Της Ιωάννας Βαρδαλαχάκη
[email protected]
Ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν μόνο η αρχή, προειδοποίησε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι μετά τα σχόλια ενός Ρώσου διοικητή ότι η Μόσχα στοχεύει στον έλεγχο όλης της νότιας Ουκρανίας με βλέψεις προς Μολδαβία.
«Αυτό επιβεβαιώνει μόνο αυτό που έχω πει πολλές φορές: η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία προοριζόταν μόνο ως αρχή, μετά θέλουν να καταλάβουν άλλες χώρες», είπε ο Ζελένσκι στο νυχτερινό του διάγγελμα. «Ποιος έχει σειρά;», αναρωτήθηκε.
Τα σχόλια του Ζελένκσι έρχονται στον απόηχο των δηλώσεων του αναπληρωτή διοικητή της Κεντρικής Στρατιωτικής Περιφέρειας, Ρουστάμ Μινεκάεφ, ο οποίος σε πρόσφατη ομιλία στην ετήσια συνάντηση της Ένωσης Αμυντικών Βιομηχανιών επιβεβαίωσε ότι οι ρωσικές δυνάμεις ξεκίνησαν τη νέα φάση του πολέμου πριν από δύο ημέρες, κάνοντας, ωστόσο, κάποιες «αποκαλύψεις» που έχουν προκαλέσει ανησυχία ότι επόμενος στόχος της Ρωσίας είναι η Οδησσός κι έπεται η Μολδαβία.
Τι είπε όμως ο Μινεκάεφ;
«Από την έναρξη της δεύτερης φάσης της ειδικής επιχείρησης, που έχει ήδη ξεκινήσει μόλις πριν από δύο ημέρες, ένα από τα καθήκοντα του ρωσικού στρατού είναι να θέσει πλήρη έλεγχο το Ντονμπάς και τη νότια Ουκρανία», σημείωσε, προσθέτοντας: «Αυτό θα παράσχει έναν χερσαίο διάδρομο προς την Κριμαία, καθώς και τη δυνατότητα να επηρεάσει τις ζωτικής σημασίας δραστηριότητες της ουκρανικής οικονομίας».
Πολλοί ειδικοί και αναλυτές θεωρούν ότι αυτός είναι ένας από τους βασικούς στόχους της Ρωσίας, παρά τον ισχυρισμό του Βλαντίμιρ Πούτιν ότι προσπαθεί απλώς να προστατεύσει τους ρωσόφωνους στην περιοχή του Ντονμπάς της Ουκρανίας. Ο στρατηγός Μινεκάεφ όχι μόνο έβγαλε τη μάσκα, αλλά πήγε και παραπέρα δηλώνοντας επίσης: «Ο έλεγχος στη νότια Ουκρανία είναι άλλη μια διέξοδος στην Υπερδνειστερία, όπου καταγράφονται επίσης γεγονότα καταπίεσης του ρωσόφωνου πληθυσμού», κατέληξε, υποστηρίζοντας ουσιαστικά ότι η ρωσική πλευρά επικαλείται το ίδιο κίνητρο περί «γενοκτονίας» του ρωσόφωνου πληθυσμού στην ανατολική Ουκρανία και στη Μολδαβία.
Υπενθυμίζεται ότι η Υπερδνειστερία είναι ένα αποσχισμένο και βαριά οπλισμένο ρωσόφωνο κομμάτι της Μολδαβίας, στα δυτικά σύνορα της Ουκρανίας.
Αρκετοί αναλυτές θεωρούν τη δήλωση για την Υπερδνειστερία («ο έλεγχος στη νότια Ουκρανία αποτελεί άλλη μια διέξοδο προς την Υπερδνειστερία») ως το πιο αμφιλεγόμενο μέρος των δηλώσεων Μινεκάεφ, θεωρώντας ότι ουσιαστικά ανακοίνωσε μια νέα επίθεση προς το Μικολάιβ και την Οδησσό.
Οι δηλώσεις του Μινεκάεφ έχουν παρερμηνευθεί ως ανακοίνωση μιας νέας ρωσικής επίθεσης, σχολιάζει το Ινστιτούτο για την Μελέτη του Πολέμου, εκτιμώντας ότι δεν πρόκειται για δήλωση πρόθεσης διεξαγωγής μεγάλης επιθετικής επιχείρησης προς τη Μολδαβία. Μια επίθεση εναντίον της Μολδαβίας πιθανότατα θα είχε διαφανεί με την εξασφάλιση ενός χερσαίου διαδρόμου προς τη χώρα, όπως ακριβώς συμβαίνει με τον ρωσικό χερσαίο διάδρομο προς την Κριμαία, σημειώνουν οι αναλυτές του Ινστιτούτου, προσθέτοντας πως ακόμα κι αν οι ρωσικές δυνάμεις επιδίωκαν να ξαναρχίσουν τις μεγάλες επιθετικές επιχειρήσεις προς το Μικολάιβ και προς την Οδησσό- δημιουργώντας δηλαδή τον χερσαίο διάδρομο προς τη Μολδαβία- θεωρείται απίθανο να έχουν την ικανότητα να το πράξουν.
Το «άλλη μια διέξοδος προς την Υπερδνειστερία» δεν είναι το ίδιο με το έχω έναν διάδρομο/γέφυρα και δεν συνεπάγεται άμεση συνδεσιμότητα, σχολιάζει από την μεριά του ο ειδικός κυβερνοασφάλειας, Ντμίτρι Αλπέροβιτς, υπογραμμίζοντας πως πρόκειται για μελλοντική προαιρετική επιλογή για μια νέα επίθεση, και όχι ένδειξη ότι κάτι επίκειται ή ότι μπορεί να πραγματοποιηθεί ποτέ.
«Στην πράξη, δεν πιστεύω ότι ο ρωσικός στρατός είναι υλικοτεχνικά ικανός να εκτελέσει μια τέτοια επίθεση αυτή τη στιγμή. Έχοντας ήδη αποκρούσει μια φορά με την επίθεσή τους στο Μικολάιβ, θα είναι δύσκολο για αυτούς να κάνουν μια νέα προσπάθεια στο εγγύς μέλλον», εκτίμησε.
Παρόλα αυτά, η Μόσχα ενδέχεται να έχει άλλα σχέδια στην παρούσα φάση για τη Μολδαβία, όπως σημειώνουν αναλυτές του Royal United Services Institute (RUSI). Σύμφωνα με τους αναλυτές του RUSI, η Μολδαβία ήταν εξ αρχής στα σχέδια της Μόσχας. Όπως αναφέρουν, όταν ο Πούτιν ανακοίνωνε την εισβολή στην Ουκρανία, υπαινίχθηκε ότι δεν θα περιοριστεί μόνο στην Ουκρανία, αλλά θα στόχευε επίσης τη Λευκορωσία, τη Μολδαβία και τα κράτη της Βαλτικής.
«Η κατάσταση στα κράτη της Βαλτικής είναι ελαφρώς διαφορετική λόγω της ένταξής τους στο ΝΑΤΟ. Όμως η αύξηση της δυτικής επιρροής που ο Πούτιν περιέγραψε ως απειλή στην Ουκρανία είναι εξίσου αληθινή στη Μολδαβία. Το προηγούμενο έτος, η Ρωσία είχε θέσει υπό την επιρροή της με επιτυχία τη Λευκορωσία. Όμως η κατάσταση στη Μολδαβία, από τη σκοπιά της Μόσχας, χειροτερεύει», αναφέρουν.
Κάνοντας μια αναδρομή στην πολιτική κατάσταση της Μολδαβίας, οι αναλυτές εξηγούν ότι η εκλογή της φιλοευρωπαίας Μάια Σάντου στην Προεδρία της χώρας ανέτρεψε τη στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ Μολδαβίας και Ρωσίας. Οι βουλευτικές εκλογές του 2021 που ακολούθησαν απλώς επιβεβαίωσαν την τάση απαγκίστρωσης από τη ρωσική επιρροή.
Πολύ σύντομα όμως η Μόσχα είδε μια ευκαιρία στη Μολδαβία καθώς αυξήθηκε η λαϊκή δυσαρέσκεια λόγω της πτώσης του βιοτικού επιπέδου την περίοδο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου 2021. «Μέχρι τότε, η ρωσική επιχείρηση στην Ουκρανία ήταν επικείμενη και το πεδίο στη Μολδαβία φαινόταν ώριμο για επακόλουθη αποσταθεροποίηση», σχολιάζουν, προσθέτοντας: «Υπό τη διεύθυνση της Επιτροπής Διασυνοριακής Συνεργασίας του Ντμίτρι Κόζακ, η οποία είχε συνεκτικοποιήσει τις ρωσικές επιχειρήσεις στη Λευκορωσία και την Ουκρανία, η ρωσική προεδρική διοίκηση άρχισε να σχεδιάζει μια επέμβαση στη Μολδαβία για να ακολουθήσει την υποταγή της Ουκρανίας».
Ωστόσο, οι αποτυχίες της Ρωσίας στην Ουκρανία έχουν θέσει ένα σοβαρό δίλημμα για τη ρωσική κυβέρνηση ως προς το τι να κάνει στη Μολδαβία, υποστηρίζουν οι αναλυτές του Royal United Services Institute.
Η Ρωσία έχει στρατεύματα στην αποσχισθείσα περιοχή της Υπερδνειστερίας, τα οποία αποτελούν απειλή τόσο για την Ουκρανία όσο για τη Μολδαβία, σε περίπτωση πολιτικής αποσταθεροποίησης της χώρας. Χωρίς όμως χερσαία γέφυρα στη Μολδαβία μέσω της Ουκρανίας, οι Ρώσοι θα δυσκολεύονταν να ενισχύσουν αυτές τις μονάδες, διαπιστώνουν, προσθέτοντας ότι η δυνατότητα για στρατιωτική κατοχή της Μολδαβίας στο άμεσο μέλλον φαίνεται μακρινή.
Παρόλα αυτά, προειδοποιούν ότι εάν η Ρωσία «κάψει» το χαρτί της Μολδαβίας, αυτό θα ήταν αντίθετο με τους ευρύτερους στόχους του Κρεμλίνου.
Παράλληλα, η ρωσική μυστική υπηρεσία FSB ανησυχεί ότι οι δυτικοί αντίπαλοι θα εκμεταλλευθούν το γεγονός ότι η Ρωσία «βάλτωσε» στην Ουκρανία για να αποδυναμώσουν τη θέση της στη Μολδαβία. Έτσι, η τρέχουσα συζήτηση εντός της FSB- αναφέρουν οι αναλυτές- είναι εάν θα αποσταθεροποιηθεί η Μολδαβία ώστε να δεσμευτούν οι ουκρανικές δυνάμεις στα νότια σύνορα, και να απειληθεί η Δύση με ευρύτερες συνέπειες, συμπεριλαμβανομένων των Βαλκανίων.
