Την ώρα που Ευρώπη και ΗΠΑ έχουν σπάσει το ένα ταμπού μετά το άλλο από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία – διοχετεύοντας “βουνά” θανατηφόρου στρατιωτικού εξοπλισμού στο Κίεβο και επιβάλλοντας αδιανόητες-στο παρελθόν-κυρώσεις στη Μόσχα, υπάρχει ένα θέμα για το οποίο παραμένει στο ράφι, παρά τις αρχικά ενθουσιώδεις δηλώσεις, που κατέληξαν σε λεκτικές ακροβασίες.
Η προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ παραμένει η κόκκινη γραμμή της διεθνούς πολιτικής. Πρόκειται για ένα τόσο «εύφλεκτο» θέμα που τα μέλη του Συμφώνου, προσπαθούν να αποφύγουν ακόμη και να το συζητήσουν, ή απλώς απαντούν με γενικότητες, αναφέρει το Politico.
Όταν η Ουκρανία τον Σεπτέμβριο ζήτησε ταχεία ένταξή της στη στρατιωτική συμμαχία, το ΝΑΤΟ επανέλαβε δημοσίως την πολιτική των ανοικτών θυρών , ωστόσο απέφυγε να δώσει συγκεκριμένη απάντηση.
Την περασμένη εβδομάδα, όταν συναντήθηκαν οι υπουργοί Εξωτερικών της συμμαχίας, η τελική τους δήλωση απλώς παρέπεμπε σε μια αόριστη υπόσχεση του 2008 ότι η Ουκρανία θα ενταχθεί κάποια μέρα στο κλαμπ.
Ούτε λέξη για συγκεκριμένα βήματα προς την ένταξη ή για οποιοδήποτε χρονοδιάγραμμα.
Ο Μακρόν εξόργισε το Κίεβο
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προκάλεσε κατακραυγή το Σαββατοκύριακο όταν δήλωσε ότι η Δύση πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο εγγυήσεων ασφαλείας για τη Ρωσία εάν αυτή, επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων – αναφορά που εξόργισε το Κίεβο και φάνηκε να αντιβαίνει στην πολιτική ανοικτών θυρών του ΝΑΤΟ.
“Ορισμένοι πολύ καλοί φίλοι της Ουκρανίας φοβούνται περισσότερο μια θετική απάντηση στην αίτηση της Ουκρανίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ παρά την παροχή ακόμη και των πιο εξελιγμένων όπλων”, δήλωσε ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Νμίτρο Κουλέμπα.
“Είμαστε ντε φάκτο σύμμαχοι”, ανέφερε από την πλευρά του ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι τον Σεπτέμβριο, όταν ανακοίνωσε την αίτηση της χώρας του για ένταξη στο ΝΑΤΟ “Ντε φάκτο, έχουμε ήδη ολοκληρώσει την πορεία μας προς το ΝΑΤΟ, ντε φάκτο έχουμε ήδη αποδείξει τη διαλειτουργικότητά μας με τα πρότυπα της συμμαχίας”, πρόσθεσε. “Η Ουκρανία υποβάλλει αίτηση για να το κάνει de jure”.
Αιφνιδιασμός
Η δήλωση του Ουκρανού ηγέτη αιφνιδίασε πολλούς από τους στενότερους εταίρους του Κιέβου – και έδωσε αιτία σε αρκετούς να γκρινιάζουν.
Το άνοιγμα του Ζελένσκι, απείλησε να εκτροχιάσει ένα σχέδιο στο οποίο είχαν ουσιαστικά καταλήξει οι πρωτεύουσες της συμμαχίας με τη μεγαλύτερη επιρροή: Όπλα τώρα, συζήτηση για την ένταξη αργότερα. Μια προσέγγιση που, κατά την άποψή τους, θα στερούσε από τη Μόσχα το πρόσχημα να τραβήξει το ΝΑΤΟ απευθείας στη σύγκρουση.
Στη δήλωσή τους την περασμένη εβδομάδα, οι υπουργοί δεσμεύτηκαν να εντείνουν την πολιτική και πρακτική βοήθεια προς την Ουκρανία, αποφεύγοντας όμως και πάλι συγκεκριμένα σχέδια για το μελλοντικό καθεστώς του Κιέβου.
Δεν λείπουν βέβαια και αυτοί που αμφισβητούν τις μακροπρόθεσμες προοπτικές ένταξης της Ουκρανίας – τουλάχιστον θεωρητικά. Οι διαφωνίες αφορούν περισσότερο το πώς και πότε θα πρέπει να αντιμετωπιστεί το ζήτημα .
Οι ανατολικές χώρες υποστηρίζουν μια στενότερη πολιτική σχέση μεταξύ της Ουκρανίας και του ΝΑΤΟ και θέλουν ένα πιο συγκεκριμένο σχέδιο που να θέτει τις βάσεις για την ένταξη.
“Πιστεύω ότι είναι αναπόφευκτο”, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας Γκαμπριέλιους Λάντσμπεργκις, “Το ΝΑΤΟ θα πρέπει να βρει έναν τρόπο να δεχτεί την Ουκρανία”.
Στο άλλο άκρο, ο Μακρόν. “Ένα από τα ουσιώδη προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε -όπως πάντα έλεγε ο πρόεδρος [Βλαντίμιρ] Πούτιν- είναι ο φόβος ότι το ΝΑΤΟ φτάνει μέχρι την πόρτα του”, δήλωσε ο στο γαλλικό τηλεοπτικό κανάλι TF1.
Η πλειοψηφία πάντως, ουσιαστικά αποφεύγει το θέμα – δεν απορρίπτονται τα όνειρα της Ουκρανίας , αλλά επαναλαμβάνεται η «γραμμή» του «προέχει ο πόλεμος»
Όπως ανέφερε ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, την περασμένη εβδομάδα: “Το πιο άμεσο και επείγον καθήκον είναι να διασφαλίσουμε ότι η Ουκρανία θα επικρατήσει ως κυρίαρχο, ανεξάρτητο δημοκρατικό έθνος στην Ευρώπη”.
Στο ίδιο μήκος και ο Ολλανδός υπουργός Εξωτερικών Βόπκε Χούκστρα. “Το βασικό μας καθήκον είναι να βοηθήσουμε την Ουκρανία στο πεδίο της μάχης”.
Και η πρέσβειρα των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ Τζούλιαν Σμιθ επανέλαβε: “Το επίκεντρο αυτή τη στιγμή είναι η πρακτική υποστήριξη προς την Ουκρανία”.
Δύση και…Ανατολή
Οι αναλυτές λένε ότι η διαχωριστική γραμμή βρίσκεται μεταξύ κυρίως των δυτικοευρωπαϊκών πρωτευουσών, όπως το Βερολίνο και το Παρίσι -που θεωρούν την ένταξη ως ένα εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα που πρέπει να αποφευχθεί προς το παρόν- και ορισμένων ανατολικών κρατών που βλέπουν την ένταξη της Ουκρανίας ως έναν στόχο προς τον οποίο η συμμαχία μπορεί να αρχίσει να εργάζεται.
«Από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος, το χάσμα αυτό έχει μόνο “οξυνθεί”, δήλωσε ο Μπεν Σριρ, εκτελεστικός διευθυντής για την Ευρώπη στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών. “Ορισμένες χώρες απλώς δεν θέλουν καν να κάνουν μια συζήτηση γι’ αυτό, επειδή αισθάνονται ότι μπορεί να σκληρύνουν περαιτέρω οι ρωσικές αντιδράσεις”.
Οι Ουκρανοί αξιωματούχοι αναγνωρίζουν ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ δεν είναι επικείμενη, αλλά εξακολουθούν να επιθυμούν μια χειρονομία από τη συμμαχία.
“Το ιδανικό σενάριο θα ήταν, φυσικά, μια πολύ απλή πρόταση από το ΝΑΤΟ: “Εντάξει, λάβαμε την αίτησή σας, ξεκινάμε τη διαδικασία εξέτασής της”. Αυτό θα ήταν ήδη ένα σημαντικό επίτευγμα-ορόσημο”, δήλωσε ο Κουλέμπα.
«Πρέπει να κάνουν περισσότερα»
Ο Σμιθ, πάντως δήλωσε ότι οι Ουκρανοί γνωρίζουν ότι πρέπει να κάνουν περισσότερα πριν γίνουν μέλη.
Η Ουκρανία υιοθέτησε επίσημα συνταγματική τροποποίηση το 2019 με την οποία δεσμεύεται να συμπλεύσει με το ΝΑΤΟ, αλλά παρόλο που η χώρα έχει ακολουθήσει κάποιες μεταρρυθμίσεις τα τελευταία χρόνια, οι εμπειρογνώμονες και οι κυβερνήσεις των εταίρων λένε ότι υπάρχουν περισσότερα που πρέπει να κάνει η Ουκρανία για να ενσωματώσει το Κίεβο στους δυτικούς θεσμούς.
“Υπάρχει περισσότερη δουλειά που πρέπει να γίνει, δεν νομίζω ότι αυτό είναι ένα μυστικό”, δήλωσε ο Σμιθ και πρόσθεσε: “Νομίζω ότι θα ήταν οι πρώτοι που θα σας το έλεγαν αυτό”.
Αν η Ουκρανία νικούσε…
Μια ουκρανική νίκη, βέβαια, θα μπορούσε να αλλάξει τους υπολογισμούς.
“Αν η Ουκρανία είναι εγκλωβισμένη σε αδιέξοδο, τότε η ένταξη στο ΝΑΤΟ δεν πρόκειται να συμβεί”, δήλωσε ο Μαξ Μπέργκμαν, διευθυντής του ευρωπαϊκού προγράμματος στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών. “Αλλά αν ανακτήσει το έδαφός της και αποδεχθεί τα σύνορά της – όποια και αν είναι αυτά τα σύνορα, είτε περιλαμβάνουν την Κριμαία είτε όχι, γιατί αυτό είναι το θεμελιώδες ζήτημα για την Ουκρανία – τότε νομίζω ότι τα πράγματα μπορούν να κινηθούν πολύ γρήγορα”.
Οι εταίροι του Κιέβου , “πρέπει να αρχίσουν να βλέπουν την ένταξη της Ουκρανίας ως ευκαιρία – και όχι ως απειλή”, πρόσθεσε.
naftemporiki.gr
