Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
«Ουφ, πάλι καλά πήγαν τα πράγματα! », ίσως πολλοί να σκεφτούν με ανακούφιση τώρα. Ο Εμανουέλ Μακρόν επανεξελέγη πρόεδρος της Γαλλίας και η ακροδεξιά Μαρίν Λε Πεν έχασε στον δεύτερο γύρο εναντίον του, για δεύτερη φορά. Ισως ήταν και το χρονικό μιας προαναγγελθείσας νίκης! Ο Εμμανουέλ Μακρόν θα παραμείνει στο Μέγαρο των Ηλυσίων τα επόμενα πέντε χρόνια έχοντας συγκεντρώσει ποσοστό 58,5% και 18,8 εκατομμύρια ψήφους με πέντε εκατομμύρια ψήφους διαφορά από την ακροδεξιά αντίπαλό του Μαρίν Λε Πεν, που απέσπασε το 41,5% και 13,3 εκατομμύρια ψήφους. Όλα τελείωσαν εντάξει, λοιπόν; Καθόλου! Και από πολλές απόψεις.Ο Εμανουέλ Μακρόν έλαβε μια δεύτερη και τελευταία ευκαιρία, αλλά η υποστήριξή του από τον λαό της Γαλλίας έχει μειωθεί. Πολλοί τον ψήφισαν διστακτικά, ή ακόμη και αρνήθηκαν να ψηφίσουν και τους δύο υποψηφίους. Τώρα ο Μακρόν πρέπει να επανενώσει τη χώρα. Διαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος σε πέντε χρόνια ο Γάλλος αρχηγός του κράτους να μην ανήκει πλέον στο πολιτικό κέντρο για πρώτη φορά!
Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος «όλων των Γάλλων» -όπως υποσχέθηκε ο Μακρόν, «θα πρέπει γρήγορα να πείσει και να ενώσει έναν έντονα διχασμένο πληθυσμό, μια διαιρεμένη Γαλλία, μετά από μια αναμέτρηση που σημαδεύτηκε όμως και από ένα ιστορικό ρεκόρ για την ακροδεξιά», όπως γράφει η Le Monde. «Τα επόμενα χρόνια δεν θα είναι ήρεμα» παραδέχτηκε και ο ίδιος ο Γάλλος πρόεδρος στην νικητήρια ομιλία του. Αλλωστε, όπως γράφει και η ισπανική El Pais, είναι «λυπηρό να ξεκινάς να κυβερνήσεις, γνωρίζοντας ότι δεν σε αγαπούν και ότι δεν σε πιστεύουν». Ο Μακρόν κέρδισε τις εκλογές, «αλλά μόνο ένας στους τέσσερις συμπατριώτες τον ήθελε πραγματικά για πρόεδρο. Επιπλέον, έχει εκλεγεί με τη μεγαλύτερη αποχή εδώ και μισό αιώνα», σημειώνει με έμφαση η ισπανική εφημερίδα.
Ευτυχώς, οι Γάλλοι αρνήθηκαν να εμπιστευτούν στη Μαρίν Λε Πεν το μέλλον τους. Αλλά ακόμα κι αν η επίδοσή της δεν είναι η «εκθαμβωτική νίκη» για την οποία καυχήθηκε αμέσως η Λε Πεν, εξακολουθεί να είναι ένα ποσοστό άνω του 40%. Ένα ποσοστό που σε συνδυασμό με την τεράστια-για τα δεδομένα της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας-αποχή, κάνει πολλούς να φοβούνται ότι η «ψήφος κατά της ακροδεξιάς» δεν θα είναι αρκετή για να αποφευχθεί όχι μόνο η συγκατοίκηση, αλλά και ο κίνδυνος αδιεξόδου στις μεταρρυθμίσεις, με την αντιπολίτευση στους δρόμους, πιο ισχυρή από την προηγούμενη πενταετία.
«Πρέπει να τον καλωσορίσουμε την επανεκλογή Μακρόν για δύο λόγους», γράφει ο βρετανικός Economist και εξηγεί: «Υπήρξε ένας ασυνήθιστα καλός ηγέτης για τη Γαλλία, μέχρι στιγμής. Και, για δεύτερη φορά, απέτρεψε την επικίνδυνη υποψήφια της ακροδεξιάς, Μαρίν Λε Πέν, να αναλάβει την εξουσία. Το γεγονός ότι η Λε Πεν δεν θα ηγηθεί μιας από τις πιο σημαντικές δυνάμεις της Ευρώπης (τουλάχιστον όχι ακόμα) είναι κάτι που πρέπει να γιορτάσουμε. Το ανησυχητικό, ωστόσο, είναι το πόσο κοντά έφτασε η Λε Πεν, εισερχόμενη ξανά στον δεύτερο γύρο και αυτή τη φορά μειώνοντας τη διαφορά. Θα τολμούσε κανείς να στοιχηματίσει κάτι τέτοιο, πριν πέντε χρόνια;», είναι το ερώτημα που θέτει και σωστά το βρετανικό περιοδικό. «Η Ευρώπη μπορεί να ανέπνευσε με ανακούφιση για την ήττα της Μαρίν Λε Πεν, αν και στο τέλος, ο πιο μισητός υποψήφιος κατόρθωσε να επιβληθεί στον πιο επικίνδυνο», γράφει η El Pais.
Τρεις πόλοι
Ο Μακρόν έχει να αντιμετωπίσει τρεις προκλήσεις:
-Κατ` αρχήν,το πολιτικό κέντρο της γαλλικής κοινωνίας έχει διαβρωθεί. Τα παραδοσιακά κόμματα έχουν εξαφανιστεί σε μια ασημαντότητα. Και το κόμμα «République en Marche», που ίδρυσε ο Μακρόν δεν έχει καλύψει αυτό το κενό. Παραμένει σε μεγάλο βαθμό μια λέσχη προεδρικών εκλογών που δεν είναι βαθιά ριζωμένο στις περιφέρειες. Είναι το κόμμα της μεσαίας τάξης, των πιο ευκατάστατων κοινωνικών στρωμάτων στις πόλεις, αλλά όχι στην επαρχία και στους περιθωριοποιημένους της χώρας.
-Δεύτερον: Ο πολιτικός λόγος στη χώρα έχει σαφώς μετατοπιστεί προς τα πιο δεξιά. Η Μαρίν Λε Πέν πέτυχε αυτό που ο πατέρας της Ζαν-Μαρί δεν μπόρεσε να κάνει: να θεωρείται «προεδρευόμενη», δηλαδή κατάλληλη για την προεδρία.
-Τρίτον, οι Γάλλοι εμφανίζονται πιο αποξενωμένοι από ποτέ σε σχέση με την Ευρώπη. Και πολύ πιο δύσπιστοι για την Ευρώπαϊκή Ενωση. Μόλις ο ένας στους τρείς Γάλλους εμπιστεύεται την ΕΕ – βάζοντας τη Γαλλία στην τελευταία θέση από τα 27 κράτη μέλη
Tο πιο αξιοσημείωτο είναι όμως ότι στους δύο γύρους των προεδρικών εκλογών, η Γαλλία φάνηκε να χωρίζεται σε τρεις πολιτικούς χώρους: την φιλελεύθερη κεντροδεξιά του Μακρόν, την ακροδεξιά της Λε Πεν και την αριστερά του Ζαν Λικ Μελανσόν. Παρά το γεγονός ότι αυτός ο τριπολικός εκλογικός ανταγωνισμός δεν αφορά αποκλειστικά τη Γαλλία, είναι εντυπωσιακό ότι αυτοί οι τρεις πολιτικοί χώροι αντιστοιχούν τόσο ξεκάθαρα με τρεις τόσο διαφορετικές φιγούρες.
Τα επόμενα βήματα
Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος θα πρέπει όχι μόνο να ανακτήσει τη χαμένη εμπιστοσύνη, αλλά και να πείσει τον κόσμο για τη νέα «πρακτική εξουσίας» που διακήρυξε. Το επόμενο μεγάλο στοίχημα του Μακρόν είναι να κερδίσει το κόμμα του «République en Marche» στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου, ώστε να σχηματίσει την επόμενη κυβέρνηση και να νομοθετήσει. Αυτό το έργο θα είναι πιθανώς πολύ πιο δύσκολο να επιτευχθεί από ό,τι πριν από πέντε χρόνια.
Το νέο κρίσιμο τεστ του Γάλλου προέδρου είναι να κερδίσει τις βουλευτικές εκλογές στις 12 και 19 Ιουνίου, ώστε το κόμμα του να σχηματίσει την επόμενη κυβέρνηση και να νομοθετήσει τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό, να προωθήσει μια ισχυρότερη εξωτερική πολιτική και να βρει τρόπους να ενισχύσει τη μέση οδό της γαλλικής πολιτικής, για παράδειγμα κερδίζοντας τους δυσαρεστημένους ψηφοφόρους της υπαίθρου .
Στο εκλογικό του πρόγραμμα, ο Μακρόν λέει πώς σκοπεύει να σηματοδοτήσει μια πιο δεξιά φιλελεύθερη στροφή στην οικονομία:. Συνταξιοδότηση από τα 62 στα 65 χρόνια, 10 δισ. φορολογικές ελαφρύνσεις για τις επιχειρήσεις. Αλλά και προοδευτικές κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, όπως η αύξηση της κατώτατης σύνταξης στα 1100 ευρώ και επιτάχυνση στην μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, διατηρώντας την πυρηνική ενέργεια.
Το σχέδιό του για το μέλλον, αν και δεν το συμμερίζονται όλοι σήμερα, πρέπει τουλάχιστον να εισακουστεί, για να αποφευχθεί ο αποκλεισμός της χώρας, τους επόμενους μήνες. Ο Μακρόν θα πρέπει, αν όχι να πείσει για τις προθέσεις του, τουλάχιστον να καθησυχάσει τους 2 στους 3 Γάλλους που δεν θέλουν να του δώσουν την πλειοψηφία στην Γαλλική Εθνοσυνέλευση στις εκλογές του Ιουνίου. Επειδή έχουν την εντύπωση όχι μόνο ότι δεν εισακούστηκαν κατά την προηγούμενη θητεία, αλλά ότι ήταν για άλλη μια φορά οι μεγάλοι χαμένοι ενός δημοκρατικού εκβιασμού. Στην ομιλία της νίκης, ο Μακρόν διαβεβαίωσε ότι «ακόμα και ο θυμός και οι διαφωνίες θα πρέπει να βρουν απάντηση». Τα δύσκολα πάντως, τώρα αρχίζουν…
