Κάτω από την επιφάνεια της Καππαδοκίας στην περιοχή με τις «νεραϊδοκαμινάδες» ένα θαύμα γιγαντιαίων διαστάσεων βρισκόταν κρυμμένο για αιώνες. Μια μαγική υπόγεια πόλη που φιλοξενούσε έως και 20.000 ανθρώπους.
«Θαμμένη» περίπου 85 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης, και χωρισμένη σε 18 επίπεδα, στην περιοχή της Μαλακοπής (Ντερίνκουγιού), χρησιμοποιήθηκε ως «κύρια κατοικία» αλλά και ως καταφύγιο για χιλιάδες χρόνια, αλλάζοντας χέρια, από τους Φρύγες στους Πέρσες και μετά στους Χριστιανούς της Βυζαντινής Εποχής. Τελικά εγκαταλείφθηκε, περισσότερα από 2.000 χρόνια μετά την πιθανή δημιουργία της, τη δεκαετία του 1920 όταν οι Έλληνες της Καππαδοκίας εκδιώχθηκαν.
Τα τούνελ της, με τα σπήλαια-«δωμάτια» εκτείνονται εκατοντάδες μίλια μακριά, και πιστεύεται πως συνδέονται με περισσότερες από 200 άλλες, μικρότερες υπόγειες πόλεις , σε ένα τεράστιο υπόγειο δίκτυο, περιγράφει η Τζίνα Τρούμαν του BBC Travel.
Η πόλη «αποκαλύφθηκε» ξανά μόλις το 1963, από έναν ντόπιο που ενώ ανακαίνιζε το σπίτι του είδε ένα από τα πουλερικά του να εξαφανίζεται πίσω από μια μικρή ρωγμή στον τοίχο. Μετά από «έρευνα» και λίγο σκάψιμο ο ιδιοκτήτης του σπιτιού ανακάλυψε ένα σκοτεινό πέρασμα. Ήταν η πρώτη από τις -πάνω από 600- εισόδους-που βρέθηκαν στην πορεία, «καλυμμένες» επίσης από άλλα σπιτια της περιοχής.
Η ανασκαφή άρχισε αμέσως, φέρνοντας στο φως ένα δαιδαλώδες δίκτυο υπόγειων κατοικιών, αποθήκευσης ροφών, στάβλους βοοειδών, σχολείων, οινοποιείων, ακόμη και μιας εκκλησίας. Ένας ολόκληρος πολιτισμός κρυμμένος με ασφάλεια κάτω από τη γη.
Σύντομα η πόλη των σπηλαίων πλημμύρισε από χιλιάδες τουρίστες. Το 1985, η περιοχή προστέθηκε στον κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco.
Από τους Χετταίους στους Έλληνες
Η ακριβής ημερομηνία κατασκευής της πόλης είναι αμφισβητούμενη. Το 370 π.Χ ωστόσο ο Ξενοφώντας,στην Ανάβαση μιλάει για ανθρώπους στην Ανατολία, κοντά στην περιοχή της Καππαδοκίας, που ζουν υπόγεια και όχι στις περίφημες λαξευμένες κατοικίες στην άκρη των βράχων που είναι πολύ γνωστές στην περιοχή.
Σύμφωνα με τον Andrea DeGiorgi, αναπληρωτή καθηγητή κλασικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Φλώριδας, η Καππαδοκία ταιριάζει μοναδικά σε αυτού του είδους τις υπόγειες κατασκευές λόγω της έλλειψης νερού στο έδαφός της και των «εύπλαστων» βράχων της.
«Η γεωμορφολογία της περιοχής είναι ευνοϊκή για το σκάψιμο υπόγειων χώρων», λέει, εξηγώντας ότι το ασβεστολιθικό έδαφος, είναι αρκετά εύκολο να χαραχθεί με απλά εργαλεία όπως φτυάρια και αξίνες.
Η βάση για το εκτεταμένο δίκτυο των υπόγειων σπηλαίων αποδίδεται συχνά στους Χετταίους, «οι οποίοι ίσως δημιούργησαν τα πρώτα επίπεδα κάτω από τους βράχους όταν δέχθηκαν επίθεση από τους Φρύγες γύρω στο 1200 π.Χ.», σύμφωνα με τον A Bertini, ειδικό στη Μεσόγειο. Σε αυτή την υπόθεση συνηγορούν τα χειροποίητα αντικείμενα των Χετταίων που βρέθηκαν μέσα στην πόλη.
Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος πιθανότατα χτίστηκε από τους Φρύγες, άριστα καταρτισμένους αρχιτέκτονες της Εποχής του Σιδήρου που είχαν τα μέσα να κατασκευάσουν περίτεχνες υπόγειες εγκαταστάσεις. «Οι Φρύγες ήταν μια από τις πιο εξέχουσες πρώιμες αυτοκρατορίες της Ανατολίας», εξήγησε ο DeGiorgi. “Αναπτύχθηκαν σε όλη τη δυτική Ανατολία γύρω στο τέλος της πρώτης χιλιετίας π.Χ. σηματοδοτώντας την παρουσία τους λαξεύοντας μνημεία στους βράχους.
Κατά πάσα πιθανότητα, οι υπόγεις στοές αρχικά χρησιμοποιήθηκαν για την αποθήκευση αγαθών, για να εξελιχθούν σε προσωρινό καταφύγιο από ξένους εισβολείς,καθώς η Καππαδοκία πέρναγε από την μία αυτοκρατορία στην άλλη.
«Την εποχή των ισλαμικών επιδρομών [του 7ου αιώνα] [στην κατά κύριο λόγο χριστιανική Βυζαντινή Αυτοκρατορία],αυτές οι κατοικίες χρησιμοποιήθηκαν στο έπακρο» εξηγεί ο DeGiorgi.
Ο πληθυσμός της πόλης στο αποκορύφωμά του, κατά τη Βυζαντινή Εποχή, αριθμούσε σχεδόν 20.000 κατοίκους.
Η «κατάβαση»
Σήμερα, μπορείτε να «βιώσετε» την υπόγεια ζωή για μόλις 60 τουρκικές λίρες (£2,80).
«Καθώς κατέβαινα στις μουχλιασμένες, στενές σήραγγες, με τα μαυρισμένα από τους καπνούς των πυρσών τοιχώματα, άρχισε να εμφανίζεται η αίσθηση της κλειστοφοβίας» λέει η Τρούμαν
Η ευρηματικότητα των κατοίκων την ενθουσίασε. Οι σκόπιμα στενοί διάδρομοι θα ανάγκαζαν τους όποιους εισβολείς να μπλέξουν σε ένα λαβύρινθο διαδρόμων, αναγκαστικά σκυμμένοι και ένας ένας – προφανώς μια άβολη θέση.
Τα 18 επίπεδα μπορούσαν να «απομονωθούν» με κυκλικούς ογκόλιθους μισού τόνου που χρησίμευαν για πόρτες. Μικρές, τέλεια στρογγυλές οπές στο κέντρο αυτών των θυρών επέτρεπαν στους κατοίκους να εξαπολύουν τα ακόντιά τους.
Κάθε επίπεδο της πόλης σχεδιάστηκε προσεκτικά για συγκεκριμένες χρήσεις. Οι στάβλοι βρίσκονταν πιο κοντα στην επιφάνεια για να μειωθεί η μυρωδιά και τα τοξικά αέρια των βοοειδών αλλά και για λειτουργούν ως μόνωση στο κρύο.
Πιο κάτω απλώνονταν οι κατοικίες, τα κελάρια, τα σχολεία και οι χώροι συναντήσεων. Ενα βυζαντινό ιεραποστολικό σχολείο, με παρακείμενες αίθουσες για μελέτη, δεσπόζει στον δεύτερο όροφο.
Ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι το περίπλοκο σύστημα εξαερισμού και υδρευσης, γύρω από τα οποίο στήθηκαν τα απίτια. Περισσότερα από 50 φρεάτια εξαερισμού,επέτρεπαν τη φυσική ροή αέρα μεταξύ των κατοικιών και των διαδρόμων της πόλης, μοιρασμένα αριστοτεχνικά για να αποφευχθεί μια δυνητικά θανατηφόρα επίθεση στην παροχή αέρα.
Ένα πηγάδι σε βάθος μεγαλύτερο από 55 μέτρα, που μπορούσε επίσης εύκολα να αποκοπεί από τον εχθρό, προμήθευε με νερό τους κατοίκους.
Η πόλη στην Μαλακοπή δεν είναι η μόνη υπόγεια πόλη στην Καππαδοκία. Με έκταση 445 τετραγωνικά χιλιόμετρων είναι απλώς η μεγαλύτερη από τις 200 που βρίσκονται κάτω από τις πεδιάδες της Ανατολίας πολλές από τις οποίες συνδέονται με την «Μητρόπολη»
Το 2014, μια νέα και δυνητικά ακόμη μεγαλύτερη υπόγεια πόλη ανακαλύφθηκε κάτω από την περιοχή Νεβσεχίρ.
Καθώς φαίνεται τα υπόγεια μυστικά της Καππαδοκίας δεν έχουν ακόμη αποκαλυφθεί σε όλο το μεγαλείο τους.
naftemporiki.gr
