Το Ηνωμένο Βασίλειο και η ΕΕ κατέληξαν τη Δευτέρα σε συμφωνία για την αναθεώρηση των εμπορικών κανόνων στη Βόρεια Ιρλανδία μετά από 18 δραματικούς μήνες συνομιλιών. Αυτό το εμπόδιο είχε μπλοκάρει την πολιτική στη Βόρεια Ιρλανδία, με το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα να αρνείται να συμμετάσχει εκ νέου σε μια κυβέρνηση διαμοιρασμού της εξουσίας εκεί μέχρι να διευθετηθεί η διαφωνία σχετικά με το λεγόμενο πρωτόκολλο, που συμφωνήθηκε μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών στο πλαίσιο του διαζυγίου του Brexit.
Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Ρίσι Σούνακ βρίσκεται στο Μπέλφαστ για να «πουλήσει» την συμφωνία του Γουίνδσορ στην Βόρεια Ιρλανδία, επιδιώκοντας να εξασφαλίσει την έγκριση των Ενωτικών για να αρθεί το πολιτικό αδιέξοδο. Ωστόσο, δεν είναι μόνο το Μπέλφαστ το οποίο πρέπει να πείσει ο Σούνακ, αλλά και οι δικοί του βουλευτές, ιδίως οι πιο σκληροπυρηνικοί Συντηρητικοί.
Η συμφωνία έχει ως στόχο την άμβλυνση της έντασης που έχει προκληθεί από την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας, μίας πολύπλοκης συμφωνίας που έθετε τους κανόνες των εμπορικών συναλλαγών για την Βόρεια Ιρλανδία, προσπαθώντας να λύσει το ζήτημα της διατήρησης ανοικτών των συνόρων ανάμεσα στην Ιρλανδία, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και την Βόρεια Ιρλανδία μετά το Brexit.
Το Πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας, οι ρυθμίσεις του οποίου στο μεταξύ κρίθηκαν «ανεφάρμοστες», μεταθέτει τα σύνορα που υποχρεωτικά πρέπει να υπάρχουν ανάμεσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και την ΕΕστην θάλασσα που χωρίζει την Βόρεια Ιρλανδία από την Βρετανία.
Οι εντός
Ο Σούνακ τώρα κρατάει αναπνοή του καθώς οι βουλευτές του θα δουν τη συμφωνία για πρώτη φορά. Ο πρωθυπουργός επιβεβαίωσε τη Δευτέρα ότι θα υπάρξει ψηφοφορία για το πρόσφατα διαμορφωμένο «πλαίσιο του Γουίνδσορ» στο βρετανικό κοινοβούλιο, αλλά δεν αναμένεται πριν από την επόμενη εβδομάδα, ώστε να δοθεί στους βουλευτές «χρόνος και χώρος» για να εξετάσουν τις λεπτομέρειες.
Πολλοί αξιωματούχοι εμφανίστηκαν επιφυλακτικοί απέναντι στη συμφωνία. Άλλωστε ήταν και ένα από τα βασικά προβλήματα που ήρθε το τέλος της πρωθυπουργίας της Τερέζα Μέι, μετά από τρεις αποτυχημένες προσπάθειες να περάσει η διαπραγματευόμενη συμφωνία για το Brexit το 2018.
Ο Σουνάκ έχει να αντιμετωπίσει διαφορετική συγκυρία από τη Μέι, καθώς το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα έχει δεσμευτεί να τον βοηθήσει να περάσει οποιαδήποτε συμφωνία με διαπραγμάτευση, αλλά η επιβολή μιας συμφωνίας χωρίς την υποστήριξη του Συντηρητικού Κόμματός του θα τον άφηνε πολιτικά ταπεινωμένο.
Υπάρχουν δύο ξεχωριστές ομάδες Συντηρητικών που πρέπει να κερδίσει – τους σκληροτράχηλους “Σπαρτιάτες” του Brexit, ιδίως εκείνους που απέρριψαν τρεις φορές τη συμφωνία της Μέι, και τους βουλευτές που ψήφισαν υπέρ της αποχώρησης, οι οποίοι εκλέχθηκαν για πρώτη φορά το 2019 και είναι φρέσκοι σε αυτή τη συζήτηση.
Και έπειτα υπάρχει και ο Μπόρις Τζόνσον. Ενώ ορισμένοι στην κυβέρνηση αισιοδοξούν ότι η όποια εξέγερση θα περιοριστεί σε λιγότερους από 20 βουλευτές των Τόρις, η ετυμηγορία του DUP και η όποια παρέμβαση του πρώην πρωθυπουργού θα μπορούσαν να γείρουν την πλάστιγγα εναντίον της κυβέρνησης Σουνάκ. Ένας σύμμαχος δήλωσε ότι ο Τζόνσον, ο οποίος δεν φαινόταν πουθενά τη Δευτέρα, συνέχισε να «μελετά και να προβληματίζεται» σχετικά με το σχέδιο.
Οι εκτός
Η επιτυχία της συμφωνίας του Γουίνδσορ εξαρτάται από την αποδοχή του (ή μη) από το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP), δηλαδή το κόμμα των προτεσταντών της Βόρειας Ιρλανδίας. Εάν το DUP την αποδεχθεί, έχει πει πως θα σταματήσει να μποϊκοτάρει την εφαρμογή της ειρηνευτικής συμφωνίας του 1998 που έθεσε σε τέλος στα γνωστά και ως Troubles στη Βόρεια Ιρλανδία.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Τζέιμς Κλέβερλι δήλωσε στο Sky News ότι ο Ρίσι Σούνακ θα παρουσιάσει στο Μπέλφαστ πρακτικά τι έχει συμφωνηθεί, τονίζοντας ότι η βρετανική κυβέρνηση έχει λάβει υπ’ όψιν τις ανησυχίες των Ενωτικών που φοβούνται μήπως χάσουν τους στενούς τους δεσμούς με το Λονδίνο.
Οι βρετανικές εφημερίδες, ανάμεσά τους και όσες υποστηρίζουν την σκληρότερη γραμμή απέναντι στις Βρυξέλλες, χαιρέτισαν τις υποχωρήσεις που πέτυχε ο Βρετανός πρωθυπουργός στις διαπραγματεύσεις, αν και ακόμα θεωρούν πως είναι νωρίς να προβλεφθεί πώς ακριβώς θα αντιδράσει το DUP.
Οι ρυθμίσεις που προβλέπει η νέα συμφωνία ανάμεσα στην Βρετανία και την Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν ως στόχο τη βελτίωση της κατάστασης των πολιτών της Βόρειας Ιρλανδίας και δεν απευθύνονται σε οποιοδήποτε πολιτικό κόμμα, δήλωσε σήμερα ο Ρίσι Σούνακ.
Σε ερώτηση του BBC Radio αν θα επιβάλει την νέα συμφωνία χωρίς την υποστήριξη του DUP, ο βρετανός πρωθυπουργός απάντησε: «Το πλαίσιο είναι ό,τι συμφωνήσαμε με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν αφορά αναγκαστικά εμένα ή οποιοδήποτε πολιτικό κόμμα. Έχει να κάνει με αυτό που είναι καλύτερο για τους ανθρώπους, τις κοινότητες και τις επιχειρήσεις της Βόρειας Ιρλανδίας και η συμφωνία αυτή θα κάνει τεράστια διαφορά γι’ αυτούς».
Η θέση τους σχετικά με τη συμφωνία είναι ζωτικής σημασίας, τόσο για την επανεκκίνηση της κυβέρνησης στη Βόρεια Ιρλανδία όσο και επειδή οι Συντηρητικοί βουλευτές θα δυσκολευτούν να υποστηρίξουν ότι η συμφωνία δεν είναι ικανοποιητική, ιδίως εφόσον αντιμετωπίζει τις ανησυχίες του DUP.
Όπως αναφέρει το POLITICO, ο ηγέτης του DUP Τζέφρι Ντόναλντσον δήλωσε τη Δευτέρα ότι έχει εξασφαλιστεί σημαντική πρόοδος σε διάφορους τομείς, αλλά τόνισε ότι παραμένουν ανησυχίες, ιδίως όσον αφορά την εμβέλεια του δικαίου της ΕΕ. Αξιωματούχοι του κόμματος δήλωσαν ότι η ηγεσία τους θα συνέλθει στα κεντρικά γραφεία του στο Μπέλφαστ, ενδεχομένως το Σάββατο, για να επανεξετάσει τη νομική ετυμηγορία τους για τη συμφωνία – και να εξετάσει κατά πόσον αυτή είναι αρκετή για να τερματιστεί η παρεμπόδιση του DUP στον διαμοιρασμό της εξουσίας στο Στόρμοντ.
