Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, στα πρώτα χρόνια της πολιτικής του καριέρας, είχε το παρατσούκλι «Τούρκος Γκάντι» για το ήπιο ταμπεραμέντο, τη λεπτή σιλουέτα του, που θύμιζε τον «μεγάλο Ινδό» και κυρίως τις μη βίαιες μεθόδους του.
Με την πάροδο του χρόνου, το πολιτικό στυλ του Κιλιτσντάρογλου έγινε πιο τολμηρό και τώρα ο 74χρονος ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού κόμματος (CHP), επελέγη από τα έξι κόμματα της αντιπολίτευσης ως κοινός υποψήφιος αντίπαλος του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές της 14ης Μαίου. Μια επιλογή που πέρασε πάντως από 40 κύματα, καθώς χρειάστηκε μήνες κυοφορίας και λίγο έλλειψε να τιναχτεί στον αέρα από την αρχική άρνηση της εθνικίστριας Μεράλ Ακσενέρ.
Οι διαφωνίες επιλύθηκαν τελικά, σε μία συμβιβαστική πρόταση που υπέβαλε η Ακσενέρ :Σε περίπτωση νίκης της Εθνικής Συμμαχίας της αντιπολίτευσης, οι δήμαρχοι Κωνσταντινούπολης και Άγκυρας, Εκρέμ Ιμάμογλου και Μεσούτ Γιαβάς, θα χριστούν αντιπρόεδροι με διευρυμένες εξουσίες. Κατά την περίοδο της μετάβασης στο κοινοβουλευτικό σύστημα θα οριστούν επίσης αντιπρόεδροι οι πέντε ηγέτες των άλλων κομμάτων της αντιπολίτευσης.
Επικεφαλής από το 2010 του CHP –του κόμματος, που ιδρύθηκε από τον Μουσταφά Κεμάλ το 1923-ο Κούρδος Αλεβίτης, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, υποσχέθηκε την επιστροφή της δημοκρατίας στην Τουρκία, αν εκλεγεί πρόεδρος τον Μάιο. «Θα δώσουμε πίσω στον λαό ό,τι του έκλεψαν », είπε στην ομιλία του έξω από τα κεντρικά γραφεία του κόμματός του στην Άγκυρα. «Δεν είμαι υποψήφιος,υποψήφιοi είμαστε όλοι μας. Aυτή είναι μόνο η αρχή », είπε ο 74χρονος πολιτικός, μέσα σε επευφημίες.
Κοινοβουλευτική δημοκρατία
«Η συμμαχία της αντιπολίτευσης είναι αποφασισμένη να φέρει μια «συνολική αλλαγή» στην Τουρκία αποκαθιστώντας την κοινοβουλευτική εξουσία και καταργώντας το προεδρικό σύστημα του 2018 που επέτρεψε στον Ερντογάν να επεκτείνει σημαντικά τον έλεγχό του στο κράτος », γράφουν οι New York Times. Μπορεί να χαρακτηρίζεται από ηπιότητα ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, δεν δίστασε πάντως να επιτεθεί με σφοδρότητα στον Ερντογάν, μετά τον καταστροφικό σεισμό στην Τουρκία που σκότωσε κάπου 50.000 ανθρώπους και προκάλεσε ανυπολόγιστες καταστροφές.
«Πραγματικά δεν έχουν ιδέα πώς να διοικήσουν ένα κράτος. Θα το πω πολύ ειλικρινά: αν κάποιος είναι ο κύριος υπεύθυνος για αυτές τις ολέθριες συνέπειες, αυτός είναι ο Ερντογάν. Αυτή η κυβέρνηση είναι που δεν έχει προετοιμάσει τη χώρα για σεισμό εδώ και 20 χρόνια», υποστήριξε ο Κιλιτσντάρογλου, μιλώντας στους οπαδούς της αντιπολίτευσης μετά την επιλογή του. «Υποσχέθηκε να είναι πρόεδρος των «84 εκατομμυρίων Τούρκων», αναφέρει η τουρκική εφημερίδα Birgun.
Ενάντια στη διαφθορά
Ο Κιλιτσντάρογλου σπούδασε οικονομικά και αρχικά εργάστηκε στη δημόσια διοίκηση. Τη δεκαετία του 1990 ήταν επικεφαλής της Τουρκικής Αρχής Κοινωνικής Ασφάλισης. Δεν κατείχε πολιτικό αξίωμα εδώ και πολύ καιρό. Το 2009 διεκδίκησε την εκλογή του ως δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, αλλά ηττήθηκε από τον υποψήφιο του κυβερνώντος κόμματος AKP του Ερντογάν. Ένα χρόνο αργότερα εξελέγη πρόεδρος του CHP με ποσοστό 100%. Το βασικό του σύνθημα είναι «όχι στη διαφθορά και τον νεποτισμό». Αυτό είναι επίσης ένα κυρίαρχο θέμα της προεκλογικής του εκστρατείας: «Λόγω μιας διεφθαρμένης ηγεσίας, οι πολίτες δεν έχουν μερίδιο στην ευημερία. Υπόσχομαι να καταπολεμήσω τους διεφθαρμένους επιχειρηματίες και τη διαφθορά», τονίζει. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του, η διαφθορά έχει ήδη κοστίσει στο κράτος περίπου 20 δισ. ευρώ. Χρήματα που θέλει να εισπράξει ο Κιλιτσντάρογλου για να τα αποδώσει στο λαό,μετά από κυβερνητική αλλαγή.
Θέλει επίσης να εφαρμόσει και μια άλλη σημαντική του υπόσχεση: δημοκρατία και δικαιοσύνη. Για το σκοπό αυτό, από το καλοκαίρι του 2017 ξεκίνησε την εκστρατεία του, τη λεγόμενη Πορεία Δικαιοσύνης. Ο Κιλιτσντάρογλου μετείχε μάλιστα σε πορεία με αίτημα την adalet- την Δικαιοσύνη , διανύοντας πάνω από 400 χιλιόμετρα από την Άγκυρα στην Κωνσταντινούπολη.
O Κιλιτσντάρογλου καταγγέλλει τον Ερντογάν και τις πολιτικές του. Για παράδειγμα, καλεί τον κόσμο να σταματήσει να πληρώνει τους λογαριασμούς ρεύματος γιατί η κυβέρνηση φταίει για τις αυξημένες τιμές. Τηρεί πάντως αρνητική στάση απέναντι στους Σύρους πρόσφυγες και υπόσχεται ότι θα τους διώξει από τη χώρα.
Αρκετοί πολιτικοί επιστήμονες στη γείτονα λένε μάλιστα ότι αν κάποιος μπορεί να απευθυνθεί και να κερδίσει ψηφοφόρους από όλα τα στρατόπεδα, αυτός είναι ο Κιλιτσντάρογλου.
Απωλεια ισχύος για τον Ερντογάν
Ο Κεμαλιστής ηγέτης προσπαθεί να αξιοποιήσει άλλωστε την υφέρπουσα απώλεια ισχύος του Ερντογάν, λόγω της βαθιάς οικονομική κρίση, στην οποία έχει βυθιστεί η χώρα τον τελευταίο χρόνο. Οι άνθρωποι υποφέρουν από τις υπερβολικές αυξήσεις των τιμών.Ακόμα κι αν ο πληθωρισμός μειώθηκε ελαφρά τον Ιανουάριο, παραμένει πάνω από το 55% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα πέρυσι. Οι τιμές της βενζίνης, του ρεύματος και των γαλακτοκομικών προϊόντων έχουν διπλασιαστεί.
Ο υψηλός πληθωρισμός δεν αποτρέπει τον Ερντογάν από τη συνεχή μείωση των επιτοκίων. Οι κοινωνικές συνέπειες της χαλαρής νομισματικής πολιτικής και του αδύναμου εθνικού νομίσματος, της λίρας, είναι καταστροφικές.
Η αυξανόμενη δυσαρέσκεια του πληθυσμού για την κυβέρνηση Ερντογάν αντικατοπτρίζεται και στις δημοσκοπήσεις. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του τουρκικού ινστιτούτου ALF, το AKP του Ερντογάν έχει υποχωρήσει στο 29,5%, ενώ το αντιπολιτευόμενο CHP προηγείται με 31,5%. Το ενοποιημένο μπλοκ της αντιπολίτευσης προηγείται μάλιστα με 47,6%, ποσοστό που αν επιβεβαιωθεί στις κάλπες θα σημάνει μια ξεκάθαρη νίκη επί του Ερντογάν.
Ο Τούρκος πρόεδρος ελπίζει πάντως να αλλάξει το κλίμα, στηριζόμενος στην αμέριστη βοήθεια της Σαουδικής Αραβίας και της Ρωσίας . Ο Πούτιν ελπίζει στην επανεκλογή Ερντογάν για να συνεχίσει να καταφέρει ρήγματα στην ενότητα της Δύσης, ενώ η Σαουδική Αραβία-τηρώντας πλέον αποστάσεις από την Ουάσιγκτον-δεν διστάζει να ενισχύει τους αμφισβητίες της αμερικανικής πολιτικής. Το Ριάντ ανακοίνωσε ότι θα καταθέσει 5 δισ. δολάρια στα θησαυροφυλάκια της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας για να στηρίξει τον Ερντογάν. «Η υποστήριξη της οικονομικής και κοινωνικής και της βιώσιμης ανάπτυξης της Τουρκίας είναι μεταξύ των στόχων που διέπουν τη συμφωνία με την Αγκυρα», ανακοίνωσε το Ριάντ . Στην πραγματικότητα, είναι μια σανίδα σωτηρίας της Σαουδικής Αραβίας προς μια οικονομία που παρουσιάζει ανησυχητικούς αριθμούς: η τουρκική λίρα υποτιμήθηκε κατά 30% έναντι του δολαρίου πέρυσι και κατά 44% από το 2021.
Επιπλέον, το περασμένο καλοκαίρι, τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας υποχώρησαν σε χαμηλό 20 ετών, ενώ έχουν μειωθεί κατά περίπου 8,5 δισεκατομμύρια δολάρια μετά τους καταστροφικούς σεισμούς. «Με μια οικονομική κρίση να μεταφράζεται σε υψηλό πληθωρισμό, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φαίνεται πιο ευάλωτος από ποτέ» παρατηρεί το Politico.
