Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Η Κομισιόν θα δρομολογήσει αύριο, Τρίτη, το έκτο πακέτο των κυρώσεων κατά της Μόσχας, μετά την σημερινή, έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας των 27.
Το έκτο πακέτο αναμένεται να περιλαμβάνει μεταξύ άλλων σταδιακό εμπάργκο στις εισαγωγές πετρελαίου από τη Ρωσία και ενδεχομένως και απαγόρευση κάθε συναλλαγής με τη Sberbank-τη μεγαλύτερη ρωσική τράπεζα, που έχει μέχρι στιγμής απαλλαγεί από τις κυρώσεις της ΕΕ.
Το έκτο πακέτο συζητήθηκε το Σαββατοκύριακο από τους πρεσβευτές των 27 κρατών μελών της Ε.Ε στις Βρυξέλλες. Ο Μπιορν Ζάιμπερτ, επικεφαλής του συμβουλίου της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρότεινε στους 27, «έξυπνα σχεδιασμένες κυρώσεις που θα πρέπει να αποφύγουν τις αρνητικές επιπτώσεις στις παγκόσμιες αγορές». Όπως αναφέρουν τα πρακτικά της συνεδρίασης των μονίμων αντιπροσώπων, τα οποία είναι διαθέσιμα στην Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ), ο Ζάιμπερτ «αντιμετώπισε με συμπάθεια την επιβολή πλαφόν στις τιμές του ρωσικού πετρελαίου, υπό την προϋπόθεση ότι αυτά ισχύουν παγκοσμίως».
Στη συνέχεια, η Ρωσία θα πρέπει να δεχτεί εκπτώσεις στην τρέχουσα τιμή της παγκόσμιας αγοράς.
Το μειονέκτημα: ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα έπρεπε πρώτα να συμφωνήσει με το σχέδιο.
Αρκετοί φοβούνται ότι θα ανατρέψει τα πράγματα και θα σταματήσει τις παραδόσεις φυσικού αερίου. Παρόμοιες ανησυχίες συνδέονται με εκκλήσεις για τιμωρητικούς δασμούς στον ρωσικό ενεργειακό εφοδιασμό. Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η Γερμανία και άλλες χώρες εργάζονται για να μειώσουν γρήγορα την εξάρτηση από το πετρέλαιο και στη συνέχεια να σταματήσουν να υπογράφουν νέα συμβόλαια με τη Μόσχα.
Στροφή της Γερμανίας
Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των νέων κυρώσεων έπαιξε και η γενικότερη σκλήρυνση της Γερμανίας έναντι της Ρωσίας, με την απόφαση για αποστολή βαρέων όπλων στην Ουκρανία.
Στις διαπραγματεύσεις των 27 πρεσβευτών στις Βρυξέλλες , τον τόνο έδωσε ο Μίκαελ Κλάους, μόνιμος αντιπρόσωπος της Γερμανίας στην ΕΕ. Οπως γράφει η Frankfurter Allgemeine Zeitung «για αυτόν ήταν μια χαλαρή συζήτηση – γιατί την περασμένη εβδομάδα η ομοσπονδιακή κυβέρνηση άλλαξε τη θέση της σχετικά με τα βαρέα όπλα για την Ουκρανία». Στις συζητήσεις των πρεσβευτών, ο Κλάους τάχθηκε υπέρ μιας «φιλόδοξης επέκτασης των κυρώσεων», συμπεριλαμβανομένου ενός εμπάργκο πετρελαίου, σύμφωνα με τα εσωτερικά πρακτικά της συνεδρίασης.
Ο Κλάους έκανε εκστρατεία για ένα εμπάργκο πετρελαίου που θα παρείχε «επαρκείς μεταβατικές περιόδους» – και κατέστησε σαφές ότι για τη Γερμανία ήταν μόνο θέμα εβδομάδων και όχι μηνών. Η γερμανική γραμμή υποστηρίχθηκε από την Ολλανδία, τη Σουηδία, τη Φινλανδία και την Ιρλανδία, μαζί φυσικά με την Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής, που υποστηρίζουν εδώ και καιρό ένα άμεσο εμπάργκο πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Από την άλλη πλευρά- γράφει η FAZ- χώρες όπως η Ιταλία, η Αυστρία, η Ελλάδα και η Σλοβακία ήταν δύσπιστες.
Η Ουγγαρία εξέφρασε μάλιστα την αντίθεσή της. «Είναι βέβαιο ότι τα ιδιαίτερα εξαρτημένα από το ρωσικό πετρέλαιο κράτη,θα επιμείνουν σε μεγάλες μεταβατικές περιόδους εάν η Επιτροπή επιλέξει αυτό το μοντέλο», γράφει η FAZ. «Άρα αυτό θα σημαίνει εμπάργκο σε πολλά ενδιάμεσα βήματα, καθώς αυτές οι χώρες εξαρτώνται ακόμη περισσότερο από τον ρωσικό ενεργειακό εφοδιασμό και φοβούνται αυξήσεις των τιμών», αναφέρει η γερμανική εφημεριδα.
Έκπληξη για τα κράτη μέλη
Η κίνηση αυτή του Βερολίνου προκάλεσε έκπληξη σε πολλά κράτη μέλη, γράφει η FAZ ,καθώς, όσον αφορά την ενέργεια, η Γερμανία είχε μέχρι στιγμής φρενάρει τις όποιες αποφάσεις. Για παράδειγμα, στο πέμπτο πακέτο κυρώσεων που αφορούσε τη διακοπή των εισαγωγών άνθρακα από τη Ρωσία, το Βερολίνο προώθησε μια μεταβατική περίοδο τεσσάρων μηνών. Όσον αφορά το πετρέλαιο, η Γερμανία τόνιζε πάντα ότι οι ρωσικές παραδόσεις θα μπορούσαν να αντικατασταθούν μόνο μέχρι το τέλος του έτους. Τώρα, ωστόσο, τα πράγματα θα μπορούσαν να πάνε πολύ πιο γρήγορα, όπως δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Ρόμπερτ Χάμπεκ . Η Γερμανία έτσι κι αλλιώς προμηθεύεται τώρα μόνο το 12% των αναγκών της σε πετρέλαιο από τη Ρωσία. Στην αρχή του ρωσικού πολέμου κατά της Ουκρανίας, η εξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο ήταν ακόμα στο 35%. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο της γερμανικής Οικονομίας IW που εδρεύει στην Κολωνία τα δύο τρίτα των εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία διακινούνται μέσω του αγωγού “Družba” (Φιλία) μέσω του δυιλιστηρίου στην πόλη Σβεντ της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, το οποίο ανήκει κατά πλειοψηφία στη ρωσική κρατική εταιρεία Rosneft.
Το σχέδιο του Χάμπεκ: Θέλει να απαλλοτριώσει το διυλιστήριο και στη συνέχεια να το προμηθεύσει την χώρα με αργό πετρέλαιο από άλλους προμηθευτέςπου εκφορτώνουν στο Ροστόκ και στο Γκντανσκ. Εάν ο νέος νόμος για την ενεργειακή ασφάλεια τεθεί σε ισχύ εγκαίρως, αυτό θα είναι δυνατό από τις αρχές Ιουνίου.
Κυρώσεις και στη Sberbank
Οι 27 αναμένεται επίσης να απαγορεύσουν κάθε συναλλαγή με τη Sberbank. Είναι η μεγαλύτερη ρωσική τράπεζα, με μερίδιο αγοράς περίπου 35%, η οποία έχει μέχρι στιγμής απαλλαγεί από τις κυρώσεις της ΕΕ, αλλά όχι τις αμερικανικές.
Τώρα, όμως, και το Βερολίνο άλλαξε την εκτίμησή του και πιστεύει ότι η ρωσική Gazprombank είναι επαρκής για τις ενεργειακές συναλλαγές Επιπλέον, οι νομικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες από την ΕΕ θα απαγορεύεται να συνεργάζονται με Ρώσους εταίρους. Το έκτο πακέτο των κυρώσεων προβλέπει επίσης νέες απαγορεύσεις σε σειρά Ρώσων αξιωματούχων, ολιγαρχών και των συγγενών τους
Τερματισμός συνεργασίας για την ατομική ενέργεια
Οι 27 εξακολουθούν να συζητούν πάντως αν θα πρέπει επίσης να τερματιστεί η συνεργασία για την ειρηνική χρήση ατομικής ενέργειας με τη Ρωσία. Ενώ η Γερμανία και η Αυστρία είναι υπέρ της διακοπής, η Ουγγαρία είναι κατά. Ο πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν υπέγραψε σύμβαση με τον Πούτιν το 2014 για την κατασκευή δύο αντιδραστήρων στο Πακς και ήδη αγοράζει ράβδους καυσίμου από τη Ρωσία. Το 80% του ενεργειακού εφοδιασμού θα κινδύνευε, είπε ο Ούγγρος πρέσβης στην ΕΕ. Η γαλλική πυρηνική βιομηχανία συνεργάζεται επίσης στενά με την κρατική εταιρεία Rosatom, η οποία έχει θυγατρική στο Παρίσι.
