Ο Big Brother μπαίνει στο αυτοκίνητο: η ΕΕ εξετάζει την υποχρεωτική εγκατάσταση καμερών μέσα στο όχημα για να ανιχνεύουν την κούραση του οδηγού.
Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων υποχρεώθηκαν από τις 6 Ιουλίου να ενσωματώσουν μια σειρά προηγμένων συστημάτων υποβοήθησης οδηγού (ADAS) σε νέα μοντέλα οχημάτων που θέλουν να πουλήσουν στην ΕΕ. Μεταξύ αυτών, ένα «έξυπνο» cruise control, το οποίο συνδέται με ένα σύστημα αναγνώρισης σήματος, ένα ραντάρ οπίσθιας κυκλοφορίας που διευκολύνει τους ελιγμούς ή ένα μαύρο κουτί που μπορεί να βοηθήσει στην εύρεση των αιτιών των ατυχημάτων. Όλα αυτά τα μέτρα λειτουργούν χάρη σε διαφορετικούς αισθητήρες (ραντάρ, lidar, υπερήχους, εξωτερικές κάμερες) που επεξεργάζονται πληροφορίες σχετικά με το περιβάλλον γύρω από το όχημα.
Θα συλλεχθούν όμως και δεδομένα για το τι συμβαίνει κεκλεισμένων των θυρών. Οι Βρυξέλλες συμπεριέλαβαν μεταξύ των νέων υποχρεωτικών μέτρων ένα άλλο που επηρεάζει άμεσα τους οδηγούς. Τα οχήματα που θέλουν να πάρουν έγκριση από την ΕΕ από αυτό το καλοκαίρι, πρέπει απαραιτήτως να ενσωματώνουν συστήματα που μετρούν το επίπεδο εγρήγορσης, ύπνου και κόπωσης του οδηγού. Εάν εντοπιστεί υπνηλία, θα σταλεί στον χρήστη μια ακουστική, οπτική ή αισθητηριακή ειδοποίηση. Αυτά τα μέτρα, τα οποία ορισμένες μάρκες όπως η BMW εισήγαγαν ήδη εθελοντικά στα μοντέλα τους, θα είναι υποχρεωτικά για κάθε νέο αυτοκίνητο που πωλείται από το 2024.
Πώς μπορεί το αυτοκίνητο να καταλάβει εάν ο οδηγός παρουσιάζει συμπτώματα κόπωσης; Η λύση που επιλέγουν οι κατασκευαστές είναι να εγκαταστήσουν συστήματα παρακολούθησης ματιών ή αναγνώρισης προσώπου στα αυτοκίνητα, αν και δεν το αποκαλούν έτσι. Με άλλα λόγια, μικρές κάμερες τοποθετημένες σε στρατηγικά σημεία της καμπίνας από όπου παρατηρείται τι συμβαίνει στην καμπίνα. Η Bosch, για παράδειγμα, είναι υπέρ της εγκατάστασης καμερών στο τιμόνι που αναλύουν κάθε πότε ανοιγοκλείνει τα μάτια ο οδηγός.
Η τάση της αγοράς μοιάζει ξεκάθαρη. Το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αξιολόγησης Νέων Αυτοκινήτων (EuroNCAP), ένα όργανο που υποστηρίζεται από πολλές κυβερνήσεις της ΕΕ και τους κύριους κατασκευαστές του κλάδου, αναφέρει πως τα συστήματα αυτά θα καταστούν απαραίτητα για την ασφάλεια. «Αυτοί οι τύποι συστημάτων θα είναι πολύ σημαντικοί για τη βελτίωση τόσο της ασφάλειας όσο και της οδηγικής εμπειρίας των BMW του μέλλοντος», λένε από τον γερμανικό όμιλο.
Ασφάλεια έναντι ιδιωτικότητας
Μπορεί να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι τα κοινοτικά όργανα υποστηρίζουν την εγκατάσταση συσκευών αυτού του τύπου σε οχήματα. Οι Βρυξέλλες ήταν πολύ περιοριστικές με τις τεχνολογίες βιομετρικής αναγνώρισης ακριβώς επειδή ασχολούνται με εξαιρετικά ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα. Η προσέγγιση της ΕΕ στα βιομετρικά στοιχεία είναι, προς το παρόν, συντηρητική.
Υπάρχουν όμως και αντιρρήσεις για θέματα δεοντολογίας της τεχνητής νοημοσύνης.
Η χρήση αυτών των τεχνολογιών εγκυμονεί μια σειρά από κινδύνους ή αμφιβολίες: Πού και για πόσο καιρό διατηρούνται τα δεδομένα των χρηστών; Ποιος μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτά; Τι θα συμβεί εάν η αστυνομία ζητήσει πρόσβαση σε αυτά τα δεδομένα για λόγους ασφαλείας; Τι γίνεται αν αυτά τα δεδομένα δεν είναι 100% αξιόπιστα και οδηγούν σε σφάλμα;
Τα ίδια τα άρθρα του Κανονισμού ορίζουν ότι «τα συστήματα προειδοποίησης για υπνηλία και απώλεια προσοχής του οδηγού (…) δεν πρέπει να καταγράφουν ή να αποθηκεύουν συνεχώς δεδομένα που δεν είναι απαραίτητα για τους σκοπούς για τους οποίους συνελέγησαν τα δεδομένα.»
Τα δεδομένα πρέπει να παραμένουν στο ίδιο αυτοκίνητο και δεν θα πρέπει να είναι δυνατή η επεξεργασία τους από τρίτους.
Ο πιθανός αντίκτυπός του στην ασφάλεια των επιβατών οχημάτων είναι επίσης ασαφής. Η παρακολούθηση της απόσπασης προσοχής δεν λύνει το πρόβλημα της απόσπασης προσοχής, ενώ υπάρχουν και ερωτήματα και το πώς ένα τέτοιο σύστημα όντως βελτιώνει αυτό την ασφάλεια του οδηγού και των συνοδών του.
Πηγή: El Pais