Οι καταστροφικοί σεισμοί που σάρωσαν την κεντρική και νότια Τουρκία, μήπως ήταν μια «προειδοποιητική βολή» για την Κωνσταντινούπολη; Εδώ και χρόνια οι γεωλόγοι προειδοποιούν για έναν μεγάλο σεισμό που θα δώσει το ρήγμα της Βόρειας Ανατολίας και θα πλήξει την Κωνσταντινούπολη. Στο ρήγμα αυτό τέμνονται οι πλάκες της Ευρασίας και της Ανατολίας.
«Το ερώτημα δεν είναι αν θα γίνει σεισμός στην Κωνσταντινούπολη, αλλά το πότε. Ίσως αύριο, ίσως σε 50 χρόνια ή ίσως θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος» εκτιμά ο Γερμανός καθηγητής Γεωφυσικής Ντίτριχ Λάνγκε. Ο ίδιος και συνάδελφοί μελετούν καιρό τώρα, το τμήμα του ρήγματος της Βόρειας Ανατολίας, που περνά κάτω από τη Θάλασσα του Μαρμαρά και συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα με το Αιγαίο και τη Μεσόγειο.
Το ρήγμα βρίσκεται ανάμεσα σε δυο τεκτονικές πλάκες και οι γεωφυσικοί ερευνητές πέρασαν δυόμισι χρόνια συλλέγοντας δεδομένα σε βάθος 800 μέτρων, χρησιμοποιώντας ένα ειδικό σύστημα μέτρησης.
Το αποτέλεσμα των ερευνών; Νότια της Κωνσταντινούπολης υπάρχει ένα «κενό» μήκους 30 χιλιομέτρων στο υπέδαφος, όπου η ενέργεια μεταξύ των πλακών δεν έχει εκτονωθεί εδώ και πολύ καιρό. Και αυτό είναι επικίνδυνο. Αν και αυτό το ρήγμα έχει δώσει επανειλημμένα μικρότερους σεισμούς στο παρελθόν, δεν υπήρξε σημαντική εκτόνωση της σεισμικής ενέργειας στην περιοχή εδώ και εκατοντάδες χρόνια. «Γνωρίζουμε από ιστορικά αρχεία ότι έχουν ήδη σημειωθεί ισχυροί σεισμοί στην περιοχή», λέει ο Λάνγκε. «Είναι σαν να τεντώνεις ένα ελατήριο. Όσο μακραίνει, τόσο μεγαλύτερη ενέργεια δημιουργείται το ελατήριο.»
Μοιραίες οι συνέπειες
Το ρήγμα της Βόρειας Ανατολίας μπορεί να δώσει έναν σεισμό, μεγέθους από 7,1 έως 7,4 Ρίχτερ, εκτιμούν οι γεωλόγοι.
Οι συνέπειες ενός τέτοιου σεισμού σε μια μητρόπολη όπου κατοικούν πάνω από 18 εκατομμύρια άνθρωποι, θα ήταν δύσκολο να εκτιμηθούν: Μια μελέτη του Τουρκικού Ιδρύματος για τον Αστικό Μετασχηματισμό (Kentsev) έδειξε ότι 1,2 εκατομμύρια κτίρια στην Κωνσταντινούπολη θα επηρεαστούν και πάνω από 13.000 κτίσματα θα μπορούσαν να καταρρεύσουν. Εάν ο σεισμός γίνει κατά τη διάρκεια της νύχτας, όταν οι περισσότεροι κάτοικοι θα κοιμούνται, οι ειδικοί αναμένουν έως 100.000 νεκρούς. Πολλά κτίρια στην Κωνσταντινούπολη είναι παλιά και μάλλον δεν θα αντέξουν σε έναν ισχυρό σεισμό. Η μητρόπολη με επίσημα 16 εκατομμύρια κατοίκους, η καρδιά της Τουρκίας, δεν είναι σε καμία περίπτωση προετοιμασμένη για έναν τέτοιο σεισμό.
Και δεν είναι μόνο αυτό. Το κεντρικό τμήμα της Κωνσταντινούπολης είναι χτισμένο σε λόφους στις όχθες του Βοσπόρο. Σε περίπτωση ενός μεγάλου σεισμού δεν θα υπάρξουν μόνο ζημιές σε κτίρια, αλλά και κατολισθήσεις.
Οι ειδικοί στη… φυλακή
Όταν ο Εκρέμ Ιμάμογλου κέρδισε στις τοπικές εκλογές του 2019 στην Κωνσταντινούπολη, διόρισε τον πολεοδόμο καθηγητή Ταιφούν Καχραμάν ως επικεφαλής του Γραφείου Διαχείρισης Σεισμών και Αστικής Ανάπτυξης, το οποίο δημιουργήθηκε για να εκτιμήσει τη ζημιά που θα μπορούσε να προκαλέσει ένας σεισμός στην πόλη. Σύμφωνα με την έκθεση του Καχραμάν, περίπου 500.000 κτίρια θα μπορούσαν να υποστούν ζημιές από έναν σεισμό μεγέθους 7,5 Ρίχτερ στην Κωνσταντινούπολη. Ο Καχραμάν υπέβαλε επίσης την έκθεσή του στην κυβέρνηση.
Ξέρετε τι απέγινε η μελέτη και ο συγγραφέας της; Λοιπόν, ο Καχραμάν εκτίει ποινή κάθειρξης 18 ετών, κατηγορούμενος ότι σχεδίασε την οργάνωση των διαδηλώσεων στο πάρκο Γκεζί, το 2013.
Υπάρχουν βέβαια αντισεισμικοί κανονισμοί στην Κωνσταντινούπολη, αλλά είναι κοινό μυστικό ότι πολλές κατασκευαστικές εταιρείες δεν τους τηρούν πραγματικά. Δεν είναι ασυνήθιστο να χρησιμοποιούνται φθηνά υλικά που δεν πληρούν τις προδιαγραφές υψηλής αντισεισμικής προστασίας.
Η διαφθορά στον κατασκευαστικό κλάδο είναι ευρέως διαδεδομένη στην Τουρκία και η νομισματική και οικονομική κρίση επιδεινώνει την κατάσταση. Ποτέ δεν συνελήφθη ούτε ένας εργολάβος υπεύθυνος για τα ακατάλληλα κτίρια, ούτε ένας αρμόδιος. Αντίθετα, διώκονται διανοούμενοι και δημοσιογράφοι που αναφέρθηκαν στην τραγωδία και επεσήμαναν τις αποτυχίες. Κάποιοι οδηγήθηκαν από την αστυνομία για ανάκριση. Ο πρόεδρος Ερντογάν που επισκέφθηκε χθες τις σεισμόπληκτες περιοχές, απείλησε τα μέσα ενημέρωσης: «Παρατηρούμε ποιος προσπαθεί να υποκινήσει τον λαό μας εναντίον μας, με ψευδείς αναφορές ή διαστρεβλώσεις. Τώρα δεν είναι ώρα για συζήτηση, όταν έρθει εκείνη η μέρα θα ανοίξουμε το τετράδιο όπου καταγράφουμε τα πάντα. Οι εισαγγελείς μας θα μιλήσουν» είπε κυνικά ο Ερντογάν.
Προειδοποιητική βολή
Ο Τούρκος γεωλόγος Τσελάλ Σενγκέρ είναι ένας από τους πιο αναγνωρισμένους διεθνώς ειδικούς στους σεισμούς και πρώην καθηγητής στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης (ITÜ), κρούει συνεχώς τον κώδωνα του κινδύνου .Ανησυχεί ιδιαίτερα μετά από έναν σεισμό που εκδηλώθηκε πέρυσι, στα τέλη Νοεμβρίου στο Ντούτσε, 200 χιλιόμετρα από την Κωνσταντινούπολη. Είχε μέγεθος 5,9 Ρίχτερ και προκάλεσε τον τραυματισμό 80 ανθρώπων. « Αυτός ο σεισμός ήταν προειδοποιητική βολή για την Κωνσταντινούπολη», είπε ο Σενγκέρ στον τηλεοπτικό σταθμό Haberturk. « Αυτή μπορεί να ήταν η τελική προειδοποίηση» τόνισε ο καθηγητής και απευθυνόμενος στον τηλεοπτικό παρουσιαστή, πρόσθεσε: «Απομακρυνθείτε από το κέντρο της Κωνσταντινούπολης. Ο σεισμός της Κωνσταντινούπολης είναι πολύ κοντά».
Ο Σενγκέρ δεν γνωρίζει πότε ακριβώς θα εκτονωθεί η σεισμική ενέργεια από την τριβή των τεκτονικών πλακών στην περιοχή.
Προειδοποιεί όμως ότι οι τελευταίοι σεισμοί στα νοτιοανατολικά της χώρας είναι ακόμη μια προειδοποιητική βολή για την Κωνσταντινούπολη.
