Η Ευρωπαϊκή Ενωση έκλεισε ένα «παράθυρο» που επέτρεψε στις κυβερνήσεις της Ένωσης να εξαγάγουν όπλα αξίας δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ στην Ρωσία μόνο τον περασμένο χρόνο, παρά το εμπάργκο που έχει επιβληθεί από το 2014, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από την Ρωσία.
Χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης έκαναν τον περασμένο χρόνο πωλήσεις όπλων ύψους 39 εκατομμυρίων ευρώ προς την Ρωσία, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του διαθέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή – αύξηση πάνω από 50% σε σχέση με το 2020, όταν οι πωλήσεις ήταν ύψους 25 εκατομμυρίων ευρώ, δηλαδή στο επίπεδο των προηγουμένων ετών.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει απαγορεύσει τις εξαγωγές όπλων προς την Μόσχα από τον Ιούλιο 2014, απαντώντας στην προσάρτηση της Κριμαίας από την Ρωσία, αλλά μία ρήτρα στις κυρώσεις επέτρεπε τις πωλήσεις βάσει συμβολαίων που είχαν υπογραφεί πριν από τον Αύγουστο 2014. Χώρες με μεγάλες αμυντικές βιομηχανίες, όπως η Γαλλία και η Γερμανία, περιλαμβάνονται στους Ευρωπαίους εξαγωγείς.
Η ύπαρξη του «παράθυρου» αυτού βρέθηκε στο στόχαστρο ορισμένων κυβερνήσεων στην Ε.Ε. από την έναρξη της ρωσικής επίθεσης κατά της Ουκρανίας στις 24 Φεβρουαρίου. Με στόχο την αποδυνάμωση της πολεμικής ικανότητας του Κρεμλίνου, η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει επιβάλει πέντε δέσμες κυρώσεων κατά της Μόσχας απαγορεύοντας τις εξαγωγές προς την Ρωσίας ευρέος φάσματος τεχνολογικών προϊόντων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από την ρωσική αμυντική βιομηχανία. Αλλά οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. δεν συμφώνησαν παρά την περασμένη εβδομάδα στην κατάργηση της ρήτρας που εισήγαγε εξαιρέσεις στις εξαγωγές ευρωπαϊκών όπλων προς την Ρωσία. Τότε το «παράθυρο» έκλεισε στο πλαίσιο της πέμπτης δέσμης των ευρωπαϊκών κυρώσεων, δήλωσαν στο Reuters ευρωπαίοι διπλωμάτες και αξιωματούχοι.
Νομικό κείμενο που δημοσιεύθηκε στις 8 Απριλίου στην επίσημη εφημερίδα της Ε.Ε. κατήργησε οριστικά την ρήτρα εξαίρεσης. Η Κομισιόν δεν αναφέρθηκε στην κατάργηση της ρήτρας αυτής στην επίσημη ανακοίνωσή της για την πέμπτη δέσμη των κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Εκπρόσωπος της λιθουανικής διπλωματικής αποστολής στην Ευρωπαϊκή Ενωση διευκρίνισε ότι η ρήτρα καταργήθηκε, αλλά οι χώρες της Ε.Ε. θα έχουν την δυνατότητα να συνεχίσουν να στέλνουν ρωσικής κατασκευής όπλα στην Ρωσία για επιδιόρθωση πριν αυτά επιστρέψουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Η Κομισιόν, η οποία έχει την αρμοδιότητα της επεξεργασίας και προετοιμασίας των κυρώσεων, δεν πρότεινε την τροποποίηση ή την κατάργηση της ρήτρας εξαίρεσης, διότι δεν ήταν σαφές αν υπήρχε ομόφωνη πολιτική υποστήριξη των 27 χωρών μελών, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές. Αλλά στη διάρκεια συνάντησης την περασμένη εβδομάδα, οι πρεσβευτές στην Ενωση συμφώνησαν στην τροποποίηση του κειμένου, μετά την διατύπωση νέων επικρίσεων εκ μέρους ορισμένων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, ανάμεσά τους η Πολωνία και η Λιθουανία, δήλωσαν διπλωμάτες που συμμετείχαν στην συνάντηση.
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reuters
