Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Να «διερευνήσουν» την επιβολή πλαφόν στις τιμές του ρωσικού πετρελαίου, συμφώνησαν οι ηγέτες των Επτά ισχυρότερων κρατών της Δύσης, στη σύνοδο κορυφής στις Βαυαρικές Αλπεις.«Θα εξετάσουμε μία σειρά προσεγγίσεων, συμπεριλαμβανομένης της επιλογής για πιθανή απαγόρευση όλων των υπηρεσιών, που επιτρέπουν τη μεταφορά του ρωσικού αργού πετρελαίου και πετρελαιοειδών παγκοσμίως, αν η τιμή στην οποία αγοράζεται δεν είναι αυτή που έχει συμφωνηθεί με τους διεθνείς εταίρους ή χαμηλότερη» αναφέρεται στο τελικό ανακοινωθέν.
Το κύριο μέλημα των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων στο Ελμάου ήταν να στείλουν ένα μήνυμα αποφασιστικότητας και ενότητας ενόψει του ρωσικού πολέμου εναντίον της Ουκρανίας.
Ο οικοδεσπότης, Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς, προειδοποίησε μάλιστα κλείνοντας τις εργασίες της συνόδου ότι «η G7 παραμένει ενωμένη στην υποστήριξή της προς την Ουκρανία… θα συνεχίσουμε να διατηρούμε και να αυξάνουμε το οικονομικό και πολιτικό κόστος αυτού του πολέμου για τον Πρόεδρο Πούτιν και το καθεστώς του».
Όπως γράφει η γερμανική Handelsblatt, «οι λεγόμενοι σέρπα-οι διαπραγματευτές των Επτά αρχηγών κρατών- παζάρεψαν τη διατύπωση της τελικής δήλωσης μέχρι το τέλος. Υπήρξε αγώνας για το ανώτατο όριο της τιμής του φυσικού αερίου, για τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, τις κυρώσεις στον χρυσό της Μόσχας και τη διατύπωση της ενεργειακής πολιτικής»
Σύγκρουση δύο γραμμών
Στη σύνοδο των Επτά συγκρούστηκαν δύο γραμμές: Η Αμερικανική πρόταση, που προέβλεπε την επιβολή πλαφόν στις τιμές αγοράς του ρωσικού πετρελαίου και η Γαλλική, που ζητούσε ένα παγκόσμιο ανώτατο όριο τιμών στις τιμές του πετρελαίου και όχι μόνο τις πωλήσεις πετρελαίου της Μόσχας. Τελικά, η Γαλλία υπαναχώρησε, καθώς η δήλωση των ηγετών κλίνει προς την Αμερικανική προσέγγιση ως προτιμώμενη επιλογή. Η κεντρική ιδέα που επικράτησε μάλιστα είναι να συνδεθούν οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, η ασφάλιση των δεξαμενόπλοιων και η θαλάσσια μεταφορά φορτίων πετρελαίου με μια ανώτατη τιμή στις τιμές του ρωσικού πετρελαίου. Έτσι, αν ένας μεταφορέας ή ένας εισαγωγέας θέλει αυτές τις υπηρεσίες, θα πρέπει να δεσμεύεται ότι το ρωσικό πετρέλαιο πωλείται σε μια καθορισμένη μέγιστη τιμή.
Το σκεφτικό των G7 είναι να χρησιμοποιήσουν τη δύναμη των καρτέλ τους ως αγοραστές, για να μειωθούν δραστικά τα έσοδα της Ρωσίας από τις πωλήσεις υδρογονανθράκων-έσοδα που έχουν αυξηθεί σημαντικά τους τέσσσερις μήνες του πολέμου, λόγω της απογείωσης των τιμών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Καναδάς μπορεί να έχουν απαγορεύσει τις αγορές πετρελαίου από τη Ρωσία και η ΕΕ να σχεδιάζει να το κάνει ως τα τέλη του χρόνου, αλλά η Μόσχα εξακολουθεί να κερδίζει σχεδόν ένα δισεκατομμύριο ευρώ την ημέρα από τις εξαγωγές ενέργειας.
Πολύπλοκος μηχανισμός
Το πλαφόν στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου, θα είναι πάντως ένας πολύπλοκος μηχανισμός που συνεπάγεται τη δημιουργία νέων εργαλείων. Η Ρωσία βρίσκει νέες διεξόδους για τους υδρογονάνθρακές της με αποτέλεσμα τον Μάιο, οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου από την Κίνα αυξήθηκαν κατά 55% σε ετήσια βάση. Συνεπώς, μια συμφωνία σε επίπεδο G7 δεν είναι αρκετή. «Μπορούμε να αναρωτηθούμε εάν χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα θα συμφωνήσουν να σταματήσουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο, όταν μάλιστα αυτό διαπραγματεύεται σε τιμή σημαντικά χαμηλότερη από αυτή της παγκόσμιας αγοράς», τονίζει ο Κάρστεν Φριτς αναλυτής της Commerzbank.
Προς το παρόν, «η Ινδία βοηθά τη Ρωσία να συνεχίσει να πουλάει το πετρέλαιο της παρά τις δυτικές κυρώσεις», προσθέτει. Ο Γερμανός ειδικός. «Μεταξύ των τρόπων που εξετάζονται είναι να απαγορευτεί σε Ευρωπαίους πλοιοκτήτες και βρετανούς ασφαλιστικούς μεσίτες, να προσφέρουν υπηρεσίες για το ρωσικό πετρέλαιο» εάν πωλείται πιο πέρα από την καθορισμένη τιμή», εξηγεί ο Γκέοργκ Ζάχμαν, αναλυτής στο ινστιτούτο Bruegel.
«Είναι επίσης απαραίτητο να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μια ευρεία συμμαχία», τονίζει ο Κάρστεν Φριτς, αναφέροντας το παράδειγμα της Ινδίας που «παρέχει πιστοποίηση ασφάλειας για περισσότερα από 80 πλοία που ανήκουν σε θυγατρική της ρωσικής ναυτιλιακής εταιρείας Sovcomflot, με έδρα το Ντουμπάι. Το γεγονός αυτό επιτρέπει στη Μόσχα να παρακάμτει τις κυρώσεις που την εμποδίζουν να προσφύγει στους δυτικούς φορείς πιστοποίησης. «Δεν είναι κάτι που μπορούμε να το βγάλουμε από τα συρτάρια μας σαν να ήταν μια δοκιμασμένη μέθοδος…είναι μια νέα ιδέα», σχολίασε ο κορυφαίος διπλωματικός σύμβουλος του προέδρου των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, αναγνωρίζοντας ότι «ο μηχανισμός μένει ακόμη να εφευρεθεί»
Αμερικανικός «Δρόμος Μεταξιού»
Ταυτόχρονα, η Αμερική εγκαινιάζει τη δική της εκδοχή σε έναν « Νέο Δρόμο του Μεταξιού», για να αντιμετωπίσει την αρχική εκδοχή της Κίνας και τον ανταγωνισμό με το Πεκίνο, αλλά και τη Μόσχα,στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ειδικά για την Αφρική, όπου η Δύση είναι περίπου 15 χρόνια πίσω από το χρονοδιάγραμμα. Όλοι γνωρίζουν ότι η Μαύρη Ήπειρος είναι ένας κινεζικός «προμαχώνας». Και η Ρωσία κινείται επίσης όλο και πιο εύκολα στον λεγόμενο Τρίτο κόσμο, προτιμώντας, ωστόσο, πιο στρατηγικά σενάρια σε καθαρά γεωπολιτικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό –και με όπλο τη διευρυμένη συμμαχία των BRICS,στην οποία υπέβαλαν αίτηση ένταξης η Αργεντινή και το Ιράν- Κίνα και Ρωσία προωθούν την αποδολαροποίηση και μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
Η Δύση δεν μένει φυσικά με σταυρωμένα τα χέρια και δείχνει να αξιοποιεί την ουκρανική κρίση, μετακινώντας με στρατηγικό τρόπο τα πιόνια της στην παγκόσμια σκακιέρα. Μόνο που αναγκάζεται να χρησιμοποιεί εργαλεία από την πάλαι ποτέ… Σοβιετική Ενωση. Όπως γράφει η ευρωπαϊκή ιστοσελίδα Politico, με την πρόταση επιβολής πλαφόν στις τιμές του ρωσικού πετρελαίου, «οι ηγέτες των πλουσιότερων εθνών του κόσμου -συχνά οι πιο δυνατοί υποστηρικτές του καπιταλισμού της ελεύθερης αγοράς και του διεθνούς εμπορίου- έφτασαν ξαφνικά να αποκηρύξουν τις βασικές αρχές για τις ανοιχτές αγορές και να εφαρμόζουν κάτι που θυμίζει την …Gosplan, την παλιά σοβιετική κεντρική επιτροπή σχεδιασμού»
