Των Ιωάννας Βαρδαλαχάκη & Ελίζας Καραγιώργη
Κατά τη διάρκεια της βασιλείας της που διήρκησε 70 χρόνια, η βασίλισσα Ελισάβετ έχρισε 15 πρωθυπουργούς, από τον Ουίστον Τσώρτσιλ μέχρι τη Λιζ Τρας.
Οι συναντήσεις τους πάντα ιδιωτικές, με το περιεχόμενο των συζητήσεων να παραμένει «αυστηρά μυστικό» και να μην γίνονταν ποτέ διαρροές, τουλάχιστον από την ίδια τη βασίλισσα.
Ουίνστον Τσώρτσιλ 1951-1955
Η Ελισάβετ αναγορεύτηκε βασίλισσα το 1952, με τον Τσώρτσιλ (γεννημένο το 1874), να την περιμένει στο αεροδρόμιο, όταν εκείνη γυρνούσε από την Κένυα μετά τον θάνατο του πατέρα της, βασιλιά Γεωργίου. Κάποιοι ιστορικοί αναφέρουν ότι ο Τσώρτσιλ τη θεωρούσε «άπειρη για τον ρόλο», αλλά σύντομα άλλαξε γνώμη, με τις συναντήσεις τους να διαρκούν πολύ περισσότερο από το καθιερωμένο.
Ο Τσώρτσιλ τότε είχε σημειώσει «από όλους τους ανθρώπους, ακόμη κι αν έψαχναν σε ολόκληρη την υφήλιο, κανείς δεν θα ήταν καταλληλότερος για αυτόν τον ρόλο από την ίδια την Ελισάβετ». Ο Τσώρτσιλ έπαθε εγκεφαλικό και τελικά παραιτήθηκε το 1955. Η βασίλισσα του έγραψε ένα γράμμα λέγοντας ότι κανείς «δεν θα μπορούσε ποτέ για μένα να κρατήσει τη θέση του πρώτου μου πρωθυπουργού, στον οποίο ο σύζυγός μου και εγώ χρωστάμε τόσα πολλά και για τη σοφή καθοδήγηση του οποίου τα πρώτα χρόνια της βασιλείας μου θα είμαι πάντα τόσο βαθιά ευγνώμων».
Άντονι Ήντεν 1955-1957
Πολλές από τις ακροάσεις του Άντονι Ήντεν με τη Βασίλισσα αφορούσαν τον πιθανό αρραβώνα της πριγκίπισσας Μάργκαρετ με τον χωρισμένο καπετάνιο του γκρουπ Πίτερ Τάουνσεντ. Πριν από το 2002, η Εκκλησία της Αγγλίας δεν επέτρεπε στους διαζευγμένους να ξαναπαντρευτούν στην εκκλησία, καθιστώντας τον γάμο «ακατάλληλο» και θέμα πολιτικής διαμάχης.
Η Μάργκαρετ κέρδισε την παγκόσμια συμπάθεια το 1955 όταν αποκήρυξε δημόσια τα σχέδιά τους να παντρευτούν.
Αλλά η θητεία του Ήντεν αμαυρώθηκε από τις αποτυχίες των κρίσεων του Σουέζ – ένα επεισόδιο Ψυχρού Πολέμου στο οποίο το Ισραήλ, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο προσπάθησαν να ανακτήσουν τον δυτικό έλεγχο της Διώρυγας του Σουέζ εισβάλλοντας στην Αίγυπτο.
Η εισβολή απέτυχε σε λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα και ο Έντεν παραιτήθηκε λίγο αργότερα, σηματοδοτώντας το τέλος μιας εποχής για τη Μεγάλη Βρετανία ως μεγάλη παγκόσμια δύναμη.
Χάρλοντ ΜακΜίλαν 1957-1963
Το 1957, η βασίλισσα κλήθηκε να διορίσει νέο Βρετανό πρωθυπουργό μετά την παραίτηση του Ήντεν. Ο συντηρητικός πολιτικός Χάρολντ ΜακΜίλαν αποδέχτηκε την πρόσκλησή της.
Ο ΜακΜίλαν σημείωσε κάποτε ότι η Ελισάβετ έδειξε «τι σημαίνει να είσαι βασίλισσα και όχι μαριονέτα». Ο νέος πρωθυπουργός επαίνεσε τις γνώσεις της βασίλισσας για τις εξωτερικές υποθέσεις. «Έδειξε, όπως συνήθιζε ο πατέρας της, μια ασυνήθιστη γνώση των λεπτομερειών και των προσωπικοτήτων».
Άλεκ Ντάγκλας-Χιουμ 1963-1964
Ο Ντάγκλας Χιουμ γνωριζόταν ήδη με την Ελισάβετ καθώς ήταν παιδικός φίλος της μητέρας της. Αλλά η θητεία του διήρκησε λίγο λιγότερο από έναν χρόνο. Μετά από οριακή ήττα στις γενικές εκλογές του 1964 παραιτήθηκε από την ηγεσία του κόμματός του.
Η πρωθυπουργία του ήταν η δεύτερη πιο σύντομη του 20ου αιώνα.
Χάρλοντ Ουίλσον 1964-1970 και 1974-76
Ο Χάρολντ Ουίλσον ήταν ο πρώτος πρωθυπουργός που έχρισε η Ελισάβετ από το κόμμα των Εργατικών.
Στη θητεία του χαλάρωσαν αρκετοί από τους κοινωνικούς συντηρητισμούς του Ηνωμένου Βασιλείου, συμπεριλαμβανομένης της κατάργησης της θανατικής ποινής και της αποποινικοποίησης της ανδρικής ομοφυλοφιλίας στην Αγγλία και την Ουαλία, καθώς και χαλάρωση των νόμων για τα διαζύγια και απελευθέρωση του νόμου για τον έλεγχο των γεννήσεων και τις αμβλώσεις.
Σε απάντηση στο ξέσπασμα των ταραχών (Troubles) στη Βόρεια Ιρλανδία, ο Ουίλσον ανέπτυξε βρετανικές δυνάμεις στην Επιχείρηση Banner, η οποία θα συνέχιζε να πυροδοτεί τη θρησκευτική βία στη Βόρεια Ιρλανδία για πάνω από τρεις δεκαετίες.
Έγινε γνωστός ως ένας από τους αγαπημένους πρωθυπουργούς της βασίλισσας.
Έντουαρντ Χιθ 1970-1974
Η κυβέρνηση Χιθ έφερε το Ηνωμένο Βασίλειο σε στενότερες οικονομικές σχέσεις με την Ευρώπη, εντάσσοντας τελικά στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, μια συλλογή οργανισμών που αργότερα θα γινόταν η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Χιθ είχε μια δύσκολη σχέση με τη βασίλισσα.
Πέθανε το 2005 σε ηλικία 89 ετών και οι ισχυρισμοί για σεξουαλική κακοποίηση παιδιών εμφανίστηκαν το 2018 κατά τη διάρκεια μιας ευρείας έρευνας για την κακοποίηση παιδιών.
Τζέιμς Κάλαχαν 1976-1979
Τα χρόνια της διακυβέρνησης Κάλαχαν σημαδεύτηκαν από οικονομική ύφεση και προβλήματα με τα συνδικάτα.
Μέχρι το 1976, ο πληθωρισμός είχε φτάσει σχεδόν στο 17%.
Η αμφιλεγόμενη απόφασή του να ζητήσει έκτακτο δάνειο από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δημιούργησε σημαντικές εντάσεις στο υπουργικό συμβούλιο εκείνη την εποχή.
Ο Κάλαχαν ήταν γνωστός ως αφοσιωμένος βασιλικός και δημιούργησε καλή σχέση με τη Βασίλισσα.
Μάργκαρετ Θάτσερ 1979-1990
Η Μάργκαρετ Θάτσερ, η «Σιδηρά Κυρία» ήταν η πρώτη γυναίκα Πρωθυπουργός που διορίστηκε από τη Βασίλισσα Ελισάβετ Β’ και η σχέση μεταξύ των δύο προσώπων ελεγχόταν συχνά εξονυχιστικά.
Η Θάτσερ θα έγραφε αργότερα σχετικά με τις κατηγορίες για τη στενή σχέση τους ότι «οι ιστορίες συγκρούσεων μεταξύ “δύο ισχυρών γυναικών” ήταν πολύ καλές για να μην τις κατασκευάσεις».
«Πάντα βρίσκω την στάση της βασίλισσας απέναντι στη δουλειά της κυβέρνησης εξαιρετικά σωστή», είχε πει.
Σίγουρα υπήρχε αμοιβαίος σεβασμός, αλλά οι σχέσεις τους δεν ήταν ιδιαίτερα θερμές. Μάλιστα δεν έλειπαν και συγκρούσεις και διαφωνίες σε ζητήματα κοινωνικά όπως αυτό του άπαρτχαϊντ στη Νότια Αφρική.
Τζον Μέιτζορ 1990-1997
Ο Τζον Μέιτζορ ήταν ο πρώτος πρωθυπουργός που ήταν νεότερος από την βασίλισσα. Αφού πήρε τη θέση της Θάτσερ ως ηγέτης των Συντηρητικών, ο Μέιτζορ συνέχισε να υπερασπίζεται τις κοινωνικές και δημοσιονομικές συντηρητικές πολιτικές της με τον Πόλεμο του Κόλπου, την βύθιση της οικονομίας σε ύφεση και την ιδιωτικοποίηση διαφόρων βιομηχανιών.
‘Ηταν επίσης ο πρωθυπουργός που ανακοίνωσε το 1992 στο υπουργικό συμβούλιο ότι ο πρίγκιπας Κάρολος και η πριγκίπισσα Νταϊάνα θα χώριζα. Εκείνη η χρονιά δεν ήταν καλή για τη βασίλισσα που είδε τους γάμους των τριών από τα παιδιά της να διαλύονται και το κάστρο του Ουίνδσορ να παίρνει φωτιά.
Kατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του, η βασίλισσα ξεκινησε να πληρώνει εθελοντικά φόρο εισοδήματος.
Τόνι Μπλερ 1997-2007
Ο Τόνι Μπλερ ήταν ο ηγέτης των Εργατικών που κυβέρνησε για δέκα χρόνια αλλά δεν φημίζεται για την καλή του σχέση με την Ελισάβετ με την οποία δεν είχαν κοινά ενδιαφέροντα ή χόμπι. Ο Μπλερ ήταν επίσης ο πρώτος πρωθυπουργός που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια της βασιλείας της βασίλισσας.
Θεωρούσε τον εαυτό του εκσυγχρονιστή τη στιγμή που η βασίλισσα αντιπροσώπευε τις έννοιες της σταθερότητας και της συνέχειας.
Στο βιβλίο του, «Ένα ταξίδι» ο Μπλερ περιγράφει την πρώτη του συνάντηση με την Ελισάβετ, στη διάρκεια της οποίας- όπως αναφέρει- παρατήρησε δύο πράγματα: «Ήταν ντροπαλή, πράγμα περίεργο για κάποιαν με την εμπειρία και την θέση της, και την ίδια ώρα ήταν ευθύς χαρακτήρας».
Εκ των βασικών παραγόντων στον παγκόσμιο πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, ο Μπλερ έκανε εκστρατεία με την υπόσχεση ενός «νέου Εργατικού Κόμματος», κρατώντας αποστάσεις από το κόμμα του από την παραδοσιακή πολιτική των Εργατικών και τις σοσιαλιστικές αξίες. Ενώ είναι γνωστός για τις προοδευτικές κοινωνικές του πολιτικές, η εισβολή στο Αφγανιστάν το 2001 και η εισβολή στο Ιράκ το 2003 αποδείχθηκαν μη δημοφιλείς στους ψηφοφόρους.
Γκόρντον Μπράουν 2007-2010
Ως πρωθυπουργός, ο Γκόρντον Μπράουν κυβέρνησε το Ηνωμένο Βασίλειο κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Ενώ μπόρεσε να διασώσει τις τράπεζες σε μια προσπάθεια να ρυθμίσει την οικονομία, οι εξαγορές αύξησαν σημαντικά το εθνικό χρέος του Ηνωμένου Βασιλείου.
Ο Μπράουν ερχόταν τακτικά σε αντιπαράθεση με τα μέσα που ανήκαν στον Μέρντοχ.
Ενώ η κυβέρνησή του μπόρεσε να περάσει τον πρώτο στον κόσμο Νόμο για την Κλιματική Αλλαγή, μια σημαντική απώλεια εδρών οδήγησε στην απώλεια της στηριξης στο κοινοβούλιο και ενός ενδεχόμενου συνασπισμού υπό την ηγεσία των Συντηρητικών, ανοίγοντας το δρόμο για τον Ντέιβιντ Κάμερον.
Μαζί με τον Τόνι Μπλερ απουσίαζαν από την λίστα των καλεσμέων στον γάμο του Ουίλιαμ, ωστόσο, σε μια βασιλική πρωτιά, η βασίλισσα επέτρεψε στη σύζυγο και τα παιδιά του Μπράουν να παρακολουθήσουν την τελευταία του συνάντηση μαζί της.
Ντέιβιντ Κάμερον 2010-2016
Λέγεται ότι ο Ντέιβιντ Κάμερον είχε καλή σχέση με την Ελισάβετ καθώς είχαν μακρινή συγγένεια. Ωστόσο ενόχλησε όταν αποκάλυψε μια συνομιλία για το δημοψήφισμα ανεξαρτησίας της Σκωτίας το 2014.
Η θητεία του ως πρωθυπουργός σημαδεύτηκε από τις παρατεταμένες δυσκολίες της Μεγάλης Ύφεσης, τις οποίες η συντηρητική κυβέρνησή του προσπάθησε να διορθώσει μέσω μέτρων λιτότητας και σημαντικές αλλαγές στην υγειονομική περίθαλψη και την πρόνοια στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο Κάμερον ιδιωτικοποίησε την εταιρεία ταχυδρομικών υπηρεσιών Royal Mail και επέβλεψε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 2012.
Ενώ η εξωτερική του πολιτική οδήγησε σε στρατιωτικές επεμβάσεις στη Λιβύη, έχασε μια ψηφοφορία για την εξωτερική πολιτική σχετικά με την προτεινόμενη στρατιωτική δράση κατά του Μπασάρ αλ Άσαντ της Συρίας.
Ήταν ο νεότερος εν ενεργεία πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια της βασιλείας της Ελισάβετ.
Τερέζα Μέι 2016-2019
Η Τερέζα Μέι ήταν η δεύτερη γυναίκα πρωθυπουργός της βασίλισσας Ελισάβετ. Θεωρείται ότι είχαν καλή σχέση. Η Μέι έχει δηλώσει ότι η Ελισάβετ υποδέχεται όλους τους πρωθυπουργούς της με θέρμη και εκτίμηση «και εκπληκτική γνώση και κατανόηση όλων των θεμάτων».
Η τριετής θητεία της αναλώθηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου στο Brexit. Η Μέι προσπάθησε τρεις φορές να κάνει το Κοινοβούλιο να στηρίξει τη συμφωνία της για το Brexit και παραιτήθηκε αφού απέτυχε επανειλημμένα.
Μπόρις Τζόνσον 2019-2022
O Μπόρις Τζόνσον ήταν ένας πρωθυπουργός πέρα από τις νόρμες, και εκ των υστέρων δεν αποτελεί εντύπωση ότι «έσπασε» το βασιλικό πρωτόκολλο λίγα μόλις λεπτά αφότου αναδείχθηκε ηγέτης. Έχει αποκαλύψει ότι η Ελισάβετ του είχε πει σε ιδιωτική τους συνάντηση: «Δεν καταλαβαίνω γιατί κάποιος να θέλει αυτή τη δουλειά».
Σύμφωνα με τα βρετανικά μέσα, ο Τζόνσον έχει ζητήσει συγγνώμη από τη βασίλισσα πάνω από μία φορα. Λέγεται ότι λίγους μήνες μετά την πρωθυπουργία του, ο Τζόνσον ζήτησε συγγνώμη από τη βασίλισσα, αφού το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι η εντολή του να αναστείλει το κοινοβούλιο για πέντε εβδομάδες ήταν «παράνομη». Ο ίδιος έχει επίσης παραδεχθεί ότι απολογήθηκε στην Ελισάβετ μετά το σκάνδαλο Partygate για τα πάρτι ενώ η χώρα βρισκόταν υπό τους περιορισμούς της πανδημίας.
Θα μείνει στην ιστορία ως ο πρωθυπουργός που «ολοκλήρωσε το Brexit», αν και η θητεία του κρίθηκε από τους χειρισμούς του στην πανδημία του κορωνοϊού και τα σκάνδαλα για τα κόμματα που παραβίαζαν τους κανόνες.
Τον Ιούλιο του 2022, μέλη της κυβέρνησής του άρχισαν να παραιτούνται μαζικά, αναγκάζοντάς τον να ανακοινώσει την παραίτησή του.
Λις Τρας 2022-σήμερα
Η Ελισάβετ συναντήθηκε με τη Λιζ Τρας μόλις δύο ημέρες πριν από τον θάνατό της. Η βασίλισσα δέχθηκε σε ακρόαση την Τρας και της ζήτησε να σχηματίσει νέα κυβέρνηση.
Η Τρας κέρδισε τη μάχη για την ηγεσία των Συντηρητικών και κλήθηκε να αντικαταστήσει τον Τζόνσον ως ηγέτη του κυβερνώντος κόμματος τη Δευτέρα.
«Σπάζοντας» την παράδοση, η Τρας επισκέφθηκε το κάστρο Μπαλμόραλ στη Σκωτία για να συναντήσει τη βασίλισσα. Ήταν η τελευταία συνταγματική ενέργεια της βασίλισσας.
