Από την έντυπη έκδοση
Της Νικόλ Λειβαδάρη
[email protected]
Καταλύτης που ανεβάζει σε νέο, ακόμη πιο σκληρό και αμφίρροπο, επίπεδο τη σύγκρουση Ρωσίας και Δύσης γίνεται το επίσημο πλέον αίτημα ένταξης της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.
Το οριστικό τέλος της «φινλανδοποίησης» κι ενός καθεστώτος ουδετερότητας 75 ετών επισφράγισαν χθες το μεσημέρι ο Φινλανδός πρόεδρος Σάουλι Νιινίστο και η πρωθυπουργός Σάνα Μάριν, ανακοινώνοντας την απόφαση του Ελσίνκι να καταθέσει αίτημα ένταξης στο ΝΑΤΟ στη σκιά του πολέμου στην Ουκρανία.
«Είναι μία ιστορική ημέρα. Μια νέα εποχή αρχίζει», δήλωσε ο Φινλανδός πρόεδρος, ενώ, αφού δοθεί και η -τυπική- έγκριση της φινλανδικής Βουλής, η επίσημη κατάθεση του αιτήματος στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες αναμένεται πιθανότατα εντός της επόμενης εβδομάδας.
Η ιστορική συνέντευξη Τύπου Νιινίστο – Μάριν δόθηκε την ώρα που οι υπουργοί Εξωτερικών του ΝΑΤΟ έστελναν μήνυμα συντριπτικής αποδοχής της ένταξης Φινλανδίας και Σουηδίας από τα μέλη της Συμμαχίας – ένα μήνυμα, ωστόσο, που παραμένει υπό την αίρεση των αντιστάσεων της Τουρκίας.
Το παρασκήνιο με Τουρκία Έχει σημασία πάντως το γεγονός ότι με τη λήξη της συνόδου των υπουργών Εξωτερικών, τόσο ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας Γενς Στόλτενμπεργκ όσο και ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν δήλωσαν πεπεισμένοι πως η Τουρκία δεν θα παρεμποδίσει τελικά την ένταξη των δύο χωρών.
«Η Τουρκία δεν σκοπεύει να εμποδίσει την ένταξη, επομένως είμαι βέβαιος ότι θα καταφέρουμε να ανταποκριθούμε στις ανησυχίες που έχει εκφράσει η Άγκυρα κατά τρόπο ο οποίος δεν θα καθυστερήσει τη διαδικασία ένταξης» της Φινλανδίας και της Σουηδίας, δήλωσε ο Γενς Στόλτενμπεργκ, προσθέτοντας: «Η Τουρκία είναι σημαντικός εταίρος. Έχει εκφράσει κάποιες ανησυχίες (…). Όταν ένας σύμμαχος εγείρει ανησυχίες, έχουμε αποδείξει εδώ και δεκαετίες ότι είμαστε σε θέση να καθίσουμε και να βρούμε συναινέσεις για να προχωρήσουμε. Αυτό σκοπεύουμε να κάνουμε και σε αυτή την περίπτωση. Διότι όλοι αναγνωρίζουν την ιστορικότητα της στιγμής».
Από την πλευρά του, ο Άντονι Μπλίνκεν διαβεβαίωσε πως οι ΗΠΑ «υποστηρίζουν σθεναρά» τα αιτήματα της Σουηδίας και της Φινλανδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ, λέγοντας επίσης πως μίλησε με τον Τούρκο ομόλογό του για τις ανησυχίες της Άγκυρας και είναι πεπεισμένος ότι μπορεί να επιτευχθεί συναίνεση. «Δεν θέλω να σχολιάσω τη συγκεκριμένη συζήτηση που είχαμε είτε με τον υπουργό Εξωτερικών είτε κατά τις συνεδριάσεις του ΝΑΤΟ, όμως μπορώ να πω το εξής: υπήρξε σχεδόν απ’ όλους στο τραπέζι πολύ ισχυρή υποστήριξη για την ένταξη στη Συμμαχία. Είμαι εντελώς πεπεισμένος ότι θα επιτύχουμε συναίνεση», πρόσθεσε ο υπουργός.
Αρκετοί πολιτικοί αναλυτές διακρίνουν πίσω από τα μηνύματα αυτά νέο «παζάρι» του Ταγίπ Ερντογάν προκειμένου να αποσπάσει ανταλλάγματα υπέρ της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ πριν πει το «ναι» στην ένταξη των δύο σκανδιναβικών χωρών.
Η ελληνική θέση
Η ελληνική θέση, όπως εκφράστηκε από τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια, είναι ότι η ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας θα ενισχύσει το μέτωπο των αρχών της Δημοκρατίας και του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου, αρχές και αξίες τις οποίες οφείλει να πρεσβεύει το ΝΑΤΟ.
Υπέρ της ταχείας ένταξης Φινλανδίας και Σουηδίας στο ΝΑΤΟ τάχθηκε και η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ. Η Μπέρμποκ δήλωσε ότι το Βερολίνο έχει «προετοιμάσει τα πάντα» για μια ταχεία ενσωμάτωση των δύο χωρών. «Θα πρέπει να θεμελιώσουμε την ασφάλειά τους κατά τη διάρκεια των ενταξιακών διαδικασιών», είπε ακόμη, με το βλέμμα και στις εγγυήσεις ασφαλείας που ζητούν τα δύο υποψήφια νέα μέλη.
Για «σοβαρές συνέπειες» κάνει λόγο η Ρωσία
Η Ρωσία πάντως έχει προειδοποιήσει για «σοβαρές συνέπειες» εάν η Φινλανδία και η Σουηδία ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, διαμηνύοντας ότι θα ενισχύσει τις χερσαίες, ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις της στη Βαλτική Θάλασσα, ενώ εγείρει και την απειλή ανάπτυξης πυρηνικών όπλων στην περιοχή. Το Σάββατο, στην επικοινωνία του με τον Σάουλι Νιινίστο ο Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε πως το τέλος της στρατιωτικής ουδετερότητας της Φινλανδίας θα ήταν «λάθος», ενώ ήδη διακόπηκαν οι εξαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος από τη Ρωσία προς τη Φινλανδία.
Η Φινλανδία και η Ρωσία μοιράζονται σύνορα μήκους 1.300 χιλιομέτρων, ενώ η χερσόνησος Κόλα, στη βορειοδυτική Ρωσία, στην Αρκτική και ανατολικά των συνόρων με τη Φινλανδία και τη Νορβηγία, θεωρείται «στρατηγικό προπύργιο» για τη Μόσχα. Η Ρωσία θεωρεί την Κόλα «κλειδί» για την εθνική της ασφάλεια, καθώς εκεί βρίσκεται και η βάση του ρωσικού Βόρειου Στόλου.
Ήττες στο μέτωπο
Η κλιμάκωση του μπρα ντε φερ ΝΑΤΟ και Μόσχας έρχεται την ώρα που η Δύση διαπιστώνει ήττες και αποδυνάμωση της Ρωσίας στο ουκρανικό μέτωπο. Ο Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε χθες ότι η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία αποτυγχάνει και πως οι ρωσικές επιχειρήσεις στην περιφέρεια του Ντονμπάς βρίσκονται σε τέλμα.
«Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία δεν πηγαίνει όπως είχε σχεδιάσει η Μόσχα. Απέτυχαν να πάρουν το Κίεβο, αποσύρονται από το Χάρκοβο και η μεγάλη επίθεσή τους στο Ντονμπάς βρίσκεται σε τέλμα. Η Ουκρανία μπορεί να κερδίσει», είπε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ.
Η βρετανική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών ανακοίνωσε επίσης ότι η Ρωσία έχει πιθανότατα χάσει περίπου το ένα τρίτο των χερσαίων δυνάμεων που ανέπτυξε στην Ουκρανία και η επίθεσή της στην περιοχή του Ντονμπάς «έχει χάσει την ορμή της και έχει μείνει σημαντικά πίσω από το πρόγραμμα».
Σ’ αυτό το σκηνικό ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα συναντήθηκε στο Βερολίνο με τον Άντονι Μπλίνκεν και δήλωσε πως «περισσότερα όπλα και επιπλέον βοήθεια είναι καθ’ οδόν προς την Ουκρανία».
