Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Ταπείνωση: Μόνο αυτή η λέξη μπορεί να περιγράψει τα συναισθήματα που αισθάνθηκαν οι Ρώσοι μετά τη βύθιση του καταδρομικού «Moskva» -της ναυαρχίδας του ρωσικού στόλου, ανοικτά της Οδησσού, στη Μαύρη Θάλασσα. Η Μόσχα έκανε λόγο για «τυχαία έκρηξη» στην αποθήκη πυρομαχικών του καταδρομικού. Και τη βύθισή του στην «θαλασσοταραχή», που επικρατούσε κατά τη ρυμούλκησή του στο λιμάνι της Σεβαστούπολης. Οι Ουκρανοί, αντίθετα, έσπευσαν να πανηγυρίσουν,υποστηρίζοντας –ανεπίσημα πάντα-ότι έπληξαν το ρωσικό πλοίο με δύο πυραύλους Neptune, από τη στεριά.
Περιέργως, οι Ηνωμένες Πολιτείες απέφυγαν να πάρουν θέση, κάνοντας λόγο για «αδιευκρίνιστα αίτια», που προκάλεσαν την έκρηξη. Αν και με όλους τους Αμερικανικούς κατασκοπευτικούς δορυφόρους να είναι στραμμένοι πάνω από την Ουκρανία εδώ και 50 ημέρες που ξεκίνησε ο πόλεμος, είναι μάλλον αδύνατο να μην γνωρίζουν ακριβώς τι συνέβη. Ουδείς άλλωστε θα περίμενε να παραδεχτούν οι Αμερικανοί, για παράδειγμα, ότι στη βύθιση του Moskva, μπορεί να έπαιξε ρόλο η δυτική αμυντική βοήθεια στην Ουκρανία! Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε ευθεία αναμέτρηση πλέον τη Ρωσία με το ΝΑΤΟ. Δυτικοί εμπειρογνώμονες, δεν αποκλείουν πάντως να χρησιμοποιήθηκαν βρετανικοί πύραυλοι Harpoon, τους οποίους το Λονδίνο υποσχέθηκε πρόσφατα να παραδώσει στο Κίεβο, αλλά δεν είναι σαφές εάν έχουν ήδη αναπτυχθεί στην Ουκρανία.
Ο Ιταλός στρατηγός εν αποστρατεία, Τζουζέπε Μοράμπιτο, μέλος του ΔΣ του «Defense College Foundation» του ΝΑΤΟ, περιορίζεται να δηλώσει πως «προς το παρόν, το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι το πλοίο έχει βυθιστεί». Ο στρατηγός Μοράμπιτο εξηγεί όμως ότι «οι πύραυλοι Neptune κατασκευάζονται από την ουκρανική στρατιωτική βιομηχανίας και αποτελούν αντίγραφο,ανάλογου ρωσικού πυραύλου. Είναι από τους πιο ισχυρούς παράκτιους πυραύλους στον κόσμο και διαθέτουν ισχυρή κεφαλή 150 κιλών εκρηκτικών. Αν όντως ισχύει η υπόθεση της ουκρανικής πυραυλικής επίθεσηςε, σίγουρα τότε, τα αντιπυραυλικά συστήματα του Moskva δεν στάθηκαν ικανά να προστατεύσουν το καταδρομικό».
«Δολοφόνος αεροπλανοφόρων»
Σε κάθε περίπτωση, η βύθιση του Moskva αποτελεί τεράστιο πλήγμα στο κύρος των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων. Το ρωσικό Πολεμικό Ναυτικό έχει αναπτύξει 30 πλοία στη Μαύρη Θάλασσα, οκτώ από τα οποία είναι ικανά να εκτοξεύουν πυραύλους Kalibr, στη στεριά. Το Κρεμλίνο δεν διαθέτει πλέον στη Μαύρη Θάλασσα σκάφος με τέτοια δύναμη πυρός, όπως το Moskva: Ένα καταδρομικό που είχε τη φήμη του «δολοφόνου των αεροπλανοφόρων», λόγω των οπλικών του συστημάτων. Το οπλοστάσιο του σκάφους, περιελάμβανε 16 υπερηχητικούς αντιπλοϊκούς πυραύλους P-1000 Vulkán, των οποίων η ακτίνα δράσης φτάνει τα 800 χιλιόμετρα. Διέθετε επίσης αντιαεροπορικά αμυντικά συστήματα S-300, ισοδύναμα με τα αμερικανικά Patriots και συστοιχίες ανθυποβρυχιακού πολέμου.
Το 2015, το καταδρομικό περιπολούσε στην Ανατολική Μεσόγειο και εκπλήρωνε σημαντική αποστολή, παρέχοντας ασπίδα προστασίας στη ρωσική βάση της Λατάκια, στη Συρία.Τώρα, η ηγεσία του ρωσικού στρατού, είχε αναθέσει στο καταδρομικόένα άλλο βασικό καθήκον: να υποστηρίζει τα ρωσικά στρατεύματα στην Ουκρανία.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι πλέον δεν είναι εύκολο να αναπληρωθεί το καταδρομικό από άλλο σκάφος του στόλου της Μεσογείου, καθώς οι Τούρκοι δεν πρόκειται να επιτρέψουν σε ρωσικά πολεμικά σκάφη να περάσουν τα Στενά του Βοσπόρου, προς τη Μαύρη Θάλασσα. Η Μόσχα διαθέτει 20 πλοία στη Μεσόγειο, μεταξύ των οποίων και δύο καταδρομικά της σειράς Slava, όπως το Moskva. Η επίκληση της Συνθήκης του Μοντρέ του 1936, είναι πολύ ισχυρή δικαιολογία, που θα χρησιμοποιήσει ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν, για να αρνηθεί πιθανό αίτημα από τον Βλάντιμρ Πούτιν.
Όπως λέει ο Ρωσο-Νορβηγός καθηγητής Πολιτικών Επιστημών, Πάβελ Μπάεφ, η Μόσχα είχε ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια τα σχέδια επανεξοπλισμού του Ρωσικού Ναυτικού.Ο βασικός άξονας αυτής της προσπάθειας ήταν πάντα ο Στόλος της Μαύρης Θάλασσας, αν και είναι ο μικρότερος από τους τέσσερις ρωσικούς στόλους.
Ο στόλος της Μεγάλης Αικατερίνης
Για την ιστορία, ο στόλος της Μαύρης Θάλασσας,ιδρύθηκε από την τσαρίνα Μεγάλη Αικατερίνη και με την πάροδο των αιώνων εξελίχθηκε σε έναν εθνικό μύθο. Η Μόσχα έπαιξε ρόλο στην υπερβολή, καθιστώντας πάντα και τις πιο μικρές ήττες του στόλου της Μαύρης Θάλασσας ως «απειλή για την εθνική ασφάλεια και κυριαρχία της». Στο τέλος του καταστροφικού για τη Ρωσία, Κριμαϊκού πολέμου το 1856, το ίδιο το ρωσικό ναυτικό βύθισε μάλιστα τα πλοία που παρέμεναν στο λιμάνι της Σεβαστούπολης για να πέσουν στα χέρια των συμμαχικών δυνάμεων.Μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ,το 1991,ο στόλος μοιράστηκε μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας.
Δυτικοί εμπειρογνώμονες αναμένουν πάντως ότι η Μόσχα θα θελήσει να απαντήσει με σφοδρότητα στην απώλεια του καταδρομικού, κλιμακώνοντας τώρα τις επιθέσεις στα μέτωπα της Ουκρανίας. «Η Ρωσία θα απαντήσει στις προκλήσεις των ουκρανικών δυνάμεων ασφαλείας στο έδαφός της με νέες πυραυλικές επιθέσεις σε στόχους στο Κίεβο», προειδοποίησε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας Ιγκόρ Κονασένκοφ. «Ο αριθμός και η κλίμακα των πυραυλικών επιθέσεων εναντίον στόχων στην Ουκρανική πρωτεύουσα θα αυξηθούν,ως απάντηση στο εθνικιστικό καθεστώς του Κιέβου που διαπράττει επιθέσεις τρομοκρατικής φύσης ή σαμποτάζ σε ρωσικό έδαφος», είπε ο Ρώσος αξιωματούχος.
Ηδη χθες, βομβαρδίστηκαν και πάλι, μετά από αρκετές ημέρες, «στρατιωτικοί στόχοι» στο Κίεβο. Ο στρατηγός Τζουζέπε Μοράμπιτο θεωρεί μάλιστα, ότι θα κλιμακωθούν οι επιθέσεις των ρωσικών δυνάμεων στην περιοχή του Ντονμπάς. Εκτιμά ότι «αν η Ρωσία έχει αποφασίσει να καταλάβει όλη την περιοχή του Ντονμπάς, θα πετύχει δυστυχώς, τον στόχο της αργά ή γρήγορα».
