Πρώτα είπε ότι θα στείλει στρατό στη Συρία, «Θεού θέλοντος». Σήμερα διευκρίνισε ότι αυτό «θα γίνει την κατάλληλη στιγμή». Ίσως ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν να αισθάνεται -εκτός από «Σουλτάνος»- και «Θεός», που θα καθορίσει την κατάλληλη στιγμή της χερσαίας εισβολής στη Συρία. «Οι αεροπορικές επιδρομές ήταν μόνο η αρχή», απείλησε ο Ερντογάν ,μιλώντας σήμερα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του κυβερνώντος κόμματος AKP στην Αγκυρα.
Ο Τούρκος πρόεδρος μπορεί να ισχυρίζεται όσο θέλει ότι η νέα εισβολή στη βόρεια Συρία έγινε σε αντίποινα για την βομβιστική επίθεση στην Κωνσταντινούπολη-για την οποία κατηγόρησε τις Κουρδο-συριακές οργανώσεις. Μόνο που όλοι καταλαβαίνουν ότι η νέα τουρκική επιχείρηση στα εδάφη της Συρίας που ελέγχονται από τους Κούρδους, ήταν προγραμματισμένη εδώ και αρκετό καιρό. Ηδη, οι Κούρδοι της Συρίας έχουν κηρύξει κατάσταση συναγερμού.
Τρεις συν μία εισβολές
Τα τελευταία χρόνια ,η Αγκυρα έχει εξαπολύσει τρεις μεγάλες στρατιωτικές επιχειρήσεις της Άγκυρας στην περιοχή της βόρειας Συρίας. Το 2016, με την επιχείρηση «Ασπίδα στον Ευφράτη», οι τουρκικές δυνάμεις και οι υποστηριζόμενοι από την Αγκυρα ισλαμιστές αντάρτες και μισθοφόροι, κατέλαβαν περιοχές βόρεια του Χαλεπίου. Το 2018, με την επιχείρηση «Κλαδί Ελιάς», απέσπασαν από τους Κούρδους τον έλεγχο στο καντόνι του Αφρίν, επίσης βόρεια του Χαλεπίου. Το 2020, με την επέμβαση που είχε την κωδική ονομασία «Ανοιξιάτικη Ειρήνη», απέκτησαν τον έλεγχο των περιοχών της Ράκα και της Αλ Χασάκα. Για να κλείσει ο κύκλος και να δημιουργηθεί η ενιαία «ζώνη ασφαλείας», λείπουν μόνο οι περιοχές που βομβαρδίστηκαν τις τελευταίες ημέρες. Αρα, είναι θέμα χρόνου η τέταρτη χερσαία εισβολή…
Η Άγκυρα στοχεύει στη δημιουργία μιας μεγάλης «ουδέτερης ζώνης» κατά μήκος των νοτίων συνόρων της Τουρκίας. Αυτή η περιοχή θα χρησιμεύσει επίσης για να «διακόψει την κουρδική συνέχεια στην περιοχή». Ο Ερντογάν θέλει επίσης να στείλει εκεί τους Σύρους πρόσφυγες που έχουν καταφύγει στην Τουρκία. Κάτι τέτοιο θα επέτρεπε στον Ερντογάν να κερδίσει πόντους για τις επόμενες προεδρικές εκλογές που είναι προγραμματισμένες για τα τέλη της άνοιξης του 2023.
Επιπλέον, ο αρχηγός του τουρκικού κράτους φοβάται ένα τουρκο-κουρδικό μέτωπο εναντίον του. «Πρέπει να τροφοδοτήσει τον αντι-Κουρδικό εθνικισμό, αλλά ενδεχομένως και να μπορέσει να θέσει εκτός νόμου το φιλο-Κουρδικό HDP , που είναι το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα στην Τουρκική βουλή. Ετσι ο Ερντογάν πιστεύει ότι μπορεί να αποσπάσει πολλές Κουρδικές ψήφους», λέει στην «Ναυτεμπορική», Τούρκος δημοσιογράφος, που θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του.
Ανοχή από ΗΠΑ – ΕΕ
Ο Ερντογάν δεν δείχνει να φοβάται σοβαρή αντίδραση από τις Ηνωμένες Πολιτείες , αλλά και τη Ρωσία. Φαίνεται να έχει εξασφαλίσει την ανοχή από την Ουάσιγκτον-λόγω και του μεσολαβητικού ρόλου που παίζει στον Ουκρανικό πόλεμο. Ταυτόχρονα, ο Λευκός Οίκος θέλει να «δώσει» κάτι στην Τουρκία, καθώς δύσκολα θα ξεκολλήσει από το Κογκρέσο η χορήγηση μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Αγκυρα.
Φυσικά, μια χερσαία επιχείρηση της Τουρκίας στη Συρία θα μπορούσε για άλλη μια φορά να επιδεινώσει τις σχέσεις με τις ΗΠΑ ,ειδικά εάν «μια αμερικανική μονάδα χτυπηθεί από τουρκική επίθεση», υπογραμμίζει η Αριάν Μπονζόν,Γαλλίδα ειδικός για την Τουρκία και τη Μέση Ανατολής. Εάν οι Αμερικανοί παραμείνουν σώοι, ο Λευκός Οίκος είναι πολύ απίθανο να κάνει κάτι παραπάνω από εκκλήσεις για ηρεμία και σύνεση. Ηδη ,το Στέιτ Ντιπάρτμεντ περιορίστηκε να απευθύνει έκκληση «για αποκλιμάκωση στη Συρία για να προστατευθούν οι άμαχοι και να προωθηθεί ο κοινός στόχος για την αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους». Η Τουρκία προκαλεί επίσης δυσκολίες στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, θέλοντας να ανταλλάξει την έγκρισή του με το πράσινο φως της Δύσης στις επιχειρήσεις κατά των Κούρδων. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η Τουρκία δεν μπορεί να πραγματοποιήσει χερσαία επιχείρηση χωρίς «ελάχιστο συντονισμό και ενημέρωση με την Ουάσιγκτον». Αλλωστε, ούτε από την Ευρώπη περιμένει αντιδράσεις ο Ερντογάν. Η Γερμανίδα υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέιζερ (SPD) που επισκέφθηκε την Αγκυρα, περιορίστηκε να ζητήσει «αυτοσυγκράτηση» από τον Τούρκο ομόλογό της.
Συναίνεση από τη Ρωσία
Στρατιωτική επέμβαση στη Συρία, ακόμα κι αν ο στόχος είναι εδάφη που δεν ελέγχει η κυβέρνηση του Ασαντ, σημαίνει βέβαια ότι η Τουρκία εισβάλει σε μια χώρα υπό ισχυρή ρωσική επιρροή. Η Μόσχα είναι ο καλύτερος σύμμαχος του Σύρου προέδρου Ασαντ. Ελέγχει μεγάλο μέρος του εναέριου χώρου της Συρίας και αρκετές στρατιωτικές και ναυτικές βάσεις.
Ο Τούρκος πρόεδρος εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο συνάντησης με τον Πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ. “Μια συνάντηση με τον Άσαντ είναι δυνατή. Δεν υπάρχει δυσαρέσκεια και πικρία στην πολιτική “, είπε ο Ερντογάν, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu. Ήδη από τον Αύγουστο τάχθηκε υπέρ της συμφιλίωσης μεταξύ της συριακής αντιπολίτευσης και των υποστηρικτών του Άσαντ.
Επί Ερντογάν, η Τουρκία διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με τη Δαμασκό. Μετά από 11 και πλέον χρόνια εμφυλίου πολέμου, οι υποστηρικτές του Άσαντ ελέγχουν περίπου τα δύο τρίτα της χώρας. Η Μόσχα φαίνεται –ανεπισήμως τουλάχιστον-να συναινεί ή να ανέχεται τις τουρκικές ενέργειες έχει φτάσει από τη ρωσική πλευρά. Άλλωστε, ο συμβιβασμός μεταξύ Πούτιν και Ερντογάν είναι ξεκάθαρος εδώ και χρόνια: Ο Ρώσος πρόεδρος έπεισε τον Τούρκο ομόλογό του να εγκαταλείψει τον στόχο της απομάκρυνσης του Άσαντ. Και σε αντάλλαγμα, το Κρεμλίνο επιτρέπει στους Τούρκους να εισβάλουν εναντίον των Κούρδων.
Ωστόσο, ο κίνδυνος ατυχημάτων μεταξύ των δύο χωρών είναι αρκετά υψηλός. Οι δυνάμεις της Άγκυρας έχουν επίσης στοχεύσει την περιοχή γύρω από το Μάνμπζι , όπου υπάρχουν Ρώσοι στρατιώτες. Ο συριακός στρατός από την πλευρά του, έχει ξαναρχίσει να βομβαρδίζει περιοχές στο Ιντλίμπ που ελέγχουν οι Τούρκοι .Αλλά και οι Ρώσοι βομβάρδισαν τη Δευτέρα μια περιοχή ,σε μικρή απόσταση με τα πόδια από τα τουρκικά σύνορα.
Ο Γερμανός ειδικός στη Μέση Ανατολή Ντάνιελ Γκέρλαχ λέει ότι ο Ερντογάν θέλει να στείλει ένα σαφές μήνυμα με πολλούς αποδέκτες: «Ο Τούρκος πρόεδρος αποσπά την προσοχή από τα εσωτερικά προβλήματα με ενέργειες εξωτερικής πολιτικής. Με τον πληθωρισμό στο 85% και τις δημοσκοπήσεις να μην τον ευνοούν , ο Ερντογάν -αυτό που κάνει-είναι αρκετά αποτελεσματικό στο εσωτερικό, εθνικιστικό ακροατήριο».
Τον επόμενο χρόνο, η Τουρκική Δημοκρατία θα γιορτάσει τα 100 χρόνια της. Ο Ερντογάν θέλει οπωσδήποτε να είναι αυτός που, δίπλα στον Κεμάλ Ατατούρκ, θα θεωρείται ο μεγαλύτερος πολιτικός της χώρας. Δεν θα διστάσει να κάνει τα πάντα για να νικήσει- με θεμιτά ή αθέμιτα μέσα. Οσο η Δύση και η Ρωσία λειτουργούν κατευναστικά, τόσο περισσότερο ο Ερντογάν θα λειτουργεί σαν «λύκος στην ομίχλη». «Απλώνοντας τα πλοκάμια και δείχνοντας τα δόντια του σε όλη την Ευρώπη», όπως γράφουν στο τελευταίο τους βιβλίο οι Γάλλοι δημοσιογράφοι Λορ Μαρσό και Γκιγιόμ Περιέ. Η Ελλάδα δυστυχώς, κάτι παραπάνω ξέρει…
