιάλτης για το Κάιρο σήμερα θα ήταν να δει το σενάριο της Λιβύης να επαναλαμβάνεται στο Σουδάν. Η Αίγυπτος θεωρεί τον αλ Μπουρχάν «κοντινό άνθρωπο» της. Μια προσωπική σχέση συνδέει επίσης τον επικεφαλής του Σουδανικού στρατού με τον Αιγύπτιο πρόεδρο αλ Σίσι: και οι δύο σπούδασαν στην ίδια στρατιωτική σχολή στο Κάιρο.
Την ίδια ώρα,ο Χεμέντι έχει ισχυρές διασυνδέσεις στο Ριάντ και στο Άμπου Ντάμπι. Σύμφωνα με τους New York Times, ο στενότερος σύμμαχος του Χεμέντι στα Εμιράτα, είναι ο αντιπρόεδρος Μανσούρ Μπιν Ζαγιέντ, ο οποίος έχει επίσης εκτεταμένες επαφές με ένοπλες ομάδες στο Νταρφούρ.
Οι επενδύσεις των Εμιράτων
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι σήμερα οι μεγαλύτεροι επενδυτές στο λεγόμενο Κέρας της Αφρικής, μεταξύ των χωρών του Κόλπου. Για περισσότερο από μια δεκαετία, έχουν αναπτύξει την οικονομική τους παρουσία στην βορειοανατολική Αφρική, κυρίως σε λιμάνια και θαλάσσιες μεταφορές. Τα Εμιράτα επιδιώκουν να αυξήσουν την επιρροή τους και να επιβεβαιώσουν τον ρόλο τους ως περιφερειακός και ισχυρός παράγοντας στην περιοχή. Το Σουδάν είναι άλλωστε μια χώρα πλούσια σε φυσικούς πόρους και εύφορη γη. Με 800 εκατομμύρια στρέμματα εύφορης γης, το Σουδάν μπορεί να θρέψει αραβικές και αφρικανικές χώρες μαζί. Αυτή τη στιγμή όμως, εισάγει το σιτάρι του από τη Ρωσία και την Ουκρανία. Διαθέτει 100 εκατομμύρια βοοειδή και είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός χρυσού στην Αφρική, ενώ διαθέτει επίσης κοιτάσματα σε ουράνιο, κοβάλτιο και ασήμι. Εδώ και δεκαετίες, άλλωστε, οι πόλεμοι σε αυτή τη χώρα έχουν κίνητρο το μοίρασμα του πλούτου και της εξουσίας.
