Από τον Δεκέμβριο του 2010, όταν το Κατάρ ανέλαβε τη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2022, όλοι ήξεραν ότι θα ήταν ένα από τα πιο πολιτικοποιημένα Μουντιάλ στην ιστορία. Αν και ήταν θεμιτό το Παγκόσμιο Κύπελλο να πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά σε μια αραβική χώρα της Μέσης Ανατολής, ήταν εντυπωσιακό το γεγονός ότι ανατέθηκε σε ένα μικρό εμιράτο με έκταση 11.571 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ως επί το πλείστον στην έρημο, που κατοικείται από 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους -εκ των οποίων μόνο το 12% είναι πολίτες- και με μικρή ποδοσφαιρική παράδοση.
Οι φήμες ότι η ψηφοφορία είχε επηρεαστεί από ενέργειες διαφθοράς δεν άργησαν να κάνουν την εμφάνισή τους. Οι ηγέτες του εμιράτου κινητοποιήθηκαν για να διαβεβαιώσουν τον τότε πρόεδρο της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί ότι θα αγόραζαν την ποδοσφαιρική ομάδα Παρί Σεν Ζερμέν σε πολύ υψηλή τιμή , για να εξασφαλίσουν σε αντάλλαγμα την υποστήριξη του Μισέλ Πλατινί, του πρώην προέδρου της FIFA, Σεπ Μπλάτερ και της πλειοψηφίας των μελών της εκτελεστικής επιτροπής της FIFA.
Το Κατάρ δαπάνησε κάπου 200 δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή εντυπωσιακών γηπέδων. Είχε υπογράψει μάλιστα συμφωνία με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, με την οποία το Εμιράτο δεσμεύτηκε να καταπολεμήσει την εργασιακή εκμετάλλευση και να «ευθυγραμμίσει τους νόμους και τις πρακτικές του με τα διεθνή πρότυπα εργασίας».
Παρά τις δεσμεύσεις αυτές, ο Guardian αποκάλυψε ότι 6.750 μετανάστες εργάτες που προέρχονταν από την Ινδία, το Πακιστάν, το Νεπάλ, το Μπαγκλαντές και τη Σρι Λάνκα, είχαν χάσει τη ζωή τους στα αθλητικά έργα στο Κατάρ από τον Δεκέμβριο του 2010. Ταυτόχρονα, οι καταγγελίες για παραβίαση των δικαιωμάτων μειονοτήτων ,αλλά και της ελευθερίας της έκφρασης βρίσκονταν συνεχώς στα πρωτοσέλιδα των μεγαλύτερων εφημερίδων.
Την παραμονή έναρξης του Μουντιάλ, το αφεντικό της FIFA, Τζιάνι Ινφαντίνο προκάλεσε όμως κύματα διαμαρτυριών, συγκρίνοντας τους θανάτους των μεταναστών εργατών στο Κατάρ που έφτιαχναν τα γήπεδα, με τα …πειράγματα που είχε βιώσει ο ίδιος στο σχολείο.
Το περιβραχιόνιο “One Love”
Καμιά δεκαριά ποδοσφαιρικές ευρωπαϊκές ομοσπονδίες είχαν συμφωνήσει να καταγγείλουν όλα αυτά με μια απλή χειρονομία: Να φορέσουν οι αρχηγοί των εθνικών τους ομάδων ένα περιβραχιόνιο με την ένδειξη “One Love”. Αυτό υποτίθεται ότι ήταν ένα μήνυμα υπέρ της ισότητας και της ελευθερίας έκφρασης στο Κατάρ. Η FIFA όμως ανακοίνωσε ότι όλοι οι αρχηγοί που θα φορούσαν ένα τέτοιο περιβραχιόνιο θα τιμωρούνταν ακόμη και με αποκλεισμό, ενώ οι ομάδες θα κινδύνευαν με αφαίρεση βαθμών.
Τυπικά, η FIFA επικαλέστηκε τον κανονισμό που επιβάλει ότι η ίδια χορηγεί τα περιβραχιόνια των αρχηγών των ομάδων. Ουσιαστικά, όμως η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου έδειξε αυτό που θεωρεί ότι είναι μόνο το ποδόσφαιρο: ένα καθαρό εργαλείο μάρκετινγκ.
Οι ευρωπαϊκές ομοσπονδίες ανέκρουσαν και αποφάσισαν να μην επιτρέψουν έστω και αυτή την συμβολική κίνηση διαμαρτυρίας. «Η επιτυχία στο γήπεδο υπερβαίνει τον αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα! Οι απειλές πιάνουν τόπο», γράφει η γερμανική Tagesschau. «Φαίνεται ότι ο πρόεδρος της FIFA Τζιάνι Ινφαντίνο εκδικείται για την αυξανόμενη κριτική από τις ευρωπαϊκές ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες για τον τρόπο με τον οποίο επέβαλε το Μουντιάλ στο Κατάρ», δήλωσε εκπρόσωπος της Γερμανικής Ομοσπονδίας. «Ανθρώπινα δικαιώματα απέναντι στην αθλητική επιτυχία, σημειώσατε στάνταρ δύο».
Την παρτίδα έκλεψαν πάντως οι ποδοσφαιριστές του Ιράν, που απέφυγαν να τραγουδήσουν τον Εθνικό τους ύμνο, σε μια σιωπηλή διαμαρτυρία για τα όσα συμβαίνουν στην πατρίδα τους.
Στην πραγματικότητα, το μόνο που λείπει από τη FIFA είναι μια οδηγία να παίζεται το ποδόσφαιρο με τετράγωνη μπάλα στο μέλλον. Γιατί με τα χρήματα φαίνεται ότι μπορεί να τετραγωνιστεί και η μπάλα…
