Ο Εμανουέλ Μακρόν είχε και στην πρώτη του θητεία έναν στόχο: να μεταρρυθμίσει το συνταξιοδοτικό γαλλικό σύστημα. Δεν τα κατάφερε τότε και έρχεται τώρα, μετά κόπων και βασάνων, αλλά και σχεδόν με το «έτσι θέλω» να προσπαθήσει για δεύτερη φορά.
Υπάρχει όμως ένα βασικό πρόβλημα: το κόμμα Μακρόν δεν έχει την πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση. Ο Γάλλος πρώην τραπεζίτης και πρόεδρος της Γαλλίας από το 2017, τι είδε; Ότι μάλλον το νομοσχέδιο δεν θα περάσει. Άλλωστε έχουν κατατεθεί χιλιάδες τροπολογίες, προτάσεις μομφής, βουλευτές αντιδρούν, και η έμπιστή του, πρωθυπουργός, Ελιζαμπέτ Μπορν, δεινοπαθεί.
Η εμβληματική μεταρρύθμιση των συντάξεων που προωθεί ο κ. Μακρόν αποσκοπεί στην αύξηση της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης στα 64 από τα 62 έτη και στην επέκταση των εισφορών για πλήρη σύνταξη, σε «μια προσπάθεια να έρθουν σε μια ισορροπία τα συνταξιοδοτικά ταμεία», όπως τουλάχιστον διατείνεται η πλευρά του Γάλλου προέδρου.
Βλέποντας ότι υπάρχει πιθανότητα να μην περάσει το νομοσχέδιο από την Εθνοσυνέλευση, ο Εμανουέλ Μακρόν, ως άλλος Ναπολέων Βοναπάρτης αποφάσισε να ενεργήσει μονομερώς: ενεργοποίησε το άρθρο 49.3, κίνηση ωστόσο απολύτως νόμιμη, αν και προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις εντός και εκτός, με τον κόσμο να βγαίνει αμέσως στους δρόμους και επεισόδια να ξεσπούν σε μεγάλες πόλεις της Γαλλίας.
Τι σημαίνει αυτό; Εάν η κυβέρνηση ενεργοποιήσει το άρθρο 49.3, το νομοσχέδιο περνά χωρίς ψηφοφορία. Αλλά υπάρχει ένα κόστος: Οι βουλευτές της αντιπολίτευσης έχουν στη συνέχεια 24 ώρες για να καταθέσουν πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης. Τουλάχιστον το ένα δέκατο των βουλευτών της Κάτω Βουλής πρέπει να υποστηρίξει την πρόταση για να περάσει από το βήμα της Βουλής. Η πρόταση μομφής θα τεθεί τις επόμενες ημέρες σε ψηφοφορία.
Υπ’ όψιν, δεν είναι η πρώτη φορά που το χρησιμοποιεί το άρθρο ο Μακρόν, το έχει κάνει και στο παρελθόν για τον προϋπολογισμό, αλλά τώρα τα πράγματα είναι λίγο δυσκολότερα για τον ίδιο.
Το συνταξιοδοτικό οι Γάλλοι δεν θα αφήσουν ούτε και αφήνουν να περάσει έτσι. Κατά την πρώτη θητεία Μακρόν, οι αντιδράσεις ήταν τόσο σφοδρές που ο Μακρόν υπαναχώρησε και μετά η πανδημία του χάλασε τα σχέδια.
Όμως ο Γάλλος πρόεδρος ήξερε πολύ καλά τι έκανε. Η Ελιζαμπέτ Μπορν δεν είναι μια τυχαία επιλογή του κ. Μακρόν. Η ίδια ήταν υπουργός Εργασίας στην πρώτη θητεία και πλέον είναι πρωθυπουργός. Ήταν σαφές πως τη διάλεξε μεταξύ άλλων για το νομοσχέδιο για τις συντάξεις.
Η Μπορν εδώ και καιρό δυσκολεύεται στην Εθνοσυνέλευση. Την Πέμπτη όμως αντιμετώπισε σκηνές οργής και έντασης καθώς έκανε την ανακοίνωσή της. Οι βουλευτές που ανήκουν στο κόμμα Μελανσόν, La France Insoumise αποδοκίμασαν και τραγούδησαν τον εθνικό ύμνο, ενώ οι ακροδεξιοί βουλευτές του Εθνικού Συναγερμού της Λε Πεν φώναζαν «Παραιτηθείτε! Παραιτηθείτε!». Ο πρόεδρος της Βουλής αναγκάστηκε να διακόψει τις συζητήσεις για να επιτρέψει στην Μπορν να ολοκληρώσει την ομιλία της.
Μιλώντας μετά την ομιλία της Μπορν, η ηγέτιδα της ακροδεξιάς Μαρίν Λε Πεν δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η κίνηση αυτή αποτελεί «προσωπική ήττα» για τον Μακρόν, ο οποίος είχε κάνει προεκλογική εκστρατεία για το θέμα αυτό κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών.
Άλλωστε οι Γάλλοι έχουν κατέβει κατά εκατομμύρια στους δρόμους κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης, και μάλιστα ήδη προανήγγειλαν νέα κινητοποίηση. Το δε Παρίσι, έχει γεμίσει σκουπίδια, ωστόσο οι κάτοικοι στηρίζουν τις κινητοποιήσεις των απεργών στην καθαριότητα του Ile-de-France.
Πύρρειος νίκη και μια… νικήτρια
Ο Μακρόν ανησυχούσε πολύ για τις ευρύτερες οικονομικές επιπτώσεις για να διακινδυνεύσει να θέσει σε κίνδυνο μια μεταρρύθμιση που είχε ως στόχο να καθησυχάσει τους επενδυτές και τους οίκους αξιολόγησης σχετικά με τη βιωσιμότητα του γαλλικού χρέους, δήλωσε κυβερνητική πηγή στο Reuters.
Η νίκη του Μακρόν εντούτοις μπορεί να αποδειχθεί πύρρειος.
Η κίνησή του φανερώνει αδυναμία να προχωρήσει στο μεγάλο του στοίχημα. Ο ίδιος δήλωσε αποφασισμένος να «πάει σε ψηφοφορία» και κάλεσε τρεις φορές μέσα σε 16 ώρες υπουργούς και ηγέτες της πλειοψηφίας του στο Μέγαρο των Ηλυσίων για να μετρήσει, να επανακαταμετρήσει και τελικά να αναγνωρίσει την αποτυχία του συγκαλώντας έκτακτο Συμβούλιο Υπουργών νωρίς το απόγευμα.
Χρησιμοποιώντας ειδικές συνταγματικές εξουσίες αντί να διακινδυνεύσει την απόρριψη της μεταρρύθμισης από τους βουλευτές, ο Μακρόν έδωσε τροφή στην αντιπολίτευση και στους ηγέτες των συνδικάτων που θεωρούν τη μεταρρύθμιση αντιδημοκρατική.
«Είναι ένα δημοκρατικό πραξικόπημα» δήλωσε η ηγέτιδα της ακροδεξιάς Μαρίν Λε Πεν στους δημοσιογράφους μετά από μια χαοτική συνεδρίαση στο κοινοβούλιο, όπου η πρωθυπουργός Μπορν αποδοκιμάστηκε καθώς ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση θα επικαλεστεί το άρθρο 49.3 του Συντάγματος.
Είναι άγνωστο τι θα αφήσουν οι εβδομάδες της θερμής αντιπαράθεσης, οι τεράστιες διαδηλώσεις.
Ο βοναπαρτισμός Μακρόν τον αποδυναμώνει στο εσωτερικό, καθώς ουσιαστικά διαλέγει να απομονωθεί.
Νικήτρια ωστόσο μπορεί να βγει μια άλλη: Οι πολιτικοί παρατηρητές λένε ότι η Λε Πεν έπαιξε καλά τα χαρτιά της. Μπορεί να επωφεληθεί από τον τρόπο με τον οποίο εξελίχθηκε η συζήτηση, με τον Μακρόν να μην μπορεί να διεκδικήσει τρίτη θητεία το 2027, ενώ δεν φαίνεται ακόμα κάποιος διάδοχός του.
Η Λε Πεν περιμένει παρόλο που ήδη ξέρει ότι η πρόταση μομφής θα αποτύχει. Οι Ρεπουμπλικανοί δεν θα την στηρίξουν.
