Skip to main content

Οι Ρώσοι ολιγάρχες και το ευρωπαϊκό δίλημμα των κυρώσεων στη Μόσχα

Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]

Ο Γκενάντι Τιμτσένκο είναι μεταξύ των 10 πλουσιοτέρων ανθρώπων στη Ρωσία. Με μια περιουσία που φτάνει τα 28 δισεκατομμύρια δολάρια -κυρίως από εταιρείες φυσικού αερίου- και διατηρώντας στενή φιλία με τον Ρώσο πρόεδρο Βλάντιμιρ Πούτιν, ο 70χρονος Τιμτσένκο συγκαταλέγεται μεταξύ των πιο ισχυρών ανθρώπων στη Ρωσία.

Το 2014 μάλιστα, ο Τιμτσένκο βρέθηκε στο στόχαστρο των κυρώσεων των Ηνωμένων Πολιτειών και έκτοτε έχει συμπεριληφθεί στη λεγόμενη «λίστα των ολιγαρχών». Λόγω των προσωπικών κυρώσεων, ο Τιμτσένκο υποχρεώθηκε μάλιστα να εγκαταλείψει τον όμιλο Gunvor με έδρα την Κύπρο, του οποίου ήταν συνιδρυτής και να συνεχίσει να δραστηριοποιείται στον ρωσικό ενεργειακό τομέα. Σήμερα, ελέγχει τις εταιρείες πετρελαίου Petromir, Kolmar, Transoil και έχει μετοχές της Sibur και της Stroytransgaz.

Μόνο που ο Τιμτσένκο έχει πολύ μεγάλη επιρροή και στη …Γαλλία. Είναι συμπρόεδρος του Γαλλο-ρωσικού Επιμελητηρίου Εμπορίου και Βιομηχανίας (CCI France-Russia) μαζί με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της TotalEnergies, Πατρίκ Πουγιανέ. Τιμτσένκο και Πουγιανέ είναι επίσης εξέχοντα μέλη του «Dialogue de Trianon», μιας πρωτοβουλίας που ξεκίνησε το 2017 από τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν και τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν και υποστηρίζει τη συνεργασία σε θέματα τεχνογνωσίας και  οικονομίας ανάμεσα στις δύο χώρες. των ενεργειών των παραγόντων στον τομέα και από τις δύο χώρες.

Ο Τιμτσένκο, επικεφαλής της εταιρείας Volga, που εδρεύει στο Λουξεμβούργο, διατηρεί στενούς δεσμούς με την Total στον τομέα του φυσικού αερίου. Οι δύο εταιρείες είναι μέτοχοι της ρωσικής Novatek, μαζί με την Gazprom, και επενδύουν μαζί σε έργα στην Αρκτική,στο τεράστιο έργο για το φυσικό αέριο Arctic Lng 2 στη Ρωσία. Αυτός δεν είναι ο μόνος δεσμός του Τιμτσένκο με τη Γαλλία. Εχοντας ιδρύσει το Nova Foundation,ο Ρώσος ολιγάρχης ειδικεύεται στη χορηγία ρωσικών πολιτιστικών εκδηλώσεων στη Δυτική Ευρώπη και συνεργάζεται με το Μουσείο του Λούβρου.

Η Ουκρανική ένταση βλάπτει γαλλικά και βρετανικά συμφέροντα

Είναι σαφές λοιπόν ότι οι εντάσεις μεταξύ της Ουκρανίας, της Ρωσίας και της Δύσης, θα μπορούσαν να βλάψουν σοβαρά ,τα γαλλικά συμφέροντα στη Ρωσία, ξεκινώντας από τα πετρελαϊκά. Για αυτό άλλωστε και η συζήτηση του Μακρόν με τον Πούτιν στο Κρεμλίνο κράτησε σχεδόν έξι ώρες. Ο Γάλλος πρόεδρος δεν θέλει μόνο να ενισχύσει το προφίλ του ως ηγετική μορφή της ΕΕ -ενόψει και των προεδρικών εκλογών-αλλά να βρει έναν τρόπο να προστατεύσει και τα γαλλικά οικονομικά συμφέροντα- με πρώτο την επένδυση της Total στον ρωσικό Αρκτικό κύκλο.

Την ίδια ώρα στη Βρετανία, ενώ η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον εμφανίζεται σκληρή όταν πρόκειται για την επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία, πολλοί Ρώσοι ολιγάρχες ξεπλένουν τα χρήματά τους στο Λονδίνο. Η γερμανική Tagesschau γράφει χαρακτηριστικά: «Πρόκειται για μαύρο χρήμα, για ξέπλυμα χρήματος από τους Ρώσους ολιγάρχες στο Λονδίνο. Οι κυρώσεις στην Ουκρανία θα είναι  αναποτελεσματικές επειδή τα Ρωσικά χρήματα έχουν φτάσει εδώ και πολύ καιρό στα καλύτερα μέρη του Λονδίνου», σημειώνει η γερμανική εφημερίδα, χαρακτηρίζοντας μάλιστα την βρετανική πρωτεύουσα … «Londongrad».

Το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα καταγγέλλει μάλιστα ότι «το Λονδίνο είναι ο προορισμός που επιλέγουν όλοι οι κλεπτοκράτες», όπως λέει ο εκπρόσωπος της εξωτερικής πολιτικής των Εργατικών Ντέιβιντ Λάμι. «Υπάρχουν εταιρείες εδώ που βοηθούν τις διεφθαρμένες ελίτ να κρύψουν τα παράνομα κέρδη τους». Στο Εργατικό Κόμμα, η απροθυμία της κυβέρνησης Τζόνσον να λάβει μέτρα εναντίον εκείνων που ξεπλένουν μαύρο χρήμα, θεωρείται πρόβλημα για το Συντηρητικό Κόμμα. Οι Τόρις λέγεται ότι έχουν λάβει περίπου έξι εκατομμύρια ευρώ από υποστηρικτές στη Ρωσία, τα τελευταία 10 χρόνια.

Η υπουργός Εξωτερικών Λιζ Τρας -που πρωτοστατεί στην σκληρή γραμμή των κυρώσεων κατά της Μόσχας- υποσχέθηκε μεν στη Βουλή ότι όσοι έχουν δεσμούς με το Κρεμλίνο δεν θα έχουν πού να κρυφτούν, αλλά προκάλεσε γέλια στους βουλευτές επειδή η «πολεμική» της ανακοίνωση έρχεται σε αντίθεση με την πραγματικότητα.

Τα γυμνάσια στη Λευκορωσία

Την ίδια ώρα το Λονδίνο καταγγέλλει σε όλους τους τόνους τα μεγάλα στρατιωτικά γυμνάσια της Ρωσίας στη Λευκορωσία, που θα διαρκέσουν ως τις 20 Φεβρουαρίου.

Ο Ουκρανός στρατιωτικός ειδικός Μίκολα Σανχουρόβσκι λέει ότι η χώρα του είναι πλέον περικυκλωμένη σχεδόν από όλες τις πλευρές : «Όχι μόνο από τις περιοχές του Λουχάνσκ και του Ντονέτσκ ή στο νότο κοντά στη Μαριούπολη, αλλά τώρα και κατά μήκος των συνόρων με τη Λευκορωσία».

Ωστόσο, οι απόψεις των παρατηρητών εξακολουθούν να διίστανται σχετικά με την αξιολόγηση αυτών των γυμνασίων και τις πραγματικές προθέσεις του Πούτιν. Ο Βαλερί Σιράγιεφ , στρατιωτικός εμπειρογνώμονας στην ανεξάρτητη εφημερίδα “Novaya Gazeta”, κάνει λόγο «κυρίως για ένα μήνυμα προς τη Δύση: Στόχος είναι να αυξηθεί η πίεση στους στο θέμα της μη επέκτασης του ΝΑΤΟ», υποστηρίζει ο Ρώσος ειδικός.

Επιπλέον, τα γυμνάσια αυτά προετοιμάστηκαν προκλητικά αργά. Οι περισσότεροι από τους στρατιώτες που μετέχουν μεταφέρθηκαν από την ρωσική Άπω Ανατολή, «ώστε οι κατασκοπευτικοί δορυφόροι του ΝΑΤΟ να μπορούν να δουν τα πάντα και τα Δυτικά μέσα ενημέρωσης να κάνουν συνεχώς υποθέσεις για το που πηγαίνουν».

Παζάρι για την Κριμαία;

Η αυστριακή εφημερίδα Der Standard δίνει μάλιστα μια άλλη διάσταση: Ότι ο Πούτιν διαπραγματεύεται για να κερδίσει με τη συγκατάθεση της Δύσης την …Κριμαία. «Αυτό που οι περισσότεροι βλέπουν ως απειλή, ή τουλάχιστον ως προειδοποίηση, μπορεί επίσης να είναι μια προσφορά. Και αυτό σημαίνει ότι εάν η Ουκρανία θέλει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, πρέπει πρώτα να παραιτηθεί από τις αξιώσεις της στην Κριμαία και να ρυθμίσει τη σχέση της με τη Ρωσία», γράφει η αυστριακή εφημερίδα. «Αν κάποιος ερμηνεύσει τα λόγια του Πούτιν όχι ως απειλή αλλά ως προσφορά, αυτό θα σήμαινε ότι η Μόσχα αρκείται στην Κριμαία ως έπαθλο παρηγοριάς. Αυτό θα ήταν μια σαφής αλλαγή σε σύγκριση με την πρόσφατα εκφρασμένη αξίωση για ηγεσία στον «ρωσικό κόσμο».

Σε κάθε περίπτωση, όπως οι αρχαίοι Αιγύπτιοι προσπαθούσαν να ξεδιαλύνουν τους γρίφους της Σφίγγας, οι αρχαίοι Έλληνες τους χρησμούς των Δελφών, οι σύγχρονοι αναλυτές θα περνούν όλο και περισσότερο την ώρα τους αποκωδικοποιώντας τις δηλώσεις και τα κίνητρα του Βλαντιμίρ Πούτιν. Σε αυτό συμβάλλει και ο ίδιος ο Ρώσος Πρόεδρος, ο οποίος ως πρώην πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών, λατρεύει να φορά τη μάσκα του μυστηρίου…