Στις αρχές του 19ου αιώνα, ο Αυστριακός καγκελάριος Κλέμενς φον Μέτερνιχ, είχε πει την περίφημη φράση: «Όταν η Γαλλία φτερνίζεται, η Ευρώπη κρυώνει». Ο διαβόητος Μέτερνιχ θέλησε με τον τρόπο αυτό να δείξει τότε, τον τεράστιο ρόλο που έπαιζε η Γαλλία του Μεγάλου Ναπολέοντα στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Κάποια στιγμή, στον 20ο αιώνα, η φράση του Μέτερνιχ τροποποιήθηκε: Τη θέση της Γαλλίας πήραν οι Ηνωμένες Πολιτείες και της Ευρώπης, ολόκληρος ο κόσμος. Για τον λόγο αυτό άλλωστε όταν φτερνίζεται η Αμερική, «παγώνουμε» όλοι. Τουλάχιστον, προς το παρόν…
Στις ενδιάμεσες εκλογές για την ανανέωση του Κογκρέσου, οι Δημοκρατικοί απέφυγαν μεν την «εκλογική σφαγή» που ήλπιζαν οι Ρεπουμπλικάνοι. Έχουν πιθανότητες να διατηρήσουν τον έλεγχο της Γερουσίας, ενώ η απώλεια της Βουλής θα είναι με πολύ μικρότερη διαφορά από ό,τι πολλοί είχαν προβλέψει. Οι μεγάλοι χαμένοι αυτών των ενδιάμεσων εκλογών, στην πραγματικότητα είναι δύο: ο Τζο Μπάιντεν και, πάνω από όλα, ο Ντόναλντ Τραμπ. Ο Μπάιντεν, επειδή κινδυνεύει να μετατραπεί σε μια «κουτσή πάπια». Και ο Ντόναλντ Τραμπ, γιατί το «κόκκινο κύμα», που τόσο ήλπιζε, δεν έχει πραγματοποιηθεί.
Δεν τελείωσε ο «Τραμπισμός»
Το ερώτημα που απασχολεί τον υπόλοιπο κόσμο είναι πώς θα μοιάζει η Αμερική τα επόμενα δύο χρόνια. Πόσο και πώς θα επηρεαστεί η εξωτερική πολιτική του προέδρου Μπάιντεν.
Η γαλλική Le Monde καλεί τους Ευρωπαίους ηγέτες να μην θεωρήσουν ότι ο «Τραμπισμός» τελείωσε. Αντίθετα, έχει ρίξει άγκυρα στην αμερικανική κοινωνία. Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι η «παρένθεση» που περιγράφουν πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Ενσωματώνει δομικές αλλαγές στην αμερικανική δημοκρατία και δημιουργεί ερωτήματα για τη νέα θέση των Ηνωμένων Πολιτειών στον κόσμο.
Ακόμη και αν ο Τραμπ δεν θέσει τελικά υποψηφιότητα για τις προεδρικές εκλογές του 2024, ο πιθανότερος υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων για το Λευκό Οίκο θα είναι ο θριαμβευτικά επενεκλεγείς κυβερνήτης της Φλόριντα, Ρον Ντε Σάντις. Ο Τραμπ εξακολουθεί να έχει το κόμμα υπό έλεγχο. Αλλά τους επόμενους μήνες, το στρατόπεδο Ντε Σάντις θα μπορούσε να πάρει το πάνω χέρι. Κάποιοι κακεντρεχείς χαρακτηρίζουν μάλιστα τον Ντε Σάντις με μίσος ως «Τραμπ με εγκέφαλο».
Η κούραση του πολέμου
Ανεξάρτητα από τις εσωτερικές διενέξεις, η Αμερική έχει εισέλθει σε μια εποχή «στρατηγικής αποσύνδεσης» (μείωση των εξαρτήσεών της) και, για αυτό, επενδύει μαζικά στις βιομηχανίες και τις τεχνολογίες της για να παραμείνει ανταγωνιστική. Αυτό δεν θα είναι χωρίς συνέπειες για την Ευρώπη, η οποία υφίσταται ήδη τις συνέπειες του αμερικανικού προστατευτισμού.
Την ίδια ώρα, η κούραση για τον πόλεμο στην Ουκρανία, αρχίζει να γίνεται αντιληπτή και στην αμερικανική πολιτική τάξη. « Η ρωσική απόσυρση από τη Χερσώνα είναι ένα σημείο καμπής στον πόλεμο, είναι μια καλή στιγμή για να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις, έστω και υπό προϋποθέσεις », λένε στην «Ναυτεμπορική», αμερικανικές διπλωματικές πηγές στην Ουάσιγκτον. Ισως η αμερικανική ελίτ να ανακάλυψε ότι στη Ρωσία υπάρχει κάποιος «χειρότερος» από τον Πούτιν και μια πιθανή αλλαγή στο Κρεμλίνο να μην είναι και το καλύτερο σενάριο.
Και στο βάθος η Κίνα
Η στρατιωτική εμπλοκή κατά της Ρωσίας στην Ευρώπη και ταυτόχρονα ο παγκόσμιος ανταγωνισμός με την Κίνα, αντιπροσωπεύουν τον εφιάλτη και την αδυναμία της φθίνουσας παγκόσμιας ηγεμονίας των Ηνωμένων Πολιτειών. Ωστόσο, είναι πιθανό, η υποστήριξη προς την Ουκρανία να γίνει «πιόνι» στην σκακιέρα της εσωτερική αμερικανική πολιτική. Και οι Ευρωπαίοι να κληθούν στη συνέχεια να αναλάβουν περισσότερες ευθύνες.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά στρατηγικών προβλημάτων για την Ευρώπη. Σημαίνει πάνω από όλα, ότι οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να επενδύσουν περισσότερα. Άλλωστε, η νέα Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ περιγράφει μεν ξεκάθαρα τη Ρωσία ως απειλή για την περιφερειακή ασφάλεια, αλλά η Κίνα είναι η βασική γεωπολιτική πρόκληση για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Γιατί λοιπόν, η Ουάσιγκτον να επενδύσει περισσότερο στην υποστήριξη της Ουκρανίας από τους Ευρωπαίους; Όταν προσπαθεί να αποτρέψει την άνοδο της Κίνας ως νέα παγκόσμια δύναμη; Τι λένε εκεί στις Βρυξέλλες, αλλά και στο Βερολίνο;
