Η στάση της Κίνας απέναντι στον Βλαντίμιρ Πούτιν και τον πόλεμό του στην Ουκρανία έχει θεωρηθεί από πολλούς ανεκτική. Το Πεκίνο δεν έχει καταδικάσει ανοιχτά την εισβολή, αν και έχει γίνει γνωστό ότι έχει εκφράσει τις ανησυχίες του, κυρίως όσον αφορά την χρήση πυρηνικών όπλων.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου όμως δεν είναι ξεκάθαρη η πραγματική θέση της Κίνας σχετικά με τη σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, με το Πεκίνο να δηλώνει συχνά σε κάθε πλευρά αυτό που θα θέλει κάθε φορά να ακούσει. Επομένως, είναι εύλογο το ερώτημα: έχει διαλέξει πραγματικά πλευρά η Κίνα;
«Στην πραγματικότητα η Κίνα υποστηρίζει σταθερά μόνο μια πλευρά, τη δική της», απαντάει ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Όουεν Μάθιους, σημειώνοντας μάλιστα πως αυτή η έλλειψη διαφάνειας από την πλευρά του Πεκίνου δημιούργησε μια ψευδαίσθηση στον Πούτιν πως έχει εξασφαλίσει την υποστήριξη της Κίνας.
Παρόλα αυτά, η Κίνα έχει διαδραματίσει καθοριστικό αλλά διακριτικό ρόλο στη λήψη στρατηγικών αποφάσεων τόσο στην Ουάσιγκτον όσο και στη Μόσχα, όπως υποστηρίζει ο Μάθιους στο βιβλίο του «Overreach» και σε άρθρο του στο βρετανικό περιοδικό Spectator, επικαλούμενος κινεζικές πηγές.
Τι αποκαλύπτει
1. Το Πεκίνο γνώριζε τα σχέδια της Ρωσίας για στρατιωτική επιχείρηση, σύμφωνα με πηγή με μακροχρόνιους στενούς δεσμούς με τα ανώτατα επίπεδα της πολιτικής σκηνής και της στρατιωτικής ηγεσίας της Κίνας. Αλλά οι Ρώσοι παρουσίασαν την επερχόμενη στρατιωτική επιχείρηση ως «περιορισμένη επιχείρηση για την ανάκτηση μιας χαμένης ρωσικής επαρχίας [και] την επανένωση της Ρωσίας εντός των ιστορικών ορίων».
2. Στη συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Κίνας για «φιλία χωρίς όρια» υπήρχε πρόβλεψη για αμοιβαία εγγύηση ασφάλειας, κάτι που ζητούσε η Ρωσία για δεκαετίες, αλλά μέχρι στιγμής δεν ήταν σε θέση να αποκτήσει, σύμφωνα με τις πηγές του. Η Κίνα και η Ρωσία δεσμεύτηκαν να βοηθήσουν η μία την άλλη στρατιωτικά σε περίπτωση ξένης εισβολής στο έδαφός τους και εάν πληρούνται ειδικές προϋποθέσεις σχετικά με την αιτία μιας τέτοιας εισβολής. Αυτή η εξαιρετικά πρόχειρη και προληπτική επιφύλαξη, που εισήχθη κατόπιν κινεζικής επιμονής, αποκλείει τα εδάφη που προσαρτήθηκαν πρόσφατα κατά τη διάρκεια του πολέμου, απαλλάσσοντας έτσι το Πεκίνο από κάθε δέσμευση να απαντήσει σε επιθέσεις σε προσαρτημένα εδάφη στην Ουκρανία, εξηγεί ο Μάθιους.
3. Η κλίμακα της στρατιωτικής επιχείρησης της Ρωσίας αιφνιδίασε το Πεκίνο. Αν και οι Κινέζοι υποστήριξαν επισήμως διπλωματικά τον Πούτιν, κατηγορώντας το ΝΑΤΟ για την πρόκληση της σύγκρουσης, υπήρχε βαθιά ανησυχία ότι ο Πούτιν είχε ξεπεράσει τα όρια. Η απειλή του Πούτιν για πυρηνική κλιμάκωση στις 27 Φεβρουαρίου ανησύχησε Πεκίνο. Βασική προτεραιότητα για το Πεκίνο είναι η αντιπαράθεση Ρωσίας-ΝΑΤΟ να «αποφύγει οποιαδήποτε πυρηνική κλιμάκωση και να βοηθήσει στην επίτευξη εκεχειρίας», ανέφερε η πηγή του Μάθιους, η οποία αναφέρεται ότι έχει τακτική προσωπική επαφή με τους ηγέτες του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (PLA). Ο Πούτιν έπαιξε απερίσκεπτα, στα μάτια των Κινέζων, το πιο επικίνδυνο χαρτί του στην αρχή της σύγκρουσης, σχολιάζει ο δημοσιογράφος.
4. Όταν στις αρχές του πολέμου η πολωνική κυβέρνηση θέλησε να αναπτύξει όλα τα μαχητικά αεροσκάφη MiG-29 που διαθέτει στην αμερικανική βάση στο Rammstein της Γερμανίας, η σύγκρουση βρέθηκε λίγο πριν την κλιμάκωση, γεγονός που θορύβησε την Κίνα. Στην πραγματικότητα, υπήρχε μικρή πιθανότητα τα πολωνικά MiG να κάνουν μεγάλη διαφορά στο πεδίο της μάχης, σχολιάζει ο Μάθιους, ωστόσο, εάν μια χώρα του ΝΑΤΟ παρείχε μαχητικά αεροσκάφη οποιουδήποτε είδους στο Κίεβο θα συνιστούσε ένα σημαντικό συμβολικό, αν όχι απαραίτητα επιχειρησιακά σημαντικό, βήμα προς την άμεση εμπλοκή του ΝΑΤΟ στη σύγκρουση. Σύμφωνα με τον ίδιο, αρχικά η Ουάσιγκτον ήταν θετική. Αλλά μια μέρα αργότερα, στις 8 Μαρτίου, το Πεντάγωνο άλλαξε γνώμη απορρίπτοντας την πρόταση της Πολωνίας.
Τι άλλαξε; Σύμφωνα με τον Μάθιους ήταν το αποτέλεσμα μιας επείγουσας και εμπιστευτικής πρωτοβουλίας στην οποία συμμετείχαν πρώην Ευρωπαίοι ηγέτες και ανώτεροι αξιωματούχοι, και η οποία τελικά υποστηρίχθηκε από την Κίνα.
Από τη δήλωση του Πούτιν στις 27 Φεβρουαρίου για την πυρηνική ετοιμότητα, ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός είχε επίσης προσεγγίσει, μέσω στρατιωτικών διαύλων, ανώτερους Ρώσους στρατηγούς με τους οποίους είχαν έρθει σε προσωπική επαφή επί χρόνια κοινών στρατιωτικών ασκήσεων και συνομιλιών για στρατιωτικές προμήθειες. Ο στόχος του Πεκίνου ήταν να διασφαλίσει ότι ακόμη και αν υπήρχε πολιτική απόφαση για χρήση πυρηνικών όπλων, ο ρωσικός στρατός θα επέμενε στο μακροχρόνιο πυρηνικό στρατιωτικό δόγμα του που προβλέπει χρήση μόνο εάν δεχθεί επιθέσεις σε ρωσικό έδαφος.
Μέσω αυτών των ανεπίσημων επαφών, η Ουάσιγκτον και ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός κατέληξαν σε μια συμφωνία: οι ΗΠΑ θα σταματούσαν τη συμφωνία για τα πολωνικά MiG και οι στρατηγοί του Πεκίνου θα έκαναν ό,τι μπορούσαν για να εκτονώσουν την πυρηνική απειλή του Πούτιν. «Και έπιασε», ανέφερε η κινεζική πηγή του Μάθιους.
«Το γεγονός ότι οι ΗΠΑ διατήρησαν μια θεμελιωδώς επιφυλακτική στάση όσον αφορά την προμήθεια στρατηγικών όπλων στην Ουκρανία καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου επιβεβαιώνει ουσιαστικά ότι η Ουάσιγκτον, γνώριζε σε βάθος τις κινεζικές ανησυχίες», σχολιάζει ο δημοσιογράφος τονίζοντας πως παρόλο που η βοήθεια στην Ουκρανία έχει εκτοξευθεί υπάρχουν οπλικά συστήματα που παραμένουν «ταμπού» για το ΝΑΤΟ.
Παράλληλα, η κινεζική υποστήριξη προς τη Μόσχα παρέμεινε εξίσου επιφυλακτική. Το Πεκίνο έχει προσφέρει κάποια υποστήριξη, αλλά έχει αποκλείσει την στρατιωτική συνεργασία, κάτι που ανάγκασε τους Ρώσους να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις.
5. Με την κοινή καταδίκη από τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ της χρήσης των πυρηνικών στο Μπαλί νωρίτερα αυτόν τον μήνα, οι λεγόμενες αντιλήψεις «track two» του Μαρτίου έχουν μετατραπεί σε δημόσια πολιτική «track one», σημειώνει ο δημοσιογράφος υποστηρίζοντας πως ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι, σε μια σειρά συναντήσεων με την ηγεσία του ΝΑΤΟ από τις αρχές Σεπτεμβρίου, δεσμεύτηκε να χρησιμοποιήσει την επιρροή της Κίνας στη Μόσχα για να αποτρέψει τον Πούτιν από τη χρήση πυρηνικών όπλων, ενώ σε αντάλλαγμα το ΝΑΤΟ επιβεβαίωσε ότι δεν θα παράσχει στρατηγικά όπλα στην Ουκρανία.
naftemporiki.gr
