Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Ωρες αγωνίας στην Ευρώπη! Μετά την επίθεση 16 Ουκρανικών drones στο ρωσικό ναύσταθμο της Σεβαστούπολης, στην προσαρτημένη Κριμαία, ο πόλεμος πήρε ξανά μια ανησυχητική τροπή και η απειλή μιας ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης είναι ορατή.
Η Μόσχα ανέστειλε τη συμμετοχή της στην επιχείρηση εξαγωγής σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα, που είχε τεθεί σε ισχύ με τη συμφωνία της Κωνσταντινούπολης στις 22 Ιουλίου. Το Κρεμλίνο προειδοποιεί ότι δεν εγγυάται πλέον την ασφαλή ναυσιπλοΐα των εμπορικών σκαφών στη Μαύρη Θάλασσα, αλλά και κλιμακώνει την επίθεση και κατά του Λονδίνου. Η Μόσχα ζήτησε σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για σήμερα και κατηγόρησε ευθέως τη Βρετανία ότι ενορχήστρωσε την ουκρανική επίθεση στον ναύσταθμο, όπου επλήγη ένα ναρκαλιευτικό, αλλά και ότι βρίσκεται πίσω από το σαμποτάζ στον αγωγό αερίου Nord Stream, τον περασμένο Σεπτέμβριο. Το Λονδίνο απέκρουσε φυσικά τις κατηγορίες, κάνοντας λόγο για « διάδοση ψευδών ισχυρισμών επικών διαστάσεων».Αλλά και ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν μίλησε για «εξωφρενικές κατηγορίες».
Το πρακτικό αποτέλεσμα; Κάπου 176 πλοία με περίπου δύο εκατομμύρια τόνους σιτηρών έχουν «κολλήσει» έξω από τον Βόσπορο και πολλές χώρες της Αφρικής απειλούνται με λιμό.
Σε νέα φάση ο πόλεμος
Η επίθεση στην Σεβαστούπολη λέγεται ότι ήταν η πιο βίαιη από την αρχή του πολέμου. Μάλλον, όχι από σύμπτωση, ακολούθησε την ανακοίνωση από τις ρωσικές αρχές κατοχής ότι ολοκληρώθηκε η απομάκρυνση των αμάχων από τη Χερσώνα. Ο ουκρανικός στρατός πλησιάζει στην πόλη όπου, σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, αναμένεται να δοθούν τις επόμενες μέρες και εβδομάδες οι σκληρότερες μάχες του πολέμου. Με τους δύο εμπολέμους να ρίχνουν όλα τα «χαρτιά» τους στο πεδίο της μάχης.
Ποια θα είναι τα νέα στοιχεία: Τα τελευταία 100 χρόνια έχουν δείξει ότι υπάρχουν βασικά δύο τρόποι να πολεμήσει κανείς σε μια ένοπλη σύγκρουση: Η πρώτη μέθοδος είναι ο πόλεμος σώμα με σώμα, άνθρωπος με άνθρωπο στα χαρακώματα. Αυτή η τρομερή σφαγή είναι μοιραία για έναν από τους δύο εμπολέμους, αλλά συχνά δεν λυπάται καν τον νικητή, ο οποίος αναγκάζεται να πληρώσει επίσης πολύ ακριβό τίμημα από πλευράς θλίψης και καταστροφής. Η δεύτερη πολεμική μέθοδος είναι με σύγχρονα τεχνολογικά όπλα, που σπέρνουν τον θάνατο και την καταστροφή, χωρίς καν την εμπλοκή στρατιωτών. Μέχρι τώρα, στην ουκρανική σύγκρουση έχει βασικά δοκιμαστεί η πρώτη μέθοδος, αλλά φαίνεται ότι πλησιάζει η ώρα της «τεχνολογικής» σύγκρουσης, που δεν αποκλείεται να αποδειχθεί πολύ πιο καταστροφική.
Ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν στην πρόσφατη ομιλία του στο 19ο φόρουμ του Βαλντάι έκανε λόγο για την «πιο επικίνδυνη και απρόβλεπτη δεκαετία που μας περιμένει από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου». Μιλώντας από το βήμα του ξενοδοχείου Imperial (ίσως όχι τυχαία επιλογή), ο Ρώσος πρόεδρος υπεραμύνθηκε της απόφασής του να εξαπολύσει την εισβολή τον περασμένο Φεβρουάριο. Ισχυρίστηκε ότι δεν μπορούσε να περιμένει, δεδομένου του επιπέδου διείσδυσης του ΝΑΤΟ και συνεπώς της στρατιωτικής δύναμης που συσσωρεύτηκε στο Κίεβο, με στόχο την «εξόντωση» της Ρωσίας. Ο Ρώσος ηγέτης απέκλεισε και πάλι το ενδεχόμενο χρήσης πυρηνικών όπλων στην Ουκρανία, επειδή «δεν θα είχε νόημα πολιτικά και στρατιωτικά». Κατηγόρησε πάντως την Ουκρανία ότι κατασκεύασε μια «βρόμικη βόμβα». Διευκρίνισε όμως ότι όσο υπάρχει η ατομική βόμβα, δεν είναι δυνατό να εξαλειφθεί ο κίνδυνος χρήσης της.
Στη «σκιά» της βόμβας
Με απλά λόγια, η «σκιά» της βόμβας αιωρείται πιο απειλητική από ποτέ, περισσότερο από ό,τι μας αφήνουν να ελπίζουμε οι προφανείς διαβεβαιώσεις του Πουτιν. Μια σκιά που θα μετατοπιστεί προς την Ευρώπη, σε μια υποθετική σύγκρουση που εκτείνεται εκτός των ουκρανικών συνόρων, στο έδαφος του ΝΑΤΟ. Μια εξέλιξη που όλοι απεύχονται, αλλά στο σημείο που έχουμε φτάσει ουδείς μπορεί να αποκλείσει a priori. Αλλωστε, ο Πούτιν φρόντισε να στείλει σαφή προειδοποίηση από το Βαλντάι: «Η ιστορική περίοδος της απεριόριστης δυτικής κυριαρχίας στις παγκόσμιες υποθέσεις φτάνει στο τέλος της. Ο μονοπολικός κόσμος υποβιβάζεται στο παρελθόν» Ο διάσημος Σκωτο-Αμερικανός ιστορικός Νίαλ Φέργκισον λέει μάλιστα ότι «θα είμαστε τυχεροί αν θα έχουμε μόνο μια οικονομική κρίση όπως τη δεκαετία του 1970 – και όχι έναν πόλεμο όπως τη δεκαετία του 1940».
Ο πόλεμος στην Ουκρανία πλησιάζει ήδη τους εννιά μήνες (πολύ περισσότερο από τον Αραβο-ισραηλινό πόλεμο του 1973 που κράτησε μόλις 19 ημέρες. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει κανένα σημάδι ύφεσης στον Β’ Ψυχρό Πόλεμο – το αντίθετο. «Στην πραγματικότητα -λέει ο Φέργκισον- υπάρχει κίνδυνος να γίνουμε σύντομα μάρτυρες και μιας σύγκρουσης μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας, για την Ταϊβάν. Το σχέδιο του Μπάιντεν για τη Ρωσία μπορεί να περιγραφεί κυνικά ότι μάχεται μέχρι και τον τελευταίο Ουκρανό, αλλά προς ποιον σκοπό; Φαινομενικά οι ΗΠΑ είναι αποφασισμένες να «υποστηρίξουν την Ουκρανία στον αγώνα της για την ελευθερία της», αλλά ο πραγματικός στόχος είναι «να υποβαθμιστεί η ικανότητα της Ρωσίας να διεξάγει μελλοντικούς επιθετικούς πολέμους», υποστηρίζει ο Φέργκισον. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ουάσιγκτον δεν έχει κάνει σχεδόν καμία προσπάθεια για να μεσολαβήσει για μια κατάπαυση του πυρός, πολύ περισσότερο για την ειρήνη, προσθέτει.
Αλλωστε, όπως λέει ο διάσημος Αμερικανός «απαισιόδοξος» οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί «ο Τρίτος Παγκόσμιος πόλεμος έχει ήδη αρχίσει». Σε συνέντευξή του στο περιοδικό Der Spiegel, ο αποκαλούμενος και «Κύριος Αποκάλυψη», Ρουμπινί,μέσα στις σκοτεινές προφητείες του διατυπώνει την πρόβλεψη ότι η Τουρκία, μέσα στον επόμενο χρόνο μπορεί να αποπειραθεί να επιτεθεί στην Ελλάδα. «Ο Ερντογάν θα μπορούσε να κάνει το ίδιο με τον Πούτιν,στην Ελλάδα του χρόνου και να προσπαθήσει να δημιουργήσει κρίση γιατί διαφορετικά μπορεί να χάσει τις εκλογές». Λέτε και αυτή η προφητεία του Ρουμπινί να βγει αληθινή; Ποιος το αποκλείει; Ιστορικά, οι παγκόσμιοι πόλεμοι με περιφερειακές συγκρούσεις ξεκινούσαν…
