Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Οι «27» άναψαν το πράσινο φως στην Ουκρανία ως υποψήφια για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. «Είναι καλό αυτό, αλλά ελπίζω ο ουκρανικός λαός να μην έχει πολλές αυταπάτες», δήλωσε πικρόχολα, ο Αλβανός πρωθυπουργός Έντι Ράμα , υπενθυμίζοντας ότι τα Τίρανα έλαβαν το ίδιο καθεστώς το 2014, αλλά περιμένουν ήδη 8 χρόνια για την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την είσοδο στην ΕΕ. Την ίδια πικρή γεύση άφησε στους υπόλοιπους ηγέτες των Δυτικών Βαλκανίων η χθεσινή -ιστορική για την Ουκρανία, αλλά και τη Μολδαβία- ημέρα.
Ενώ ο πόλεμος του Πούτιν άνοιξε ουσιαστικά το δρόμο για την Ουκρανία, αλλά και την Μολδαβία που ορίστηκαν επίσημα ως υποψήφιες χώρες, δεν υπήρξε πρόοδος ως προς την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας, της Αλβανίας, της Βοσνίας και της Σερβίας.Και ας σιγοκαίει στα Δυτικά Βαλκάνια μια σύγκρουση που μπορεί κάποια στιγμή να εξελιχθεί σε έκρηξη. Τότε θα τρέχει βέβαια η ΕΕ και δεν θα φτάνει.
Επισήμως φυσικά, η Βόρεια Μακεδονία έπεσε «θύμα» της διαμάχης με τη Βουλγαρίας. Η κυβέρνηση του Βούλγαρου πρωθυπουργού Κίριλ Πέτκοφ ανατράπηκε βέβαια μετά από ψήφο δυσπιστίας στη Βουλή, μετά από μόλις έξι μήνες στην εξουσία. Ουδείς γνωρίζει το πολιτικό μέλλον της Βουλγαρίας και ίσως μια επάνοδος του τέως πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ να αλλάξει όλα όσα επηρεάζουν τη διαδικασία ένταξης της Βόρειας Μακεδονία. Ο απερχόμενος πρωθυπουργός Πέτκοφ, που ήταν παρών στις Βρυξέλλες, δεν αποδέχτηκε ουσιαστικά και την συμβιβαστική πρόταση της Γαλλικής Προεδρίας να ξεκινήσει «υπό προϋποθέσεις», η διαδικασία ένταξης των Σκοπίων , όπως η συμπερίληψη της Βουλγαρικής μειονότητας ως εθνοτικής ομάδας στο σύνταγμα της Βόρειας Μακεδονίας.
Άλλα μέτρα και άλλα σταθμά
Ο Αυστριακός καγκελάριος Καρλ Νιχάμερ ζήτησε «τους ίδιους κανόνες για όλες τις υποψήφιες χώρες». Όπως είπε, «είναι θέμα δικαιοσύνης και ζήτημα αξιοπιστίας». Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς υποστήριξε επίσης την ανάγκη να προωθηθεί η διαδικασία ένταξης των έξι χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ. Αλλά η Ευρώπη έχει άλλα μέτρα και άλλα σταθμά.
Μένει φυσικά να δούμε πόσο γρήγορα θα προχωρήσει η διαδικασία για την Ουκρανία και τη Μολδαβία. Οι δύο υποψήφιες χώρες θα πρέπει να εκπληρώσουν μια σειρά προϋποθέσεις και μεταρρυθμίσεις, ιδίως όσον αφορά το κράτος δικαίου. Και σε αυτό τον τομέα θα πρέπει να κάνει γιγαντιαία βήματα για το σεβασμό των αρχών της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, αλλά και στην καταπολέμηση της διαφθοράς. Η Ουκρανία θα πρέπει να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για 35 κεφάλαια για να έρθει η χώρα όσο το δυνατόν πιο κοντά στους κανόνες και τις αρχές της Ένωσης. Θα πρέπει επίσης να συμμετάσχει σε διμερείς διαπραγματεύσεις με κάθε μεμονωμένο κράτος μέλος και στη συνέχεια να υποβληθει έκθεση στην Επιτροπή.
Μακρά διαδικασία και για την Ουκρανία
Στην πραγματικότητα, μπορεί να χρειαστούν αρκετά χρόνια για να ολοκληρωθεί η όλη διαδικασία. Για παράδειγμα, η Τουρκία είναι υποψήφια προς ένταξη χώρα από το 1999 και δεν έχει ακόμη ολοκληρώσει τη διαδικασία. Η ίδια η Κροατία χρειάστηκε μια δεκαετία για να ολοκληρωθεί η διαδικασία ένταξης. Η Βόρεια Μακεδονία είναι υποψήφια για σχεδόν 18 χρόνια, καθώς υπέγραψε τη συμφωνία σύνδεσης πριν από 21 χρόνια.
Στην περίπτωση της Ουκρανίας, η κατάσταση είναι ακόμη πιο περίπλοκη. Πρώτα από όλα λόγω της αστάθειας που προκλήθηκε από τον πόλεμο και στη συνέχεια λόγω της διάστασης απόψεων που έχουν τα άλλα κράτη μέλη για την είσοδο της Ουκρανίας.
Ενώ από τη μια πλευρά υπάρχουν έθνη που πιέζουν για γρήγορη είσοδο της Ουκρανίας, από την άλλη υπάρχουν χώρες που αγωνίζονται για χρόνια με διαπραγματεύσεις και δεν μπορούν να δουν το φως στην άκρη του τούνελ, όπως τα Δυτικά Βαλκάνια.
Η Γερμανία, το Βέλγιο, η Ολλανδία, το Λουξεμβούργο και η Γαλλία βλέπουν επίσης την κατάσταση με ψυχρή επίγνωση ότι πιθανότατα θα χρειαστούν δεκαετίες για να μπορέσουμε να δούμε την Ουκρανία εντός της ΕΕ.
