Μια αυξανόμενη κοινωνική αναταραχή κλυδωνίζει την Ευρώπη απ’ άκρη σ’ άκρη την ώρα που οι τράπεζες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν πιθανή «μόλυνση» από την ελβετική Credit Suisse και οι επιπτώσεις από τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία «δαγκώνουν» με τη μορφή του πληθωρισμού και της ακρίβειας.
«Οι διαδηλώσεις και τα αποτελέσματα των εκλογών στην Ευρώπη παρουσιάζουν συμπτώματα μιας αυξανόμενης κοινωνικής αναταραχής. Εάν οι αιτίες τους δεν αντιμετωπιστούν με επιτυχία, θα τροφοδοτήσουν μια νέα λαϊκιστική εξέγερση», προειδοποιεί η ισπανική El Pais.
Σε τουλάχιστον πέντε χώρες -μαζί με την Ελλάδα- ένα κύμα κοινωνικής οργής και θυμού εξαπλώνεται. Στην Ελλάδα, το έγκλημα στα Τέμπη έχει βγάλει στους δρόμους χιλιάδες ανθρώπους που ζητούν ένα σύγχρονο αποτελεσματικό κράτος, που να σέβεται τη ζωή των πολιτών.
Η Γαλλία καίγεται από διαμαρτυρίες κατά της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος, που προωθεί με προεδρικό διάταγμα ο Μακρόν, υπό τον φόβο καταψήφισης στη Βουλή
Στην Ολλανδία, το αντισυστημικό κόμμα BoerBurgerBeweging (Bbb) -Κίνημα Αγροτών-Πολιτών αναδείχθηκε πρώτη δύναμη στις εκλογές για τα επαρχιακά συμβούλια και στις 12 επαρχίες της χώρας . Συγκέντρωσε σχεδόν το ένα πέμπτο των ψήφων, ξεπερνώντας ακόμη και το φιλελεύθερο Λαϊκό κόμμα (Vvd) του πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε.
Η Βρετανία συγκλονίζεται εδώ και μήνες από διαδηλώσεις και απεργίες ενάντια στην απώλεια αγοραστικής δύναμης. Ο νέος προϋπολογισμός της συντηρητικής κυβέρνησης του Ρίσι Σούνακ συναντά ισχυρές αντιδράσεις από μεγάλα τμήματα του βρετανικού πληθυσμού.
Στην Πορτογαλία, χιλιάδες ιδιωτικοί και δημόσιοι υπάλληλοι διαδήλωσαν στη Λισαβόνα και άλλες μεγάλες πόλεις ζητώντας αυξήσεις μισθών και μέτρα για την αντιμετώπιση του υψηλού κόστους διαβίωσης.
Το έναυσμα από τη Γαλλία
Στη Γαλλία, ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν πήρε το ρίσκο και προτίμησε να καταφύγει στη χρήση του άρθρου 49.3 για την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 χρόνια. Αντί να εμπιστευτεί την κοινοβουλευτική δημοκρατία.
Η απάντηση δεν άργησε να έρθει, με βίαιες διαδηλώσεις στο Παρίσι και σε πολλές πόλεις, εν αναμονή της αυριανής συζήτησης διαφόρων προτάσεων μομφής στην Εθνισυνέλευση. Μία από τις προτάσεις που κατέθεσε ο κεντρώος βουλευτής Σαρλ ντε Κουρσόν, θα μπορούσε κάλλιστα να ρίξει την κυβέρνηση της Ελιζαμπέτ Μπόρν, αν την ψηφίσουν και ορισμένοι κεντροδεξιοί βουλευτές.
Ανεξάρτητα από την έκβαση της ψηφοφορίας πάντως , η Γαλλία βίωνει μια κοινωνική κρίση που μπορεί να εξελιχθεί σε πολιτική, με έναν αποδυναμωμένο Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τα επόμενα τέσσερα χρόνια της θητείας του.
Ο Μακρόν αντιτάσσει ότι η Γαλλία δεν μπορεί, σε ένα πλαίσιο οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη,να αναλάβει το ρίσκο να αποσύρει την συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση.
Υπονοώντας ότι οι χρηματοπιστωτικές αγορές θα μπορούσαν να επιτεθούν στο γαλλικό χρέος, η αξιοπιστία του οποίου θα είχε πληγεί.
Χωρίς να επηρεάζεται από τις υπερβολές όσων ελπίζουν σε έναν νέο «Μάη του 68» και μια επαναστατική άνοιξη, ο Εμμανουέλ Μακρόν σε κάθε περίπτωση αφύπνισε τους υποστηρικτές ενός λιγότερο ισχυρού προεδρικού καθεστώτος.
Το πιο άσχημο με την απόφαση του Εμανουέλ Μακρόν είναι ότι θέτει σε κίνδυνο τις υπόλοιπες μεταρρυθμίσεις, ιδιαίτερα την επιτάχυνση της οικολογικής μετάβασης, ενώ η κοινωνική διαμαρτυρία θα μπορούσε να πυροδοτηθεί με τις αυξανόμενες τιμές στα ράφια.
Οι Ολλανδοί αγρότες
Στην Ολλανδία , το κίνημα Bbb Αγροτών -Πολιτών , είναι πλέον το μεγαλύτερο κόμμα στην Άνω Βουλή με 15 έδρες -πέντε περισσότερες από τι κυβερνών κόμμα του πρωθυπουργού Ρούτε. Ενα κόμμα που ιδρύθηκε το 2019 από την 55χρονη δημοσιογράφο Κάρολιν φαν ντερ Πλας, πρώην βουλευτίνα του Χριστιανοδημοκρατικού CDA. Οι σημαίες του Bbb συνόδευσαν τις κινητοποιήσεις των Ολλανδών αγριτών που βγήκαν αρκετές φορές στους δρόμους, αποκλείοντας τους αυτοκινητόδρομους με τα τρακτέρ τους. Δίνοντας φωνή στις διαμαρτυρίες των αγροτών, το Bbb κατάφερε να ενισχυθεί από τη λαϊκή δυσαρέσκεια, αποσπώντας ψήφους, πάνω απ’ όλα, από τη λαϊκιστική ακροδεξιά του Γκέερτ Βίλντερς που κυριολεκτικά κατέρρευσε με ελάχιστα ποσοστά, και από το Cda των Χριστιανοδημοκρατών.
«Έχω δει εδώ και πολύ καιρό ότι υπάρχει μεγάλος θυμός με τον τρόπο που η Χάγη αφήνει την ύπαιθρο στο περιθώριο» λέει η Κάρολιν φαν ντερ Πλας. «Οι άνθρωποι που ζουν εκτός των μεγάλων πόλεων αναρωτιούνται: ποιος μιλά για εμάς; Μας ψήφισαν όμως και εκείνοι οι κανονικοί άνθρωποι που πηγαίνουν διακοπές με ένα τροχόσπιτο, πίνουν μια μπύρα το Σαββατοκύριακο και ζητούν εδώ και καιρό να τους ακούσει η κυβέρνηση».
Σε μια χώρα που υπήρξε συχνά πρόδρομος των ευρωπαϊκών πολιτικών τάσεων, η εμφάνιση ενός νέου τύπου κόμματος είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Ο αναλυτής Μπένζαμιν Λερούθ λέει μάλιστα ότι « δεν μπορούμε να θεωρήσουμε το Bbb ως ακροδεξιό μόρφωμα, είναι μάλλον μέρος της αγροτικής τάσης των χωρών του Βορρά»
Η Αγγλία στους δρόμους
Στη Βρετανία, μισό εκατομμύριο άτομα μετείχαν σε πανεθνικές απεργίες και διαμαρτυρίες την περασμένη Τετάρτη για να επιστήσουν την προσοχή στη συνεχιζόμενη πτώση των πραγματικών μισθών, ειδικά στις δημόσιες υπηρεσίες. Περίπου τα μισά σχολεία στην Αγγλία έμειναν κλειστά . Αίτημα των απεργών εκπαιδευτικών ήταν καλύτερες συνθήκες εργασίας και πιο «δίκαιοι» μισθοί.
Η κινητοποίηση αυτής της εβδομάδας ήταν το αποκορύφωμα του κύματος απεργιών που ξεκίνησε στο Ηνωμένο Βασίλειο πέρυσι. Οι νοσηλευτές και οι οδηγοί ασθενοφόρων είχαν ήδη απεργήσει τους τελευταίους μήνες και οι βοηθοί γιατροί συμμετείχαν στην απεργία για πρώτη φορά – και αυτό για 72 ώρες.
Ο υπουργός Οικονομικών Τζέρεμι Χαντ επέμενε ότι ο πληθωρισμός θα πέσει κάτω από το 3% μέχρι το τέλος του έτους και ότι η οικονομική κατάσταση των συμπολιτών του θα βελτιωνόταν σταδιακά,αλλά διαψεύστηκε οικτρά.
Πορτογαλία: Αυξήσεις μισθών
«Τα μέτρα στήριξης που μπορεί να διαθέσει η κυβέρνηση στον πληθυσμό δεν θα επιλύσουν το επιδεινούμενο κόστος ζωής για τους Πορτογάλους, αλλά οι αυξήσεις των μισθών», γράφει η πορτογαλική Expresso. Αυτό ήταν άλλωστε το κεντρικό μήνυμα των χιλιάδων διαδηλωτών που κατέκλυσαν χθες την περίφημη Avenida da Liberdade στη Λισαβόνα μετά από έκκληση της εργατικής συνομοσπονδίας CGTP.
«Τα κέρδη σπάνε ρεκόρ και σε πολλές εταιρείες και κλάδους υπερδιπλασιάζονται, ενώ οι μισθοί και οι συντάξεις χάνουν την αγοραστική δύναμη. Αυτό δεν είναι – δεν μπορεί να είναι – αναπόφευκτο. Είναι αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών. Έχει όνομα και λέγεται εκμετάλλευση», δήλωσε η Ιζαμπέλ Καμαρίνια , Γενική γραμματέας της συνδικαλιστικής οργάνωσης.
Η διαδήλωση έγινε την επομένη της πανεθνικής απεργίας των δημοσίων υπαλλήλων στην Πορτογαλία με αίτημα αυξήσεις των μισθών.
Οι απεργοί ζήτησαν από τη σοσιαλιστική κυβέρνηση του Αντόνιο Κόστα να εφαρμόσει ένα πακέτο μέτρων για την καταπολέμηση της φτώχειας,του ελέγχου των τιμών στα είδη πρώτης ανάγκης και παρεμβάσεις για τον περιορισμό των αυξανόμενων ενοικίων και του κόστους των στεγαστικών δανείων.
