Skip to main content

Πόλεμος στην Ουκρανία: Τι θέλει πραγματικά η Ρωσία;

Μετά από οκτώ μήνες συγκρούσεων στην Ουκρανία, το αρχικό ερώτημα «Γιατί εισέβαλε η Ρωσία» έχει σχεδόν ξεχαστεί. 

«Μια χώρα που έχει περισσότερα εδάφη από οποιαδήποτε άλλη στη Γη δεν αρπάζει εδάφη για να μεγαλώσει η επικράτειά της», σημειώνει ο καθηγητής  στο University College του Λονδίνου και συγγραφέας πολλών βιβλίων για την ευρωπαϊκή ιστορία, Νόρμαν Ντέιβις. Αυτό που βλέπουμε όμως είναι ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ακολουθεί μια πολιτική προσαρτήσεων – πρώτα στη Γεωργία, μετά στην Κριμαία και τώρα σε τέσσερις ακόμη ουκρανικές περιφέρειες, «τρώγοντας» εδάφη από άλλες χώρες. 

Οι στόχοι του Πούτιν στην Ουκρανία, σύμφωνα με τα όσα έχουν δηλωθεί από την ρωσική πλευρά, ποικίλλουν: από την επιθυμία να «επανενώσει» τη Ρωσία με την Ουκρανία και το «καθήκον προστασίας» της ρωσικής μειονότητας της Ουκρανίας από «εθνικιστές, φασίστες και νεοναζί». «Ο πρώτος στόχος αγνοεί τις επιθυμίες των ίδιων των Ουκρανών και ο δεύτερος έχει πολλά τρομακτικά προηγούμενα από την Ιστορία», σημειώνει ο καθηγητής επιχειρώντας να συνοψίσει τα κίνητρα της Ρωσίας.

«Τα ψεύτικα προσχήματα κρύβουν απώτερα κίνητρα», λέει χαρακτηριστικά. 

1. Ο Πούτιν θέλει να ανακτήσει αυτό που χάθηκε πριν από 30 χρόνια, ή τουλάχιστον σημαντικά μέρη του.

«Μετά από δύο δεκαετίες, έχει συγκεντρώσει συνολικά 148.405 τετραγωνικά χιλιόμετρα ανακτηθέντος εδάφους – λιγότερο από το 3% από αυτό, που αποσχίστηκε το 1991. Για έναν άνθρωπο που πιστώνεται την ”ανοικοδόμηση της σοβιετικής αυτοκρατορίας”, τα αποτελέσματά του είναι πενιχρά», σχολιάζει ο Ντέιβις.

2. Η Ρωσία χρειάζεται ανθρώπους, ειδικά σλαβικής καταγωγής. 

«Στα 144 εκατομμύρια, ο πληθυσμός της Ρωσικής Ομοσπονδίας είναι μόνο ο μισός από την τελευταία καταμέτρηση των 287 εκατομμυρίων της Σοβιετικής Ένωσης (1991) και έχει πέσει πολύ κάτω από τα 329 εκατομμύρια των ΗΠΑ ή τα 447 εκατομμύρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπλέον, η μείωση του ποσοστού γεννήσεων και η υψηλή υπερβάλλουσα θνησιμότητα, ειδικά μεταξύ των ανδρών, που επιδεινώθηκαν και από την πανδημία, σημαίνει ότι ο πληθυσμός -και ειδικότερα ο ρωσικός- μειώνεται. Πόλεις όπως η Μόσχα ή η Αγία Πετρούπολη φοβούνται την αυξανόμενη εισροή μη Ρώσων Ασιατών. Έτσι, η προοπτική ενσωμάτωσης λευκών σλαβόφωνων από την Ουκρανία είναι ευρέως ευπρόσδεκτη. Από τον Φεβρουάριο, οι ρωσικές αρχές έχουν ήδη απελάσει περισσότερους από ένα εκατομμύριο Ουκρανούς πολίτες, πολλοί από τη Μαριούπολη, οι οποίοι είναι απίθανο να ξαναδούν τα παλιά τους σπίτια». 

3. Η Ρωσία χρειάζεται ενισχυμένη παραγωγικότητα.

«Ιστορικά η Ουκρανία ήταν πιο παραγωγική από τη Ρωσία. Η ”Μοσχοβία” χωρίς την Ουκρανία ήταν ένα τεράστιο, παγωμένο κομμάτι τούνδρας, που κοιτούσε με φθόνο την ηλιόλουστη γη στα νότια με το εύφορο έδαφος, τους άφθονους πόρους και τις δυτικές διεξόδους. Τον 20ο αιώνα, η Ουκρανία συνέβαλε δυσανάλογα στη σοβιετική οικονομία: τα σιτηρά της Ουκρανίας έσωσαν επανειλημμένα τη Ρωσία από την πείνα. Το υδροηλεκτρικό φράγμα στο Dnieperpetrovsk ήταν το στολίδι στα πενταετή σχέδια του Στάλιν. Το σιδηρομετάλλευμα από το Κριβί Ριχ αντιπροσώπευε το 42% της σοβιετικής παραγωγής και οι κάμινοι του Kryvorizstal ήταν οι μεγαλύτερες της χώρας. Σήμερα, η οικονομία της Ρωσίας είναι μικρότερη από αυτή του Ηνωμένου Βασιλείου και, εξαρτώμενη υπερβολικά από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, δεν έχει ισορροπίες». 

4. Η Ρωσία πρέπει να αυξήσει γρήγορα τις σπάνιες γαιες της.

«Σχεδόν όλες οι ηλεκτρονικές συσκευές βασίζονται σε ορυκτά και μέταλλα σπάνιων γαιών, τα οποία ποτέ δεν είχαν τέτοια ζήτηση. Τα τελευταία τριάντα χρόνια, η Κίνα έχει εξασφαλίσει τη δική της προμήθεια και έχει δημιουργήσει σχεδόν μονοπώλιο στην τεχνογνωσία της επεξεργασίας, ενώ άλλες χώρες έχουν μείνει πίσω. Την ίδια ώρα δύο πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, η Ουκρανία και το Καζακστάν, διαθέτουν τα μεγαλύτερα αποθέματα σπάνιων ορυκτών στον κόσμο. Στη γεωλογία της Ουκρανίας κυριαρχεί μια μακρά ζώνη, μήκους 1000 χιλιομέτρων, κρυσταλλικών, ορυκτών πετρωμάτων. Περίπου τα μισά από τα βασικά του κοιτάσματα βρίσκονται δυτικά του Δνείπερου, ενώ τα άλλα μισά, πιο ανατολικά, βρίσκονται σε πρόσφατα κατεχόμενα από τη Ρωσία εδάφη… Ωστόσο, το μακροπρόθεσμο ενδιαφέρον της Ρωσίας δεν περιορίζεται μονο στις σημερινές επιδρομές. Από πολλές απόψεις, στην πραγματικότητα, η δύσκολη θέση της Ουκρανίας αξίζει να συγκριθεί με το Καζακστάν. Και οι δύο χώρες μοιράζονται μια μακρά ιστορία εκμετάλλευσης από τη Ρωσία. Στη δεκαετία του 1930, ο ελάχιστα γνωστός λιμός του Καζακστάν μπορεί να συγκριθεί σε κλίμακα με το Χολοντόμορ. Και οι δύο χώρες φιλοξενούν ζωτικής σημασίας ρωσικές στρατιωτικές βάσεις, όπως η Σεβαστούπολη και το Μπαϊκονούρ, οι οποίες μετά το 1991 μισθώθηκαν. Και οι δύο αγωνίστηκαν στη συνέχεια να μειώσουν τους δεσμούς που τους συνδέουν με τη Ρωσία». 

5. Ο Πούτιν μπορεί να ανεχθεί θεωρητικά ανεξάρτητους γείτονες, αρκεί να αποδειχθούν υποτελείς. 

«Πριν από το 2014, (ο Πούτιν) ήταν αρκετά ευχαριστημένος με μη δημοκρατικούς Ουκρανούς προέδρους, όπως ο Γιανουκόβιτς. Σήμερα, δέχεται τον ηγέτη του Καζακστάν, Κασίμ-Ζομάρτ Τοκάγιεφ… Τον Ιανουάριο μάλιστα έστειλε ρωσικά στρατεύματα στην Αστάνα για να βοηθήσουν στην καταστολή των ταραχών. Η ψεύτικη ανεξαρτησία δημιουργεί λίγα προβλήματα. Οι πιο πρόσφατες ενδείξεις από την Κεντρική Ασία, ωστόσο, υποδηλώνουν ότι η αμοιβαία ανοχή για τον Πούτιν εξασθενεί. Στη συνεδρίαση της Σαμαρκάνδης τον Σεπτέμβριο του Συμβουλίου Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO), αρκετοί ηγέτες της SCO επέπληξαν τον Πούτιν. Σχεδόν όλοι τους είναι κατά των Αμερικανών, με σοβιετική εκπαίδευση ή, όπως ο Σι της Κίνας, ενεργοί κομμουνιστές. Ωστόσο, αναγνωρίζουν την αρχή της εδαφικής ακεραιότητας και έχουν τα μέσα να φέρουν τον Πούτιν στα άκρα». 

6. Η νοοτροπία του Πούτιν «Ζητιάνος-ο γείτονάς μου»

Η νοοτροπία αυτή σύμφωνα με τον καθηγητή: Όλοι οι ελεύθεροι γείτονες είναι πιθανοί εχθροί. Όλα τα σύνορα είναι προσωρινές σκοπιμότητες. Όλες οι αμυντικές οργανώσεις είναι ψεύτικες. Όλη η γη πρέπει είτε να κρατηθεί από εμάς, είτε θα γίνει βάση για επιθέσεις εναντίον μας. Οι Ρώσοι είναι μόνιμα θύματα ξένης επιθετικότητας και δεν βλέπουν ιστορικό ρωσικής επιθετικότητας εναντίον άλλων. Λίγοι αμφιβάλλουν ότι η Ρωσία, σε αντίθεση με άλλες, έχει ένα εγγενές δικαίωμα σε μια ουδέτερη ζώνη πέρα ​​από τα σύνορά της, ένα «κοντό εξωτερικό» που ελέγχει η Ρωσία.

7. Ο Πούτιν φαντάζεται το έθνος του ως έναν ανώτερο, αυτοκρατορικό λαό, γεννημένο για να διοικεί τους κατώτερους κοινούς θνητούς, που τον πολιορκούν αιώνια.

«Ο Πούτιν βλέπει τη μετασοβιετική Ρωσία ως ένα φτωχό ορφανό, που έχει εξαπατηθεί από τα πρωτόγονά της δικαιώματα. Αγανακτά ιδιαίτερα με τους ”προδότες” και τους ”αποστάτες”, που του εναντιώνονται, και τους «σλάβους αδερφούς», που επιδιώκουν την ανεξαρτησία». 

8. Ο Πούτιν, όπως όλα τα αφεντικά της μαφίας, επιθυμεί τον σεβασμό.

«Στην παγκόσμια σκηνή, ποθεί μόνο την ισότητα με τους προέδρους των ΗΠΑ που απολάμβανε ο Γκορμπατσόφ, και, στο εσωτερικό, απαιτεί από τους υπαλλήλους του, πραγματικούς ή φανταστικούς, να υπακούουν».

naftemporiki.gr με πληροφορίες από Spectator