Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Οι Γάλλοι προσέρχονται σήμερα στις κάλπες για να εκλέξουν τον/την πρόεδρο της χώρας, σε ένα πλαίσιο αβέβαιων μελλοντικών διεθνών εξελίξεων, που έχει πυροδοτήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Η αναμέτρηση του Εμμανουέλ Μακρόν με τη Μαρίν Λεπέν αποτελεί ένα πολύ σημαντικό στάδιο στο μονοπάτι που σηματοδοτεί το πεπρωμένο της Ευρώπης: Διατήρηση του Γαλλογερμανικού άξονα ή αποδυνάμωσή του; Ενίσχυση του ρόλου της ΕΕ ή περιορισμό των εξουσιών της; Νέες ρωγμές τύπου Ορμπαν στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα ή συνέχιση της σημερινής πορείας της Ευρώπης; Η Γαλλία θα έχει να αντιμετωπίσει επίσης μαζί με τη Γερμανία τον μεγαλορωσικό εθνικισμό του Πούτιν, που εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία της Ουκρανίας για να εξαγάγει τις αυξανόμενες αντιφάσεις του εκτός Ρωσίας.
O Εμανουέλ Μακρόν, ο απερχόμενος Γάλλος πρόεδρος, θεωρείται στις δημοσκοπήσεις ότι θα είναι ο νικητής, ωστόσο ο δεύτερος γύρος των εκλογών αφήνει με κομμένη την ανάσα την Ευρώπη (και όχι μόνο). «Διακυβεύεται η ύπαρξη του ΝΑΤΟ, η Ευρωπαϊκή Ένωση και ολόκληρη η δυτική συμμαχία», λέει ο Τζότζεφ Λα Παλομπάρα, ομότιμος καθηγητής του Yale. Από τη μια ο Μακρόν έχει πίσω του 5 χρόνια διακυβέρνησης, το βάρος της οποίας επιβάρυνε αναπόφευκτα την προεκλογική εκστρατεία. Από την άλλη, η ακροδεξιά Λε Πεν προσπάθησε να επιδείξει μια μετριοπάθεια για να πείσει τους Γάλλους ότι έχει αλλάξει και δεν συνιστά πλέον κίνδυνο.
Κατά τη γνώμη πολλών αναλυτών, η πραγματική παγίδα είναι η αποχή. Οι ψηφοφόροι της Λεπέν είναι πιο μαχητικοί, αυτοί του Μακρόν δεν είναι τόσο αποφασισμένοι», λένε Γάλλοι δημοσιογράφοι στη «Ναυτεμπορική». «Δεν περιμένουμε ένα συγκλονιστικό χάσμα μεταξύ των δύο υποψηφίων. Η διαφορά υπέρ του Μακρόν θα είναι όχι μεγαλύτερη από έξι ή επτά ποσοστιαίες μονάδες σε περίπτωση νίκης».
Το μεγάλο διακύβευμα του δεύτερου γύρου θα είναι λοιπόν πάνω απ’ όλα τα 12,8 εκατομμύρια των Γάλλων που απείχαν στις 10 Απριλίου (25,8%) και εκείνοι οι 780.000 (1,51%) που εξέφρασαν λευκή ψήφο.
Το ερώτημα είναι επίσης τι θα πράξουν οι 7,7 εκατομμύρια ψηφοφόροι (21,95%) που επέλεξαν στον πρώτο γύρο τον υποψήφιο της ριζοσπαστικής αριστεράς Ζαν Λικ Μελανσόν.
Οι αναλυτές σημειώνουν ότι, παραδοσιακά, η συμμετοχή δεν αλλάζει πολύ μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου γύρου, επομένως η αποχή θα μπορούσε να είναι και πάλι υψηλή σήμερα. «Πράγματι, ένα μέρος των ψηφοφόρων έχει ήδη σχεδιάσει να μην πάει να ψηφίσει ή να ψηφίσει λευκό σε μια λογική ούτε Μακρόν. ούτε Λε Πεν Το βάρος τους θα γίνει αισθητό», λέει ο Φρεντερίκ Νταμπί, γενικός διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Ερευνών (Ifop). Ωστόσο, διευκρινίζει,«υπάρχουν και αυτοί που δεν πήγαν στον πρώτο γύρο αλλά θα πάνε στον δεύτερο για να μπλοκάρουν τον έναν ή τον άλλον υποψήφιο».
Εκτός από την αποχή των Γάλλων, σήμερα θα μετρήσουν και οι υποδείξεις που έδωσαν ή δεν έδωσαν οι άλλοι υποψήφιοι για την προεδρία που αποκλείστηκαν στον πρώτο γύρο. Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες της Ipsos, το 41% των πολιτών που ψήφισαν υπέρ του Μελανσόν σχεδίαζαν να απόσχουν ή να επιλέξουν λευκή ψήφο. Η ίδια επιλογή θα επηρέαζε το 26-29% των ψηφοφόρων του οικολόγου Γιανίκ Ζαντό.
Σε κάθε περίπτωση, όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα και η νέα πολιτική εξουσία, στο Παρίσι ελάχιστα θα θυμίζει την ηγεμονική δύναμη των δυο μεγάλων ηγετών, του Ντε Γκωλ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και του Φρανσουά Μιτεράν στη δεκαετία του ‘80. Ο Μακρόν έκανε τη Γαλλία πιο νεοφιλελεύθερη, εκμεταλευόμενος την ηθική κρίση ενός έθνους που είχε ήδη εξαντληθεί από τη θεσμική σύγχυση και τη διεθνή αδυναμία της οικονομικής του ελίτ να διαδραματίσει παγκόσμιο ρόλο. Η μείωση της διεθνούς ισχύος της Γαλλία αναμένεται να είναι βαθιά και θα παρασύρει όλο και περισσότερο όλη την Ευρώπη μαζί της. Η γαλλική προεδρία της ΕΕ ήταν ήδη μια αποτυχία που μόνο ο ρωσικός πόλεμος και η ενεργειακή κρίση μπορούν να καλύψουν.
Μια νίκη της Λε Πεν, από την άλλη, θα ανέτρεπε την ισορροπία δυνάμεων τόσο του ΝΑΤΟ όσο και της ΕΕ, προκαλώντας μια πολύ βαθιά και οικονομικά καταστροφική θεσμική παράλυση, ανατρέποντας τα σχέδια ενός άξονα του ευρωπαϊκού νότου.
