Της Ιωάννας Βαρδαλαχάκη
[email protected]
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει χαρακτηρίσει την Κριμαία «ιερή γή» της Ρωσίας, ενώ ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας και νυν αναπληρωτής επικεφαλής του ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ- που συχνά αποκαλείται το φερέφωνο του Κρεμλίνου– έχει προειδοποιήσει πως τυχόν επίθεση στην περιοχή θα έφερνε την «Ημέρα της Κρίσης».
Τις τελευταίες μέρες βλέπουμε να πραγματοποιείται μια σειρά επιθέσεων στην Κριμαία, την οποία προσάρτησε η Ρωσία το 2014. Το Κίεβο δεν αναλαμβάνει την ευθύνη για τις επιθέσεις, ωστόσο, Ουκρανοί αξιωματούχοι απολαμβάνουν να υπονοούν ότι βρίσκονται πίσω από τα χτυπήματα, δίνοντας παράλληλα την υπόσχεση ότι θα ακολουθήσουν και άλλες. Η Μόσχα από την άλλη κάνει πότε λόγο για παραβίαση των πρωτοκόλλων ασφαλείας, και πότε για απόπειρα δολιοφθοράς.
Η Ουκρανία το τελευταίο διάστημα επιχειρεί να θέσει τους δικούς της όρους στις συγκρούσεις. Αυτό σημαίνει αντεπίθεση και διεκδίκηση εδαφών στο Νότο, μέσω της στρατηγικής της διάβρωσης που είδαμε να υιοθετεί επίσης στην πρώτη φάση του πολέμου. Στόχος της Ουκρανίας είναι να δημιουργήσει «χάος μέσα στις ρωσικές δυνάμεις» πλήττοντας τις γραμμές ανεφοδιασμού των εισβολέων βαθιά στα κατεχόμενα εδάφη, όπως περιγράφει ο σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου Μιχαΐλο Ποντολιάκ.
Η στρατηγική της διάβρωσης στηρίζεται σε επιθέσεις στα αδύναμα σημεία του εχθρού και σε επιχειρήσεις με στόχο την καθυστέρησή του. Αν και απέδωσε πολλά στην αρχή του πολέμου, οι συνθήκες στις μάχες του Ντονμπάς που ακολούθησαν δεν ευνοήσαν την εφαρμογή της, κάτι που επέτρεψαν τα νέα οπλικά συστήματα που έλαβε το Κίεβο από τη Δύση, με εξέχουσα τη θέση των συστημάτων HIMARS.
Οι «ορφανές» επιθέσεις λοιπόν στην Κριμαία αποτελούν μέρος της ευρύτερης προσπάθειας αντεπίθεσης της Ουκρανίας στο Νότο, σύμφωνα με ανάλυση του Ινστιτούτου για τη Μελέτη του Πολέμου. «Οι επιθέσεις σε ρωσικές θέσεις μέσα και γύρω από την Κριμαία είναι πιθανότατα μέρος μιας συνεκτικής ουκρανικής αντεπίθεσης για την ανάκτηση του ελέγχου της δυτικής όχθης του ποταμού Δνείπερου. Οι ρωσικές γραμμές ανεφοδιασμού από την Κριμαία υποστηρίζουν άμεσα τις ρωσικές δυνάμεις στην ηπειρωτική Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στη δυτική περιφέρεια της Χερσώνας», αναφέρει η ανάλυση.
Υπενθυμίζεται ότι η Χερσώνα αποτελεί τον βασικό στόχο των ουκρανικών στρατευμάτων, καθώς είναι η μοναδική πόλη που κατέχει η Ρωσία στη δυτική όχθη του ποταμού Δνείπερου και θεωρείται στρατηγικής σημασίας η επανακατάληψή της.
«Η στόχευση της Ουκρανίας σε ρωσικές επίγειες γραμμές επικοινωνίας και υλικοτεχνικής υποστήριξης και υποστηρικτικών μέσων στην Κριμαία είναι συνεπής με την ουκρανική αντεπιθετική προσπάθεια που έβαλε στο στόχαστρο επίσης γέφυρες πάνω από τον ποταμό Δνείπερο και ρωσικά στοιχεία υλικοτεχνικής υποστήριξης στην κατεχόμενη περιφέρεια Χερσώνα», συνεχίζει η ανάλυση του αμερικανικού think tank, προσθέτοντας ότι τα αποτελέσματα αυτής της εκστρατείας θα είναι πιθανότατα να διαταραχθεί η ικανότητα των ρωσικών δυνάμεων να συντηρούν δυνάμεις στη δυτική όχθη του ποταμού Δνείπερου και να τις υπερασπίζονται με εναέρια μέσα και πυροβολικό στην ανατολική όχθη.
Παράλληλα, αυτές οι επιθέσεις στην Κριμαία αναδεικνύουν τρεις πτυχές αυτής της φάσης του πολέμου- που σύμφωνα με τους ειδικούς παραμένει ένας πόλεμος φθοράς– και τον βαθμό στον οποίο το Κίεβο προσαρμόζεται πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά από τη Μόσχα- η οποία από αρκετούς αναλυτές θεωρείται ότι δεν μαθαίνει από τα λάθη της.
Σύμφωνα με τον καθηγητή και ειδικό στη ρωσική πολιτική, Μαρκ Γκαλεότι, αυτές οι τρεις πτυχές είναι:
1. Η από καιρό προαναγγελθείσα αντεπίθεση της Ουκρανίας αφορά, μέχρι στιγμής, λιγότερο μια μάχη σώμα με σώμα στο έδαφος και περισσότερο μια μεθοδική προσπάθεια να στοχοποιηθούν οι ρωσικές γραμμές ανεφοδιασμού.
«Η παλιά παροιμία ότι ”οι ερασιτέχνες μελετούν τακτικές, αλλά οι επαγγελματίες μελετούν τα logistics” ισχύει ιδιαίτερα υπό το φως της εξάρτησης των σύγχρονων στρατευμάτων από τη συνεχή προμήθεια καυσίμων, πυρομαχικών και όλων των άλλων αναλωσίμων του μηχανοποιημένου πολέμου», λέει χαρακτηριστικά, υποστηρίζοντας ότι οι Ουκρανοί βρήκαν την αχίλλειο πτέρνα των Ρώσων.
«Έχουν την τάση να βασίζονται σε λίγους, μεγαλύτερους κόμβους εφοδιασμού όσο το δυνατόν πιο κοντά στην πρώτη γραμμή, για να ελαχιστοποιήσουν τις αποστάσεις που πρέπει να διανύσει ο περιορισμένος στόλος των φορτηγών τους. Τώρα που οι Ουκρανοί χρησιμοποιούν όχι μόνο τους πολυδιαφημισμένους νέους αμερικανικούς εκτοξευτές HIMARS με ρουκέτες GMLRS υψηλής ακρίβειας, αλλά και μια σειρά από άλλα συστήματα πυροβολικού και εκτόξευσης πυραύλων που παρέχονται από το ΝΑΤΟ, ο ισχυρισμός του Κιέβου ότι μπορεί να χτυπήσει αρκετά κοντά σε όλες τις γραμμές ανεφοδιασμού της Ρωσίας στο Νότο είναι σαφώς αξιόπιστοι», εξηγεί.
2. Ο βαθμός που χρησιμοποιείται η ακρίβεια των δυτικών οπλικών συστημάτων που παρέχονται στην Ουκρανία χάρη στη νοημοσύνη που επιτρέπει την ταχεία στόχευση, ή ακόμα και τη στόχευση σε πραγματικό χρόνο.
«Σε ορισμένες περιπτώσεις, φαίνεται ότι αυτό οφείλεται στη δυτική βοήθεια, με πληροφορίες από κατασκοπευτικούς δορυφόρους και συλλογή τεχνικών πληροφοριών να τροφοδοτούνται αθόρυβα στο Κίεβο. Σε άλλες, είναι μέσω της καλής χρήσης drones, κρυφών ανιχνευτών στο έδαφος ή πληροφοριοδοτών μεταξύ του πληθυσμού που βρίσκεται τώρα πίσω από την πρώτη γραμμή της Ρωσίας», αναφέρει. Ωστόσο, είναι επίσης χάρη στην εμπνευσμένη χρήση της νοημοσύνης ανοιχτού κώδικα, προσθέτει. «Παρά τις προσπάθειές τους να κατασχέσουν τα κινητά τηλέφωνα των στρατιωτών τους και να αποτρέψουν τη διαρροή αξιόπιστων πληροφοριών, οι Ρώσοι κολυμπούν αντίθετα στο ρεύμα», λέει κάνοντας αναφορά στο χτύπημα του στρατηγείου της ομάδας Wagner και πώς «προδόθηκε» η τοποθεσία του.
3. Υπογραμμίζεται το μήνυμα ότι η Κριμαία είναι καλά και πραγματικά στο παιχνίδι.
«Δεν υπάρχει πραγματική αίσθηση ότι μια άμεση ουκρανική επίθεση στην βαριά προστατευμένη χερσόνησο είναι δυνατή στο άμεσο μέλλον. Ωστόσο, η σχετική ησυχία- παρά το γεγονός ότι διέθετε πολυάριθμες βάσεις, αεροδρόμια και κόμβους ανεφοδιασμού- που απολάμβανε μέχρι πρόσφατα ανήκει πλέον στο παρελθόν», τονίζει ο καθηγητής.
