Στον «πόλεμο» για τα βλήματα του απεμπλουτισμένου ουρανίου DU, υπάρχουν παράπλευρες απώλειες και δεν είναι καθόλου αμελητέες. Και το ερώτημα που δεν έχει ακόμη σίγουρη απάντηση, είναι κατά πόσο οι «πληγές» που ανοίγουν θα έχουν συνέπειες, σε μία μακροπρόθεσμη, «αθόρυβη», διαδικασία δηλητηρίασης εδαφών και ανθρώπων
Την ώρα που η Μόσχα κατηγορεί την Βρετανία, ότι επιδίδεται σε πυρηνικό μπρα ντε φερ, μετά την απόφασή της να προμηθεύσει την Ουκρανία με τα συγκεκριμένα βλήματα αρμάτων, η ίδια «ξεχνά» να αναφέρει ότι και οι ρωσικές δυνάμεις χρησιμοποιούν επίσης βλήματα αρμάτων DU για τα πυροβόλα των 125 χιλιοστών των αρμάτων της σοβιετικής εποχής. Επίσης, τα ρωσικά άρματα T-80 είναι εξοπλισμένα με βλήματα Svinets-1, τα οποία έχουν επίσης πυρήνα καρβιδίου ουρανίου-βολφραμίου, όπως και τα βλήματα DU Svinets-2.
Ο Πούτιν υποστηρίζει ότι τα συγκεκριμένα πυρομαχικά έχουν “πυρηνική σύνθεση”
Αλλά όπως επισημαίνουν οι ειδικοί το DU είναι ανίκανο να προκαλέσει αλυσιδωτή αντίδραση.
Τα συγκεκριμένα βλήματα χρησιμοποιούνται εδώ και δεκαετίες – μεταξύ άλλων κατά τη διάρκεια του πολέμου του Κόλπου το 1991 και στα Βαλκάνια στα τέλη της δεκαετίας του 1990 – οπότε οι Βρετανοί αξιωματούχοι της άμυνας έχουν δίκιο να τα περιγράφουν ως “κοινά” πυρομαχικά.
Αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι θα συμβάλουν στην τοξική κληρονομιά την οποία ο πόλεμος του Πούτιν θα αφήσει στους Ουκρανούς.
Κατά την πρόσκρουση ενός βλήματος DU, εκδηλώνεται ένα φλεγόμενο σύννεφο αερίων, αφήνοντας πίσω του μια ασθενώς ραδιενεργή αλλά και δηλητηριώδη σκόνη.
Ουράνιο σε νερό τρόφιμα και επιπτώσεις στα νεφρά
Από αυτήν την άποψη, μπορεί να χαρακτηριστεί και επιπολαιότητα της Βρετανίας η αποστολή τους στην εμπόλεμη ζώνη, καθώς ενσκύπτουν μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι για την υγεία των Ουκρανών πυροβολητών καθώς και τους πολίτες.
Για τους κινδύνους που αφορούν τους πολίτες, η Βρετανική Royal Society ανέφερε ότι η μόλυνση του περιβάλλοντος θα είναι ποικίλη, αλλά, στις περισσότερες περιπτώσεις, οι σχετικοί κίνδυνοι για την υγεία λόγω του DU θα είναι πολύ χαμηλοί, αλλά προειδοποίησε ότι πρέπει να ολοκληρωθούν περισσότερες έρευνες σχετικά με τους μακροπρόθεσμους κινδύνους .
Συμφωνα με τα χειρότερα σενάρια, θα μπορούσαν να εμφανιστούν κατά τόπους υψηλά επίπεδα ουρανίου στα τρόφιμα ή στο νερό που θα μπορούσαν να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στα νεφρά”.
«Η χημική τοξικότητα, σημαντικότερο πρόβλημα»
Για παράδειγμα, το 2018, κοινοβουλευτική επιτροπή έρευνας στην Ιταλία κατηγόρησε τους στρατιωτικούς αξιωματούχους ότι “αρνούνταν” τους κινδύνους των βλημάτων DU, λέγοντας ότι υπήρξε “εκκωφαντική σιωπή που συντηρήθηκε από τις κυβερνητικές αρχές”. Υποστήριξε ότι οι Ιταλοί στρατιώτες είχαν εκτεθεί σε “σοκαριστικά” επίπεδα DU κατά τον χειρισμό των βλημάτων στην Ιταλία αλλά και κατά τη διάρκεια ξένων αποστολών, σπέρνοντας θάνατο και ασθένειες.
Και πέρυσι, το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ ανέφερε σε έκθεσή του ότι το DU αποτελεί περιβαλλοντικό πρόβλημα. «Το απεμπλουτισμένο ουράνιο και οι τοξικές ουσίες στα κοινά εκρηκτικά μπορούν να προκαλέσουν ερεθισμό του δέρματος, νεφρική ανεπάρκεια και να αυξήσουν τους κινδύνους καρκίνου», σημείωσε, προσθέτοντας ότι «η χημική τοξικότητα του απεμπλουτισμένου ουρανίου θεωρείται σημαντικότερο ζήτημα από τις πιθανές επιπτώσεις της ραδιενέργειάς του».
Δεκαετίες για την «απορρύπανση»
Σε συνέντευξή της στο POLITICO, η πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού Mirjana Spoljaric τόνισε την τρομερή μόλυνση που θα αφήσει πίσω του ο πόλεμος- όταν τελειώσει- αναξαρτήτως από την καταστροφή που θα προκαλέσουν τα βλήματα DU.
«Η απορρύπανση μπορεί να πάρει δεκαετίες προτού μπορέσουμε να διανοηθούμε οποιαδήποτε λογικά επίπεδα αγροτικής παραγωγής και ανοικοδόμησης», είπε, μιλώντας προτού γίνουν οι βρετανικές ανακοινώσεις.
«Η Κροατία χρειάστηκε σχεδόν 30 χρόνια για να ολοκληρώσει την απορρύπανση όλων των πληγεισών περιοχών. Το επίπεδο μόλυνσης σε ορισμένα μέρη της Ουκρανίας είναι τόσο υψηλό τώρα που είναι συγκρίσιμο με τα επίπεδα στο Αφγανιστάν, αν δεν τα ξεπερνάει».
Η αποναρκοθέτηση
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Mat Whatley, βετεράνος του βρετανικού στρατού και πρώην επικεφαλής του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη στο Ντονέτσκ, ζήτησε να ενσωματωθεί η αποναρκοθέτηση σε οποιοδήποτε μελλοντικό σχέδιο Μάρσαλ για την Ουκρανία.
“Οι τρέχουσες εκτιμήσεις δείχνουν ότι συνολικά 160.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα της χώρας μπορεί να έχουν καταστραφεί. Συγκριτικά, το 2020, 153 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης εκκαθαρίστηκαν από νάρκες παγκοσμίως. Με αυτόν τον ρυθμό, η εκκαθάριση της Ουκρανίας θα χρειαζόταν πάνω από 1.000 χρόνια. Και παρόλο που η ανθρωπιστική βοήθεια για την αποναρκοθέτηση ήδη πραγματοποιείται, παραμένει μικρής κλίμακας
