Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης απαγχονίστηκε στις 14 Μαρτίου 1957, σε ηλικία μόλις 18 ετών. σφραγίζοντας μία από τις μελανές σελίδες στην μακροχρόνια βασιλεία της Ελισάβετ.
Η ιστορία του, σχετίζεται με τη στέψη καθαυτή της Ελισάβετ τον Ιούνιο του 1953. Στην Κύπρο, τότε, όπως και σε πολλές άλλες αποικίες, είχαν φροντίσει να να σημαιοστολίσουν όλες τις πόλεις, ενώ έφτιαξαν μέχρι και αναμνηστικά φλιτζάνια τσαγιού με την εικόνα της Βασίλισσας και την επιγραφή God save the Queen.
Ο τότε κυβερνήτης της Κύπρου Ραίτ, έδωσε εντολές ώστε να γίνουν ταυτόχρονες παρελάσεις σε όλες τις πόλεις.
Ο Παλληκαρίδης, μαθητής 15 χρονών τότε, τόλμησε να σκίσει τη βρετανική σημαία, με το πλήθος να τον χειροκροτεί. Η νεολαία της Πάφου άρχισε να ξηλώνει τις επιγραφές και τις φωτογραφίες της νέας Βασίλισσας από τους δρόμους της πόλης.
Έτσι ξεκινησε η αντιστασιακή δράση του Παλληκαρίδη κατά των Βρετανών.
Σε ηλικία 17 ετών εγκατέλειψε το σχολείο και εντάχθηκε στον ΕΟΚΑ.
Στις 18 Δεκεμβρίου του 1956 όταν μαζί με άλλους 2 συναγωνιστές του μετέφεραν όπλα και τρόφιμα από τη Λυσό, βρέθηκαν αντιμέτωποι με αγγλική περίπολο. Οι 2 συναγωνιστές του Παλληκαρίδη, κατάφεραν να διαφύγουν, αλλά ο ίδιος συνελήφθη.
Στην κατοχή του είχε ένα οπλοπολυβόλο Μπρεν γρασαρισμένο, αλλά και τρεις γεμιστήρες. Κατηγορήθηκε για κατοχή και διακίνηση οπλισμού
Στις 5 Ιανουαρίου 1957 και δεκαπέντε μέρες μετά την σύλληψη του, χωρίς ένταλμα, μεταφέρεται στις Κεντρικές Φυλακές. Ακολουθεί μια δίκη παρωδία, με τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη να καταγγέλλει μεταξύ άλλων βασανιστήρια κατά την ανάκριση.
Η απόφαση εκδόθηκε στις 25 Φεβρουαρίου του 1957 από το ειδικό Δικαστήριο της Λευκωσίας και δεν ήταν άλλη από την ποινή του θανάτου.
Σύμφωνα με την απόφαση “Αρ 666/67 Βασίλισσα εναντίον Ευαγόρα Μιλτιάδου Παλληκαρίδη” ο 18χρονος αγωνιστής παραδέχθηκε ότι είναι ένοχος για την κατηγορία ότι έφερε οπλισμό και συγκεκριμένα ένα μπρεν κοντά στη Λυσό της Επαρχίας Πάφου.
Το τηλεγράφημα που δεν απαντήθηκε ποτέ
Παρά τις αλλεπάλληλες εκκλήσεις των δικηγόρων του, Φοίβου Κληρίδη και Λέλλου Δημητριάδη, ο Παλληκαρίδης επέμενε να παραδεχθεί την ενοχή του στην κατηγορία.
Οι δικηγόροι του, χρησιμοποίησαν το τελευταίο όπλο που είχαν στα χέρια τους. Λέλλος Δημητριάδης και Φοίβος Κληρίδης, απέστειλαν τηλεγράφημα στην Βασίλισσα Ελισάβετ, με το οποίο ζητούσαν να απονέμει εκείνη χάρη στον Ευαγόρα Παλληκαρίδη.
«Από μέρους του Ευαγόρα Παλληκαρίδη και του πατέρα του, ο οποίος υπηρέτησε την Κυβέρνηση για πολλά χρόνια ως αστυνομικός και της μητέρας του, κάνουμε ύστατη έκκληση προς την υμετέραν μεγαλειότητα όπως μετατραπεί η ποινή θανάτου που η εκτέλεση αναμένεται να γίνει στις Κεντρικές φυλακές της Λευκωσίας στις 14/3/1957. Βρέθηκε ένοχος μόνο για μεταφορά όπλου, χωρίς σφαίρες και παραδόθηκε χωρίς αντίσταση. Παρακαλούμε τη Μεγαλειότητά σας να συστήσει ευσπλαχνία».
Το συγκεκριμένο τηλεγράφημα, όπως και πολλά άλλα που έφτασαν στα ανάκτορα της Ελισάβετ και στα γραφεία της βρετανικής κυβέρνησης από κάθε γωνιά του πλανήτη, παραμένουν μέχρι σήμερα αναπάντητα.
«Τους χαιρετισμούς μου εις όλους και εύχομαι σύντομα την ελευθερία της Κύπρου» ήταν τα τελευταία λόγια του Ευαγόρα Παλληκαρίδη στον ιερέα που τον διάβασε πριν οδηγηθεί στο χώρο εκτέλεσης.
Ο Παπάντωνης Ερωτοκρίτου ήταν ο τελευταίος άνθρωπος που τον είδε ζωντανό τΉταν ο ιερέας των Κεντρικών Φυλακών και είχε το θλιβερό προνόμιο να είναι ο μοναδικός που τον νεκροφίλησε και να τον κηδεύσει στον χώρο των Κεντρικών Φυλακών.
Η εκτέλεση των Καραολή – Δημητρίου
Η βασίλισα Ελισαβετ αρνήθηκε να δώσει χάρη και στους Μιχαλάκη Καραολή και Ανδρέα Δημητρίου, ο απαγχονισμός των οποίων προκάλεσαν παγκόσμια αντίδραση και κατακραυγή.
Στις 28 Αυγούστου 1955, ο Μιχαλάκης Καραολής μαζί με τον συναγωνιστή του Ανδρέα Παναγιώτου σκότωσαν τον αστυνομικό Ηρόδοτο Πουλλή, την ώρα που παρακολουθούσε μια συγκέντρωση του ΑΚΕΛ.
Ο Παναγιώτου κατάφερε να διαφύγει, ενώ ο Καραολής συνελήφθη σε ενέδρα από τις αγγλικές δυνάμεις και φυλακίστηκε. Στις 28 Οκτωβρίου καταδικάσθηκε σε θάνατο, παρότι η σφαίρα που σκότωσε τον ελληνοκύπριο αστυνομικό προέρχοταν από το όπλο του Παναγιώτου. Οι Αγγλοι δεν του συγχώρησαν ότι κατά τη διάρκεια της ανάκρισης δεν είχε αποκαλύψει τους συναγωνιστές του.
Ο Ανδρέας Δημητρίου, νεαρός αγωνιστής της ΕΟΚΑ, πρωτοστάτησε στην αρπαγή οπλισμού από τις βρετανικές κατοχικές αρχές της Αμμοχώστου. Τα όπλα προωθήθηκαν σε διάφορες αντάρτικες ομάδες, οι οποίες μέχρι τότε ήταν εφοδιασμένες σχεδόν μόνο με κυνηγετικά όπλα.
Ο 21 ετών Δημητρίου, συνελήφθη από τις δυνάμεις κατοχής στις 22 Νοεμβρίου 1955, κατηγορήθηκε ότι πυροβόλησε και τραυμάτισε στην Αμμόχωστο τον πράκτορα της «Ιντέλιτζενς Σέρβις», Σίντνεϊ Τέιλορ και καταδικάσθηκε σε θάνατο.
