Η Σουηδία πήρε την σκυτάλη από την Τσεχία στην εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ. Το κύριο ερώτημα όμως για τη Στοκχόλμη καθώς αναλαμβάνει τα ηνία του μπλοκ των 27 εθνών θα είναι πώς θα διαδραματίσει την εσωτερική πολιτική στην ευρωπαϊκή σκηνή.
Αυτό δημιούργησε ένα ερωτηματικό σχετικά με το εάν η Στοκχόλμη μπορεί να διατηρήσει τη δυναμική στα βασικά αρχεία που συσσωρεύονται στο εσωτερικό της ΕΕ. Διπλωμάτες στις Βρυξέλλες —οι οποίοι ανυπομονούσαν για τη σουηδική προεδρία ως μία που θα μπορούσε να ολοκληρώσει τα πράγματα— ανησυχούν τώρα ότι ο αντι-ΕΕ τόνος των Σουηδών Δημοκρατικών θα επηρεάσει τον τρόπο λειτουργίας τους.
Μετά από οκτώ χρόνια κεντροαριστερής διακυβέρνησης, η κυβέρνηση του συντηρητικού πρωθυπουργού Ουλφ Κρίστερσον βασίζεται σε μια πρωτοφανή συμμαχία με τους ακροδεξιούς Σουηδούς Δημοκράτες για να εξασφαλίσει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.
Ενώ το εθνικιστικό κόμμα δεν υποστηρίζει – όπως παλιότερα- την έξοδο της Σουηδίας από την ΕΕ, η σκληρή στάση του σε βασικούς τομείς όπως η μετανάστευση φαίνεται ότι θα προκαλέσει τριβές στο εσωτερικό και μπορεί να περιορίσει τα περιθώρια ελιγμών.
Η Στοκχόλμη έχει να αντιμετωπίσει μια σειρά σοβαρών ζητημάτων: φυσικά τον πόλεμο στην Ουκρανία, την προστασία των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων από τις αμερικανικές επιδοτήσεις, ένα ζήτημα καίριας σημασίας, ενώ ταυτόχρονα πρέπει και να ασχοληθεί με την κλιματική αλλαγή και την προστασία των «θεμελιωδών αξιών» της ΕΕ ενόψει των διαφωνιών με την Ουγγαρία και την Πολωνία
Οι Σουηδοί Σοσιαλδημοκράτες ανησυχούν πάντως: «Ακούσαμε ωραία λόγια αλλά υπάρχει μεγάλη ανησυχία όταν, στην πράξη, είναι οι Σουηδοί Δημοκράτες που έχουν τον ρόλο του ρυθμιστή», είπε η Χέλεν Φρίτσον.
Πάντως υπάρχουν κι οι σχολιαστές που βλέπουν ελάχιστες δυνατότητες για το ακροδεξιό κόμμα να προκαλέσει προβλήματα κατά τη διάρκεια της σουηδικής προεδρίας. Η συμφωνία που επετεύχθη για τον σχηματισμό της κυβέρνησης τον περασμένο Οκτώβριο σημαίνει ότι οι Σουηδοί Δημοκράτες πρέπει να ενημερώνονται επισήμως για οποιεσδήποτε αποφάσεις ληφθούν σε σχέση με την ΕΕ. «Αλλά γενικά τα θέματα της ΕΕ εξαιρούνται από αυτή τη συμφωνία», δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων AFP ο Γκόραν φον Σίντοφ, διευθυντής του Σουηδικού Ινστιτούτου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής.
Το πακέτο-μαμούθ του Μπάιντεν προκαλεί φόβο
Σε ζητήματα ουσίας, η Σουηδία, χώρα παραδοσιακά χαμηλών τόνων, επιδιώκει να ξαναρχίσει διαπραγματεύσεις για συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών με μια σειρά από χώρες και περιοχές. Αυτή η πολιτική θα μπορούσε να επισκιαστεί από μια αναμέτρηση με την Ουάσιγκτον σχετικά με τον αντίκτυπο του νόμου-μαμούθ από την κυβέρνηση Μπάιντεν για τη μείωση του πληθωρισμού.
Το σχέδιο των 400 δισεκατομμυρίων ευρώ του Μπάιντεν πρόκειται να παρέχει επιδοτήσεις για τις πράσινες βιομηχανίες των ΗΠΑ, κρατική βοήθεια που έχει επικριθεί ως προστατευτική τόσο από τη Γαλλία όσο και από τη Γερμανία.
Ενώ διεξάγονται διαπραγματεύσεις μεταξύ Βρυξελλών και Ουάσιγκτον σε προσπάθειες εξεύρεσης λύσης, οι εκκλήσεις για σκληρή γραμμή από ορισμένους στην ΕΕ έχουν πυροδοτήσει φόβους για έναν διατλαντικό εμπορικό πόλεμο.
Ανησυχία στις Βρυξέλλες
Η Σουηδία θεωρείται εδώ και πολύ καιρό ως συνεργάσιμο και εποικοδομητικό μέλος της ΕΕ με μια σειρά από κυρίαρχες κυβερνήσεις ικανές να μπλοκάρουν την εγχώρια κοινοβουλευτική υποστήριξη για πολλές από τις μεγάλες ιδέες των Βρυξελλών.
Ωστόσο, οι γενικές εκλογές τον Σεπτέμβριο άφησαν τον νέο κεντροδεξιό πρωθυπουργό Ουλφ Κρίστερσον να εξαρτάται από τους ακροδεξιούς, ευρωσκεπτικιστές Σουηδούς Δημοκράτες (SD) για την κοινοβουλευτική του θητεία.
«Δεν είναι είδηση για κανέναν ότι οι Σουηδοί Δημοκράτες είναι το πιο κρίσιμο κόμμα του κοινοβουλίου για την ΕΕ», δήλωσε ο ηγέτης του SD Τζίμι Άκεσον κατά τη διάρκεια μιας κοινοβουλευτικής συζήτησης για τις υποθέσεις της ΕΕ νωρίτερα αυτό το μήνα. «Πιστεύουμε στη συνεργασία… αλλά πρέπει να απομακρυνθούμε από τη σχεδόν μανιακή ιδέα ότι [οι Βρυξέλλες] θα πρέπει να ανακατεύονται όλο και περισσότερο στην πολιτική των κρατών μελών».
Αλλά η άνοδος του SD (Sverigedemokraterna), ενός κόμματος με νεοναζιστικές ρίζες, έχει ανακατέψει την εικόνα των σχέσεων Σουηδίας-ΕΕ για τους ξένους να κοιτάζουν. Αυτή είναι η πρώτη φορά που το SD έχει πραγματική επιρροή. Όπως η εξαιρετικά σκληρή γραμμή της για τη μετανάστευση και η σχετικά φιλική στάση απέναντι στην Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν θα μπορούσαν να δώσουν νέο νόημα στον τρόπο που η Σουηδία αντιμετωπίζει την ΕΕ.
Σουηδοί διπλωμάτες στις Βρυξέλλες διαβεβαίωσαν τους συναδέλφους τους ότι η προεδρία τους θα γίνει από τις Βρυξέλλες και όχι από τη Στοκχόλμη. Αυτό καθησύχασε ορισμένους στο Συμβούλιο, αλλά η πιθανή επιρροή του SD έχει προκαλέσει δυσφορία.
Η Ιράτσε Γκαρθία Πέρεθ, επικεφαλής της Ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έγραψε στο Twitter μετά από ένα πρόσφατο ταξίδι στη Στοκχόλμη: «Εξέφρασα την ανησυχία μου για την αρνητική επιρροή που θα έχουν οι ακροδεξιοί Σουηδοί Δημοκράτες όχι μόνο στη σουηδική κυβέρνηση, αλλά και η σουηδική προεδρία της ΕΕ που ξεκινά τον Ιανουάριο».
Ενώ το Μέτριοπαθές Κόμμα του Κρίστερσον και οι δύο μικρότεροι σύμμαχοι του κεντροδεξιού συνασπισμού είναι σθεναρά υπέρ της ΕΕ, το SD πίεσε για ένα δημοψήφισμα για την ένταξη της Σουηδίας στην ΕΕ τους μήνες μετά το Brexit.
Στη κοινοβουλευτική συζήτηση στη Στοκχόλμη αυτόν τον μήνα, η ασυμφωνία στα μηνύματα μεταξύ του Κρίστερσον και του Άκεσον ήταν εμφανής.
