Το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών ανέτρεψε την Παρασκευή την ιστορική απόφαση της υπόθεσης Roe εναντίον Wade, καταργώντας το συνταγματικό δικαίωμα στην άμβλωση μετά από σχεδόν 50 χρόνια, σε μια δραματική οπισθοδρόμηση που θα μεταμορφώσει την αμερικανική ζωή, θα αναδιαμορφώσει την πολιτική του έθνους και θα οδηγήσει σε ίσως και ολοκληρωτικές απαγορεύσεις της διαδικασίας στις μισές περίπου πολιτείες.
Ουσιαστικά η κάθε Πολιτεία θα αποφασίζει αν θα απαγορεύει τις αμβλώσεις ή όχι.
Η απόφαση, που θυμίζει εποχές σκοταδισμού, θα δοκιμάσει τη νομιμότητα του δικαστηρίου και θα δικαιώσει ένα επί δεκαετίες ρεπουμπλικανικό εγχείρημα τοποθέτησης συντηρητικών δικαστών, που είχαν τοποθετηθεί με χειρουργική τακτική στις θέσεις τους.
Θα είναι επίσης μια από τις… κληρονομιές του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος υποσχέθηκε να ορίσει βαθιά συντηρητικούς δικαστές που ανατρέπουν την υπόθεση. Και οι τρεις διορισμένοι του ήταν στην πλειοψηφία στην απόφαση 6 προς 3.
Ο Πρόεδρος Μπάιντεν θα προχωρήσει σε έκτακτο διάγγελμα αργότερα σήμερα το απόγευμα στον Λευκό Οίκο σχετικά με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου να ανατρέψει τον εμβληματικό νόμο, σε ένα αδιανόητο σχεδόν πισωγύρισμα τον 21ο αιώνα.
Η κυβερνήτης της Νέας Υόρκης, Κάθι Χόκουλ, κήρυξε την πολιτεία της «ασφαλές λιμάνι» για όσους αναζητούν αμβλώσεις και επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή της στα δικαιώματα των αμβλώσεων. Χαρακτήρισε δε την απόφαση «αποκρουστική».
Ο Μπέρνι Σάντερς, εκ της προοδευτικής πτέρυγας των Δημοκρατικών, με ανάρτησή του στο Twitter καταδίκασε την απόφαση: «Η ανατροπή της απόφασης Roe v. Wade και η άρνηση στις γυναίκες του δικαιώματος να ελέγχουν το σώμα τους προκαλεί αγανάκτηση και έρχεται σε πείσμα αυτού που θέλει ο αμερικανικός λαός. Οι Δημοκρατικοί πρέπει τώρα να βάλουν τέλος στη γερουσία, να κωδικοποιήσουν την απόφαση Roe εναντίον Wade και να καταστήσουν ξανά την άμβλωση νόμιμη και ασφαλή».
Η σημερινή απόφαση έχει συγκλονίσει πολλούς, αλλά δεν αποτελεί έκπληξη και εκατοντάδες διαδηλωτές κατέβηκαν στο κτίριο του ανωτάτου δικαστηρίου στην Ουάσιγκτον μέσα σε λίγα λεπτά από τη δημοσίευση της απόφασης, όπως αναφέρει ο Guardian, φωνάζοντας: «Εμπιστευόμαστε τις γυναίκες, δεν θα το επιτρέψουμε».
Υπάρχουν σχέδια για διαμαρτυρίες σε πόλεις σε όλη τη χώρα – και τον κόσμο – συμπεριλαμβανομένης της Νέας Υόρκης, όπου ακτιβιστές υπέρ της επιλογής, ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συνδικάτα θα συγκεντρωθούν στο Washington Square Park.
Ο κυβερνήτης του Ιλινόις έχει δεσμευτεί να κάνει την πολιτεία καταφύγιο για τις γυναίκες που χρειάζονται άμβλωση, όπως και οι ηγέτες του Σικάγο, όπου έχει προγραμματιστεί μια διαμαρτυρία που οργανώθηκε από έναν συνασπισμό τοπικών ομάδων.
Το Μιζούρι η πρώτη Πολιτεία
Ο Γενικός Εισαγγελέας του Μιζούρι ανακοίνωσε σήμερα ότι αυτή η συντηρητική αμερικανική πολιτεία έγινε η «πρώτη» που απαγόρευσε την οικειοθελή διακοπή της εγκυμοσύνης μετά την ιστορική απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
«Αυτή είναι μια μνημειώδης ημέρα για την ιερότητα της ζωής», είπε ο Έρικ Σμιτ σε ένα tweet συνοδευόμενο από μια εικόνα που τον δείχνει να επικυρώνει το νομοσχέδιο που «πραγματικά» τερματίζει τις αμβλώσεις στο Μιζούρι, μια Πολιτεία που είχε μόνο μία κλινική που επέτρεπε μια τέτοια επέμβαση.
Και άλλες όμως αμερικανικές Πολιτείες άρχισαν ήδη να ανακοινώνουν ότι λαμβάνουν μέτρα για να απαγορεύσουν την πρόσβαση στις αμβλώσεις.
Η Ρεπουμπλικανή κυβερνήτρια της Νότιας Ντακότας, Κρίστι Νόεμ ανακοίνωσε επίσης ότι στο εξής η άμβλωση θεωρείται παράνομη στην Πολιτεία αυτή, στις βόρειες ΗΠΑ, καθώς είχε ήδη ψηφιστεί ένας νόμος ο οποίος δεν εφαρμοζόταν αλλά θα έμπαινε αυτομάτως σε ισχύ εάν το Ανώτατο Δικαστήριο άλλαζε τη νομολογία του.
Ο νόμος αυτός αναφέρει ότι «από σήμερα, όλες οι αμβλώσεις είναι παράνομες στη Νότια Ντακότα, εκτός και αν υπάρχει ιατρική γνωμάτευση που να βεβαιώνει ότι ο τερματισμός της κύησης είναι αναγκαίος για να σωθεί η ζωή της εγκύου» ανέφερε στην ανακοίνωσή της.
Στο κοινοβούλιο της Νότιας Ντακότας θα διεξαχθεί εντός του έτους μια «ειδική συνεδρίαση» με σκοπό «να σώσουμε ζωές και να βοηθήσουμε τις μητέρες που επηρεάζονται από την απόφαση» του Ανωτάτου Δικαστηρίου, πρόσθεσε, χωρίς άλλες διευκρινίσεις.
Λίγο αργότερα, ο Ρεπουμπλικάνος κυβερνήτης της Ιντιάνας ανακοίνωσε επίσης ότι συγκαλεί το κοινοβούλιο για να αποφασίσει το συντομότερο δυνατόν την απαγόρευση των αμβλώσεων. «Η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου είναι σαφής και επαφίεται τώρα στις Πολιτείες να εξετάσουν αυτό το σημαντικό ζήτημα. Θα το κάνουμε το συντομότερο δυνατόν», ανέφερε μέσω του Twitter ο Έρικ Χόλκομπ.
Η συνεδρίαση αυτή ορίστηκε για τις 6 Ιουλίου. «Έχουμε την ευκαιρία να προστατεύσουμε την ιερότητα της ζωής και αυτό ακριβώς θα κάνουμε», πρόσθεσε ο κυβερνήτης.
Η υπόθεση Roe v Wade
H απόφαση της υπόθεσης Roe v Wade ήταν μια απόφαση-ορόσημο του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ στην οποία το Δικαστήριο έκρινε ότι το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών προστατεύει την ελευθερία μιας εγκύου γυναίκας να επιλέξει να προχωρήσει σε άμβλωση χωρίς υπερβολικούς κυβερνητικούς περιορισμούς, καταρρίπτοντας πολλούς ομοσπονδιακούς και πολιτειακούς νόμους των ΗΠΑ για τις αμβλώσεις.
Το 1973, η δικηγόρος Σάρα Γουέντινγκτον και μία συνάδελφός της, η Λίντα Κόφι, ανέλαβαν ομαδική προσφυγή εξ ονόματος μίας εγκύου που αμφισβητούσε νόμο της πολιτείας του Τέξας που απαγόρευε τις αμβλώσεις. Η υπόθεση «Jane Roe» (το πραγματικό της όνομα ήταν Νόρμα ΜακΚόρβεϊ) κατά του εισαγγελέα της κομητείας του Ντάλας Χένρι Γουέιντ έφθασε τελικά ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου που έκρινε υπέρ του δικαιώματος στην άμβλωση.
Η ΜακΚόρβεϊ ήθελε να προχωρήσει σε άμβλωση, αλλά ζούσε στο Τέξας, όπου η άμβλωση ήταν παράνομη εκτός από τις περιπτώσεις που ήταν απαραίτητο για να σωθεί η ζωή της μητέρας. Οι δύο γυναίκες δικηγόροι της κατέθεσαν αγωγή για λογαριασμό της στο ομοσπονδιακό δικαστήριο των ΗΠΑ κατά του τοπικού εισαγγελέα της, Χένρι Γουέιντ , ισχυριζόμενες ότι οι νόμοι του Τέξας για τις αμβλώσεις ήταν αντισυνταγματικοί.
Μια ομάδα τριών δικαστών του Περιφερειακού Δικαστηρίου των ΗΠΑ για τη Βόρεια Περιφέρεια του Τέξας εξέτασε την υπόθεση και αποφάσισε υπέρ της. Στη συνέχεια, το Τέξας προσέφυγε απευθείας στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ.
Τον Ιανουάριο του 1973, το Ανώτατο Δικαστήριο εξέδωσε μια απόφαση 7–2 υπέρ της ΜακΚόρβεϊ , αποφασίζοντας ότι η ρήτρα Due Process της Δέκατης τέταρτης τροποποίησης του Συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών παρέχει το «δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή» που προστατεύει το δικαίωμα μιας εγκύου να επιλέξει εάν θα κάνει έκτρωση. Αποφάνθηκε επίσης ότι αυτό το δικαίωμα δεν είναι απόλυτο και πρέπει να εξισορροπηθεί με τα συμφέροντα των ομοσπονδιακών κυβερνήσεων για την προστασία της υγείας των γυναικών και της προγεννητικής ζωής.
Το Δικαστήριο χαρακτήρισε το δικαίωμα επιλογής στην άμβλωση ως «θεμελιώδες», το οποίο απαιτούσε από τα δικαστήρια να αξιολογούν τους αμφισβητούμενους νόμους περί αμβλώσεων σύμφωνα με το πρότυπο «αυστηρού ελέγχου», το υψηλότερο επίπεδο δικαστικού ελέγχου στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ελίζα Καραγιώργη
[email protected]
