Η απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης να ανταλλάξει την κρατούμενη Αμερικανίδα σταρ του μπάσκετ Μπρίτνει Γκράινερ με τον διαβόητο Ρώσο έμπορο όπλων, δέχεται πολλές επικρίσεις πέρα από τον Ατλαντικό.
Έκανε μια «κακή συμφωνία» ο Τζο Μπάιντεν ; Είναι το ερώτημα που θέτουν πολλοί αναλυτές εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, μετά την ανταλλαγή της φυλακισμένης στη Ρωσία για κατοχή ναρκωτικών, μπασκετμπολίστριας με τον Βίκτορ Μπουτ.
Με το παρατσούκλι «ο έμπορος του θανάτου», ο Μπουτ ήταν για την αμερικανική δικαιοσύνη ένας από τους πιο επικίνδυνους διακινητές όπλων στον κόσμο. Τα αεροπλάνα του προμήθευσαν κυρίως τους Ταλιμπάν του Αφγανιστάν με όπλα, καθώς και τις πολιτοφυλακές των αφρικανικών χωρών, που ήταν σε εμφύλιο πόλεμο .
Αφού διέφυγε για χρόνια από τη διεθνή αστυνομία, ο Μπουτ συνελήφθη το 2008 από τις Ηνωμένες Πολιτείες, που του είχαν στήσει παγίδα στην Ταϊλάνδη, και καταδικάστηκε το 2011 σε 25 χρόνια φυλάκιση . Τελικά εξέτισε περίπου τη μισή ποινή.
«Ειλικρινά πιστεύω ότι ο Βίκτορ Μπουτ έχει περάσει αρκετό χρόνο στη φυλακή για τα εγκλήματα που διέπραξε», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο η δικαστής Σίρα Σάιντλιν. «Δεν ήταν τρομοκράτης ο ίδιος. Ήταν έμπορος όπλων. Υπάρχουν έμποροι όπλων παντού, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γαλλίας» πρόσθεσε η δικαστής.
Οι επικριτές του Τζο Μπάιντεν, ξεκινώντας από τους Ρεπουμπλικάνους αντιπάλους του, καταγγέλλουν μια άδικη ανταλλαγή. Ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έσπευσε να καταγγείλει τη συμφωνία, στο δίκτυό του Truth Social, χαρακτηρίζοντάς την «ανόητη» και «ντροπιαστική».
Σε σύγκριση με τον Μπουτ, η Γκράινερ είχε συλληφθεί τον Φεβρουάριο στη Μόσχα για ναρκωτικά και καταδικάστηκε τον Αύγουστο σε εννέα χρόνια φυλάκιση. Το CNN επισημαίνει από την πλευρά του ότι «η Γκράινερ και ο Μπουτ κατηγορούνται για εντελώς γελοία, διαφορετικά εγκλήματα».Οι επικρίσεις ήρθαν και από το Δημοκρατικό στρατόπεδο. Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, Μπομπ Μενέντεζ, χαρακτήρισε τη συναλλαγή «βαθιά ανησυχητική », αναφέρει το Bloomberg Προειδοποίησε ότι θα μπορούσε να παρακινήσει άλλα καθεστώτα να πάρουν ομήρους Αμερικανούς και να τους χρησιμοποιήσουν ως διαπραγματευτικά χαρτιά.
Απαντώντας σε όλες αυτές τις επικρίσεις, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου επιβεβαίωσε ότι αυτή η απόφαση δεν ελήφθη «ελαφρά τη καρδία» και ότι ο Αμερικανός πρόεδρος «δεν θα ζητήσει συγγνώμη».
Ο αναλυτής Γουίλ Πόμερανζ αναφέρει ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν ήταν «σε πιο ισχυρή θέση» έναντι ενός Τζο Μπάιντεν που ενεπλάκη με πολύ προσωπικό και πολύ φιλικό προς τα μέσα ενημέρωσης τρόπο για την απελευθέρωση της Γκράινερ . Άλλες ανταλλαγές κρατουμένων μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον είναι «πιθανές» δήλωσε την Παρασκευή ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.
Οι αντιδράσεις στην Αμερική εστιάζονται στο γεγονός ότι μαζί με την Γκράινερ δεν περιλήφθηκε στην αμερικανο-ρωσική συμφωνία και ο 52χρονος πρώην πεζοναύτης των ΗΠΑ, Πολ Γουίλαν που συνελήφθη τον Δεκέμβριο του 2018 στη Ρωσία. Το 2020, η Μόσχα τον καταδίκασε σε 16 χρόνια φυλάκιση για «κατασκοπεία», μια ποινή που καταγγέλθηκε από την Ουάσιγκτον ως κατασκευασμένη.
Από τον τόπο της φυλάκισής του, ο Γουίλαν εκμυστηρεύτηκε ότι ήταν «πολύ απογοητευμένος» στο CNN κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας την Πέμπτη. «Δεν καταλαβαίνω γιατί είμαι ακόμα εδώ », πρόσθεσε.
Την απογοήτευσή του εξέφρασε και ο Κόρι Μιλς,βουλευτής των Ρεπουμπλικάνων, στο Twitter. «Ο Μπάιντεν έχει καταστήσει σαφές ότι προτεραιότητά του είναι οι διασημότητες έναντι των βετεράνων. Υποθέτω ότι η (sic) μπασκετική καριέρα της Γκράινερ στο WNBA ήταν πιο σημαντική από την υπηρεσία του Πολ Γουίλαν στο έθνος μας ως πεζοναύτης»,είπε ο Μιλς.
Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Καρίν Ζαν-Πιερ, κατά τη διάρκεια της καθημερινής της ενημέρωσης , αναγνώρισε ότι η ανταλλαγή κρατουμένων θα μπορούσε «να θεωρηθεί άδικη ή αυθαίρετη» . «Ο πρόεδρος ένιωσε ότι είχε μια ηθική υποχρέωση. (…) Ήταν όμως είτε η Μπρίτνει ,είτε κανείς. Και δεν θα ζητήσουμε συγγνώμη για αυτό “, εξήγησε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου.
Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Αντονι Μπλίνκεν, τόνισε ότι η Ρωσία ήθελε να αντιμετωπίσει τις υποθέσεις Γκράινερ και Γουίλαν διαφορετικά, λόγω των « ψευδών κατηγοριών για κατασκοπεία» που η Μόσχα κατηγορούσε τον βετεράνο πεζοναύτη. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ υποσχέθηκε ότι «ακόμα και αν αποτύχουμε να εξασφαλίσουμε την απελευθέρωση του Πολ, δεν θα τα παρατήσουμε ποτέ» .
Αλλά για τον αναλυτή Γουίλ Πόμερανζ, διευθυντή της δεξαμενής σκέψης Kennan Institute στο Wilson Center, η υπόθεση του Γουίλαν θα είναι πλέον δύσκολο να διευθετηθεί. Η «καλύτερη ευκαιρία» του να φύγει από τη Ρωσία «ήταν να είναι μέρος της ανταλλαγής με την Γκράινερ» , η περίπτωση της οποίας πυροδότησε μια ισχυρή κινητοποίηση, ειδικά στον κόσμο του γυναικείου μπάσκετ.
