Αναμφισβήτητα ο Βλαντίμιρ Πούτιν είναι ο μεγάλος χαμένος του 2002. Η εισβολή στην Ουκρανία όχι μόνο δεν απέφερε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, αλλά μετέτρεψε τη Ρωσία σε «παρία». Τίποτα δεν έδειχνε όταν έμπαινε το 2022 πως ο κόσμος θα βρισκόταν αντιμέτωπος με τη μεγαλύτερη πρόκληση από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο: τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Ακόμη και όταν δημοσιεύματα στις αρχές του 2022 μιλούσαν για επικείμενη ρωσική εισβολή, κανείς δεν πίστευε πως ο Πούτιν θα έβαζε σε κίνδυνο την παγκόσμια ασφάλεια, θεωρώντας τα μέρος του νέου «ψυχρού πολέμου» στις σχέσεις της Δύσης με τη Ρωσία.
Στις 24 Φεβρουαρίου ο Ρώσος πρόεδρος ξεκινούσε ένα δικό του «Blitzkrieg (Κεραυνοβόλο πόλεμο)», εισβάλλοντας στη γειτονική Ουκρανία, ελπίζοντας σε μια γρήγορη παράδοση του Κιέβου, ίσως και την άτακτη φυγή της ουκρανικής πολιτικής ηγεσίας, αντικαθιστώντας την με μία πιθανόν φιλορωσική νέα.
Τρεις ημέρες πριν από τη ρωσική εισβολή, στις 21 Φεβρουαρίου 2022, με διάγγελμά του ανακοίνωνε την αναγνώριση από τη Ρωσία των αυτοανακηρυχθεισών Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ ως ανεξάρτητα κράτη. Πολλούς μήνες αργότερα θα ανακοίνωνε και την προσάρτησή τους, προχωρώντας σε ένα δημοψήφισμα υπό τις κάννες των όπλων.
Χρησιμοποιώντας το έωλο επιχείρημα περί «αποναζιστικοποίησης» -στις ουκρανικές εκλογές του 2019, ο συνασπισμός ακροδεξιών κομμάτων κατάφερε να συγκεντρώσει μόνο το 2,15%, αποτυγχάνοντας να πιάσει το όριο του 5% που απαιτούνταν για την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση- ο Πούτιν προσπαθεί να πείσει πως ο πόλεμός του ήταν ηθικά αναγκαίος.
Αυτοκρατορικά όνειρα
Από την πρώτη στιγμή στα διαγγέλματά του, ωστόσο, ο Ρώσος πρόεδρος δεν κρύβει τις φιλοδοξίες του για ανασύσταση του αυτοκρατορικού οράματος του τσάρου, χρεώνοντας στον Λένιν και τους μπολσεβίκους τη δημιουργία της σύγχρονης Ουκρανίας, με την αρπαγή, όπως υποστηρίζει, τμημάτων ρωσικών ιστορικών εδαφών.
Το δεύτερο επιχείρημα με το οποίο προσπάθησε ο Πούτιν να πείσει για το δίκαιο του πολέμου του ήταν η περικύκλωση της Ρωσίας από δυνάμεις του ΝΑΤΟ, καθώς η βορειοατλαντική συμμαχία είχε εισέλθει σε διαδικασία επέκτασης προς ανατολάς.
Η εισβολή του στην Ουκρανία πέτυχε ωστόσο το αντίθετο: Όχι μόνο πλέον η Ουκρανία προσβλέπει σε ένταξή της στο ΝΑΤΟ, προκειμένου να διασφαλίσει την ασφάλειά της, αλλά και οι ουδέτερες μέχρι πρότινος Σουηδία και Φινλανδία ζητούν να ενταχθούν στη Συμμαχία, φοβούμενες τον ρωσικό επεκτατισμό.
Η πυρηνική απειλή
Ο Ρώσος πρόεδρος δεν δίστασε επίσης να χρησιμοποιήσει από την πρώτη στιγμή το όπλο της πυρηνικής απειλής. Τον τελευταίο καιρό εμφανίστηκε ωστόσο να μετριάζει την πυρηνική του ρητορική, καθώς ακόμη και χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία, που δεν καταδίκασαν τη ρωσική εισβολή, παίρνουν αποστάσεις από τον Πούτιν, φοβούμενες την κλιμάκωση του πολέμου.
Λίγο πριν από την εκπνοή του 2022, μιλώντας στο προσωπικό των υπηρεσιών ασφαλείας, ο Πούτιν παραδέχτηκε πρώτη φορά πως η κατάσταση στις τέσσερις περιοχές της Ουκρανίας, που έχει η Ρωσία προσαρτήσει -Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια- είναι «εξαιρετικά δύσκολη». Δήλωση που ήρθε λίγες εβδομάδες αφότου στις αρχές Δεκεμβρίου είχε πει πως ο πόλεμος στην Ουκρανία θα «είναι μια μακρά διαδικασία».
Η απόφασή του να εισβάλει στην Ουκρανία αποδεικνύεται ένα από τα μεγαλύτερα γεωπολιτικά λάθη της σύγχρονης εποχής. Ο Ρώσος πρόεδρος υποδέχεται το 2023 με λιγότερους φίλους και ακόμη λιγότερες εναλλακτικές.
Το γεγονός άλλωστε πως ματαίωσε φέτος την καθιερωμένη ετήσια συνέντευξη Τύπου δείχνει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία γυρίζει μπούμερανγκ για τον Ρώσο πρόεδρο: Αντί της επιστροφής σε περασμένα ρωσικά μεγαλεία, οδηγεί τη Ρωσία και την ανθρωπότητα σε επικίνδυνες ατραπούς, χωρίς ορατή προς το παρόν διέξοδο.
